تبدیل تأمین به معنای این است که مالی که در راستای قرار تأمین خواسته بازداشت شده است، تحت شرایطی بدون اینکه در قرار صادره تأثیر گذارد تبدیل به مال دیگری شود.
درخواست تبدیل تأمین خواسته، از سوی خواهان و خوانده دعوی، قابل‌پذیرش است؛ به این شرط که تا قبل از عملیات اجرایی فروش مال بوده و ارزش مال معرفی شده، کمتر از مال توقیف شده نباشد. به این منظور، می‌توان یک نمونه درخواست تبدیل مال توقیف شده، تهیه و آن را به دادگاه یا واحد اجرای احکام، ارائه کرد.
در این مقاله از دادنیک به بررسی شرایط تبدیل تأمین می‌پردازیم. درصورتی‌که در این زمینه نیازمند دریافت مشاوره حقوقی هستید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
تبدیل تأمین خواسته چیست؟
بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، خواهان دعوی، قادر است قبل از صدور حکم و یا بعد از صدور حکم توسط دادگاه، اموالی را که از خوانده دعوی می‌شناسد، به دادگاه معرفی کرده و تقاضا کند که آن اموال، توقیف گردد.
در این صورت، دیگر خوانده، نمی‌تواند با انجام اقدامات مختلف، اموال خود را به فرد دیگری منتقل کند. به‌این‌ترتیب، حقوق قانونی خواهان دعوی در صورت صدور حکم به نفع وی خدشه‌دار نمی‌شود.دادنیک
بر اساس قانون، خواهان، در چند حالت، ممکن است از دادگاه، تقاضای تأمین خواسته کند و دادگاه هم باید با درخواست خواهان، موافقت کند:
- اگر دعوای طرح شده، به استناد یک سند رسمی اقامه گردیده باشد،
- اگر خواسته دعوی، از سوی خوانده، در معرض تضییع، تعدی و تفریط قرار گیرد،
- اگر دعوی، در خصوص اوراق تجاری واخواست شده، مطرح گردد.
همچنین خواهان باید، خساراتی که ممکن است از صدور قرار تأمین خواسته به خوانده وارد گردد را، نقداً به صندوق دادگستری پرداخت نماید.
درصورتی‌که دادگاه، قرار تأمین صادر کند، اموال خوانده دعوی در راستای تأمین خواسته خواهان، توقیف خواهد شد. اما در قانون آیین دادرسی مدنی، شرایطی در نظر گرفته شده که بر اساس آن، خوانده دعوی، قادر است از دادگاه، تقاضا کند که در عوض مال توقیف شده، اموال دیگری توقیف شود.
شرایط تبدیل مال توقیف شده
صدور قرار تأمین خواسته از طرف دادگاه، به این منظور حفظ حقوق قانونی خواهان، در مقابل اقدامات خوانده که منجر به تضییع این حقوق می‌شود. اما در شرایطی، مال توقیف شده، برای خوانده دعوی، اهمیت زیادی داشته و توقیف آن، مشکلاتی را برای خوانده، ایجاد خواهد کرد.
گاهی هم خواهان دعوی، می‌فهمد که با فروش آن مال، قادر نیست به نحو مناسبی، حقوق قانونی خود را استیفا کند. در این حالت، خوانده و خواهان، تحت شرایط خاصی قادرند درخواست تبدیل مال توقیف شده را در دادگاه مطرح کنند که اصطلاحاً به این امر، تبدیل تأمین، می‌گویند.
از جمله شرایط تبدیل تأمین، این است که خوانده، در عوض مالی که دادگاه توقیف کرده و یا قصد توقیف آن را دارد، به همان میزان، وجه نقد و یا اوراق بهادار، در صندوق دادگستری و یا یکی از بانک‌ها، ودیعه قرار دهد و یا اینکه، با ارائه درخواست تبدیل مال توقیف شده، از دادگاه، تقاضا نماید که نسبت به توقیف اموال دیگر وی اقدام گردد؛ منوط به اینکه به لحاظ قیمتی و سهولت فروش، از مال توقیف شده، نامناسب‌تر نباشد.
در شرایطی که مال توقیف شده توسط دادگاه، همان خواسته خواهان است، صرفاً در صورتی دادگاه با آن موافقت خواهد کرد که این امر، مورد رضایت خواهان نیز قرار گیرد. یعنی خواهان، رضایت دهد که مال دیگری، در ازای طلب وی، توقیف گردد که با اصل مال مورد درخواست او، تفاوت دارد. هرچند در این شرایط، اگر حکم به نفع خواهان صادر گردد، باز هم خوانده، باید عین خواسته خواهان را به وی پرداخت کند.
محکوم علیه، صرفاً یک‌بار، قبل از شروع به عملیات فروش آن مال، می‌تواند درخواست تبدیل مال توقیف شده، به مال دیگری را کند. محکوم له نیز، قادر است یک‌بار تا قبل از شروع عملیات فروش آن مال، از دادگاه، درخواست تبدیل مال توقیف شده را کند.
مراحل و نحوه تقاضای تبدیل تأمین
طبق ماده ۱۲۵ قانون آیین دادرسی مدنی، درخواست تبدیل تأمین، باید از طریق دادگاهی پیگیری گردد که قرار تأمین را صادر کرده است. در این صورت، دادگاه، مکلف است که ظرف دو روز از زمان ارائه درخواست، به آن رسیدگی کند و قرار مقتضی را صادر کند. البته، این مراحل در صورتی است که درخواست تبدیل تأمین، زمانی مطرح شود که هنوز پرونده، به واحد اجرای احکام، ارجاع نگردیده است.
در شرایطی که پرونده اجرایی در خصوص موضوع، ایجاد شده و توقیف مال، در مرحله اجرای حکم قرار داشته باشد، طبق ماده ۵۳ قانون اجرای احکام مدنی، درخواست تبدیل تأمین، در صلاحیت واحد اجرای حکم، قرار می‌گیرد.
جمع‌بندی
در قانون، نهادی با عنوان تأمین خواسته در نظر گرفته شده که بر اساس آن، اموال خوانده، حتی قبل از صدور حکم توسط دادگاه، قابل توقیف می‌گردد. تحت شرایط خاصی، ممکن است خوانده دعوی، بتواند از دادگاه، تقاضای تبدیل تأمین کند؛ به این معنا که مال توقیف شده را با مال دیگری عوض و اموال دیگری را بابت تضمین پرداخت خواسته خواهان، به توقیف قرار دهد.
وکلای مؤسسه حقوقی دادنیک آماده‌اند شما را در زمینه مسائل و چالش‌های حقوقی ناشی از تبدیل تأمین راهنمایی و پشتیبانی کنند.
سؤالات متداول
اگر خواهان یا خوانده دعوی به تصمیم اجرای احکام اعتراضی داشته باشند چه باید کنند؟
در این صورت آنها باید در دادگاه صادرکننده اجرائیه، اعتراض خود را مطرح کنند.
اگر مال مورد توقیف عین معین باشد قابل‌تبدیل خواهد بود؟
اگر خواسته بازداشت شده عین معین باشد، تبدیل تأمین منوط به رضایت خواهان خواهد بود و درصورتی‌که حکم به نفع خواهان صادر گردد، دادگاه مال را از محکوم علیه اخذ و به خواهان خواهد داد.
این مطلب توسط تیم تحریریه دادنیک گردآوری و منتشر شده است.
تیم تحریریه دادنیک روزانه و در جهت افزایش اطلاعات کاربران سایت، مطالب متعددی در زمینه‌های مختلف منتشر می‌نماید.
برای مشاوره با وکیل متخصص می‌توانید با کارشناسان دادنیک در ارتباط باشید.
