ارث بردن از قیم

یکی از مهم‌ترین مسائل درباره قیمومیت، ارث بردن از قیم است. برای مثال آیا فردی که در کودکی به دلیل فوت پدر، برادرش قیم او می‌شود از سمت برادر ارث می‌برد؟ در جواب باید گفت: ارث بردن از قیم در صورت داشتن شرایط امکان پذیر است. این شرایط عبارت‌اند از داشتن رابطه نسبی و سببی بین قیم و محجور و فوت قیم پیش از محجور.

در قانون مدنی روش تقسیم ارث بر اساس سهم‌الارث‌های مشخص اتفاق می‌افتد و برای این امر لازم است گواهی انحصار وراثت و حکم تقسیم اموال متوفی از شورای حل اختلاف دریافت گردد. به دلیل پیچیدگی‌های حقوقی مساله ارث بردن از قیم، پیشنهاد می‌کنیم با مشاوران و وکلای ما در سایت دادنیک تماس بگیرید.

رابطه قیم و محجور چیست؟

برای اینکه بدانیم ارث بردن از قیم امکان‌پذیر هست یا خیر؟ باید ابتدا با «قیم» آشنا شویم. قیم فردی است که دادگاه به‌عنوان سرپرست و نگهدار اموال فرد محجور تعیین می‌کند؛ البته در صورتی که پدر، جد پدری و وصی آن‌ها در قید حیات نباشند. قیم برای افراد زیر تعیین می‌شود:

• افرادی که به سن بلوغ نرسیده و ولی خاص ندارند.
• افرادی که به سن بلوغ نرسیده و از همان دوره کودکی جزو مجانین یا اشخاص غیررشید به‌حساب می‌آیند و ولی خاص ندارند.
• افرادی که از زمان کودکی مجنون و جزو اشخاص غیررشید نبوده و بر اثر عارضه‌ای مانند تصادف شخص بالغ به این بیماری دچار شده است.

شرایط ارث بردن از قیم

برای ارث بردن از قیم فرد محجور باید از شرایط زیر برخوردار باشد:

• بین او و قیم رابطه نسبی (پیوند خونی) یا به‌واسطه ازدواج رابطه سببی وجود داشته باشند.
• قبل از فرد محجور، قیم فوت کند.
• اگر قیم دارای فرزند و همسر باشد، حتی در صورت وجود شرایط ارثی به محجور تعلق نمی‌گیرد.
• درصورتی‌که قیم در وصیت‌نامه رسمی خود ذکر کرده باشد که یک‌سوم اموال به محجور تعلق می‌گیرد، دریافت این ارث در صورت وجودنداشتن پیوند خونی یا رابطه سببی هم ممکن خواهد بود.

هم‌چنین اگر فرد محجور مجنون یا جزء افراد غیررشید باشد نمی‌تواند از قیم خود ارث ببرد.

روش تقسیم ارث قیم

 پس از دانستن شرایط ‌ارث بردن از قیم، دانستن روش تقسیم ارث ضروری است. نحوه تقسیم از نگاه قانون به این صورت است:

یکی از وارثان یا فردی ذی‌نفع باید قیم جدید فرد محجور شود و بعد از طی‌کردن مراحل قانونی گواهی فوت قیم پیشین را ثبت کنند. سپس برگه استشهاد برای مشخص‌شدن وراث تنظیم نمایند. در نهایت نامه دادخواست گواهی انحصار ورثه را ثبت کنند تا وارثان قانونی قیم مشخص شوند.

هر وارث باید نامه دادخواست تقسیم ارثیه را ثبت نماید تا شورای حل اختلاف حکم تقسیم ارثیه را صادر کند. سپس هریک از وراث بر مبنای سهم‌الارثی که دریافته کرده‌اند. باید مالیات‌برارث را بپردازند و برای تنظیم سند اموالی که به آنها ارث رسیده اقدام کنند.

تقسیم ارث قیم با توجه‌ به سهم فرد محجور

در مورد چگونگی تقسیم ارث قیم از نگاه کسر سهم‌الارث‌ها، در قانون مدنی در خصوص هر کدام از طبقات ارث مطالبی بیان شده است. چند نمونه از مواردی که بیشتر رخ می‌دهد به شرح زیر است:

• درصورتی‌که قیم مادر آن فرد باشد و پدر و مادر قیم فوت کرده و فرد محجور هم تنها فرزند مادر باشد: تمام ارثیه به او می‌رسد.
• اگر مادر که قیم است پدر و مادرش در قید حیات نباشند؛ ولی فرزندانی به جز فرد محجور داشته باشد: چنانچه همه آنها دختر یا پسر باشند ارثیه مساوی بین آن‌ها تقسیم می‌شود. اما اگر بعضی از آنها پسر باشد به پسرها دوبرابر دختر ارث تعلق می‌گیرد.
• در مواردی که قیم پدر و مادر، فرزند آنها است: اگر قیم فرزند نداشته باشد سهم ارثیه مادر یک‌سوم و پدر دو سوم است . ولی اگر فرزند دارد سهم پدر و مادر از ارث یک‌ششم است. چنانچه قیم هیچ همسر و فرزندی ندارد کلیه ارث به پدر و مادر می‌رسد.
• وقتی فرد محجور، زن قیم فوت شده باشد: ارث بردن از قیم به این شکل است که اگر شوهر فرزند دارد سهم زن یک‌هشتم و در زمانی که فرزندی ندارد یک‌چهارم از اموال را به ارث می‌برد.
• اگر فرد محجور، شوهر فرد متوفی باشد: زن اگر فرزندی نداشته باشد سهم شوهرش یک‌دوم است. اما اگر زن فرزند دارد یک‌چهارم از ارث به او می‌رسد.

سخن پایانی

در این مطلب امکان ارث بردن از قیم، شرایط آن و چگونگی تقسیم ارثیه قیم پرداختیم. به هنگام تقسیم اموال سعی کنید حتماً از یک وکیل انحصار وراثت کمک بگیرید تا روند تقسیم ارث سریع‌تر شود. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این موضوع با وکلای مؤسسه دادنیک از طریق پیام‌رسان‌ها و یا تماس در ارتباط باشید و از آنها راهنمایی بگیرید.

سوالات متداول