کلیه مال و دارایی‌های منقول و غیرمنقول شخص متوفی بعد از فوت او به همراه مدارک مورد نیاز، برای انحصار وراثت به اداره دارایی محل سکونت شخص متوفی ارائه می‌شود. سپس وراث درخواست صدور گواهی انحصار وراثت را به دادگاه تقدیم کرده تا تکلیف دارایی و میزان سهم هر کدام از آن‌ها مشخص شود.
انحصار وراثت به دو دسته انحصار وراثت محدود و نامحدود دسته بندی می‌شود. در این مقاله از مجله حقوقی دادنیک تفاوت انحصار وراثت محدود و نا محدود را مورد بررسی قرار خواهیم داد. با ما همراه باشید و در صورت داشتن پرسش و مشاوره در زمینه نحوه انحصار وراثت با وکیل انحصار وراثت مؤسسه حقوقی دادنیک ارتباط برقرار نمایید.
انحصار وراثت چیست؟
به فرآیند تقسیم ماترک شخص متوفی، میان وراث او، انحصار وراثت گفته می‌شود. بر اساس ماده ۳۶۰ قانون امور حسبی «در صورتی که وراث متوفی یا سایر اشخاص ذینفع بخواهند تصدیق انحصار وراثت تحصیل کنند، درخواست نامه کتبی مشتمل بر نام و مشخصات درخواست کننده، متوفی، ورثه، اقامتگاه آن‌ها و نسبت بین متوفی و وارث تنظیم نموده به دادگاه تسلیم می‌نماید.» بنابراین بر طبق این ماده از قانون امور حسبی، ماترک (وراث) متوفی برای ارث مشخص خواهند شد.
انواع انحصار وراثت
- انحصار وراثت محدود
- انحصار وراثت نامحدود
تفاوت بین انحصار وراثت محدود و نامحدود چیست؟
بر طبق میزان ارزش مال و دارایی شخص متوفی، وراث گواهی انحصار وراثت محدود یا نا محدود دریافت می‌کنند. در ادامه تفاوت انحصار وراثت محدود و نا محدود را بررسی خواهیم کرد.
انحصار وراثت محدود چیست؟
اگر مال و دارایی شخص متوفی کمتر از ارزش 30 میلیون ریال باشد، اخذ گواهی انحصار وراثت محدود بوده و از این گواهی برای انجام امور و دیون معنوی متوفی استفاده می‌شود.
انحصار وراثت نامحدود چیست؟
اگر ارزش مال و دارایی شخص متوفی بیش از 30 میلیون ریال باشد، وراث برای تقسیم ترکه باید گواهی انحصار وراثت نا محدود دریافت کنند.همچنین مدت زمان انحصار وراثت نامحدود نسبت به انحصار وراثت محدود بیشتر است زیرا برای دریافت گواهی انحصار وراثت نامحدود نیاز به انتشار آگهی در روزنامه‌های کثیر الانتشار خواهد بود.
به این صورت که شورای حل اختلاف قبل از صدور گواهی انحصار وراثت نامحدود، یک آگهی در روزنامه‌های کثیر الانتشار چاپ می‌کند تا از عدم وجود شخص ذینفع دیگری برای تقسیم ارث مطمئن شود. بنابراین اگر شخصی مراجعه نکند، بر طبق قانون بعد از گذشت یک ماه، گواهی انحصار وراثت نامحدود توسط قانون گذار برای وراث صادر می‌شود.
مراحل انحصار وراثت کدامند؟
مراحل انحصار وراثت عبارتند از:
انحصار وراثت
تهیه گواهی انحصار وراثت توسط وراث متوفی برای اینکه مشخص شود در زمان فوت متوفی، از وارثین متوفی هستند، یکی از مراحل انحصار وراثت است. همچنین وراث با داشتن گواهی انحصار وراثت، طلب‌های متوفی را از مدیونین یا متصرفین مال متوفی، مطالبه خواهند کرد.
مهر و موم ترکه
وراث، موصی له، وصی و طلبکار متوفی، حق درخواست مهر و موم ترکه را از شورای حل اختلاف دارند. شورای حل اختلاف نیز مال و اموال متوفی را صورت برداری کرده و آن‌ها را مهر و موم می‌کند. (مانع فروش و تصرف در مال و اموال متوفی می‌شوند.)
تحریر ترکه
وراث و وصی از شورای حل اختلاف تحریر ترکه را درخواست داده و شورا به درخواست وراث و وصی، لیستی کامل از مال و دارایی منقول و غیر منقول متوفی، حقوق، دیون و مطالبات متوفی را تهیه می‌کند.
قبول یا رد ترکه
قبول یا رد ترکه یکی دیگر از مراحل انحصار وراثت است که برخی از وارثین، ترکه را رد یا قبول می‌کنند.
تصفیه ماترک
تصفیه ترکه به عهده وصی یا وراثی بوده که ترکه را قبول کرده است. بنابراین برای تصفیه ترکه باید از مال و دارایی شخص متوفی، هزینه کفن و دفن، دیون و وصیت او کم و هر چه باقی ماند، میان وراث تقسیم شود.
تقسیم ماترک
آخرین مرحله از انحصار وراثت، تقسیم ماترک میان وراث است. وراث با توافق یکدیگر می‌توانند مال و دارایی متوفی را میان خود تقسیم کنند. همچنین اگر وارثین به توافق نرسند، با ارائه گواهی انحصار وراثت به دادگاه، قانون گذار سهم هر یک از وراث را مشخص خواهد کرد.
مدارک لازم برای انحصار به وراثت چیست؟
- گواهی فوت متوفی
- استشهادیه محضری
- شناسنامه متوفی
- عقدنامه یا رونوشت آن
- شناسنامه هر یک از وراث
- در صورت وجود، وصیت نامه شخص متوفی
همچنین برای دریافت گواهی انحصار وراثت برای ایرانیان خارج کشور می‌توانید از وکیل انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور مؤسسه حقوقی دادنیک مشاوره و راهنمایی دریافت کنید.
سوالات متداول
تفاوت انحصار وراثت محدود و نامحدود چیست؟
تفاوت انحصار وراثت محدود و نامحدود به ارزش مال و دارایی متوفی است. اگر ارزش اموال کمتر از 30 میلیون ریال باشد، گواهی محدود و اگر ارزش اموال متوفی، بیش از 30 میلیون ریال باشد، وراث باید گواهی انحصار وراثت نامحدود دریافت کنند.
انحصار وراثت چقدر طول می‌کشد؟
در صورت عدم وجود مشکل در طول روند پرونده، فرآیند انحصار وراثت 2 الی 3 ماه زمان می‌برد.
این مطلب توسط تیم تحریریه دادنیک گردآوری و منتشر شده است.
تیم تحریریه دادنیک روزانه و در جهت افزایش اطلاعات کاربران سایت، مطالب متعددی در زمینه‌های مختلف منتشر می‌نماید.
برای مشاوره با وکیل متخصص می‌توانید با کارشناسان دادنیک در ارتباط باشید.
