تعیین تکلیف زمینهای بایر و دایر از موات و همچنین تشخیص امکان احیاء و عمران و تاسیسات مناسب، از وظایف وزارت راه و شهرسازی است. به این منظور، کمیسیون ماده ۱۲، به‌موجب قانون زمینی شهری برای تشخیص عمران، احیا و نوع زمین زیر نظر وزارت مسکن و شهرسازی تشکیل شده است که اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۱۲ در صلاحیت دادگاه‌ها است.
فرض کنید به‌موجب رأی کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری، زمینی که متعلق به شما بوده است موات شناخته شود. اولین اثر حقوقی این تشخیص، ابطال مالکیت شما و صدور سند مالکیت به نام دولت است. این تازه شروع دردسرهای حقوقی شما است؛ اما خوشبختانه رأی کمیسیون ماده ۱۲ قابل‌اعتراض در دادگاه‌های عمومی حقوقی است.
در واقع شما می‌توانید ظرف سه ماه از ابلاغ رأی کمیسیون با ارائه دادخواستی مبنی بر اعتراض به‌ضمیمه مدارک، نظریه کمیسیون، سند مالکیت و غیره به رای کمیسیون ماده ۱۲ به دادگاه صالح نسبت به رأی کمیسیون اعتراض کنید.
معمولاً روند اعتراض به کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری روندی پیچیده و زمان‌بر دارد که بهترین راه‌کار داشتن وکیل ملکی است.
برای اطلاعات با مشاوران حقوقی دادنیک در ارتباط باشید.
آرا صادره از کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری
کاربری‌های زمین در سراسر ایران محصور به این سه دسته است:
- زمین دایر به زمینی می‌گویند که دور آن دیوار کشی شده و دارای حریم مشخص است و درون آن نیز بنا یا پوشش گیاهی وجود دارد.
- زمین بایر زمینی است یا دور آن دیوارکشی شده یا درونش پوشش گیاهی یا بنایی وجود دارد.
- زمین موات یا زمین مرده نه دور آن دیوارکشی شده نه در داخلش بنا و پوشش گیاهی دارد.
کمیسیون ماده ۱۲ وظیفه دارد نوع یک زمین را از جهت بایر، دایر و موات بودن مشخص کند.
رأی صادره از کمیسیون ماده ۱۲ تا زمانی که نقض نشده باشد، معتبر است و انقضای زمانی ندارد. این رأی بایستی مستدل و بر مبنای مدارک و ادله معتبر باشد و در آن مشخصات پلاک، مساحت زمین، مشخصات مالک، ویژگی زمین مثل دیمی یا آبی بودن و غیره درج شود.
مقدمه و نتیجه رای نباید متناقض یکدیگر باشند و رأی باید بدون قلم‌خوردگی صادر شود. نبود هر یک از موارد گفته شده در نظریه کمیسیون موجبات اعتراض و ابطال رأی را فراهم می‌کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید با وکیل پایه یک دادگستری مشورت کنید.
مراحل اعتراض کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری
اعتراض به آرای کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری مانند سایر دعاوی حقوقی نیازمند تقدیم دادخواست به مراجع قضایی صالح است. در یک دسته بندی کلی معترض به رای صادره بایستی:
- دادخواستی به خواسته ابطال نظریه کمیسیون ماده با بیان شرح اعتراض خود از طریق دفاتر خدمات قضایی خطاب به دادگاه ثبت کند. ازآنجایی‌که دعوای مبنی بر ابطال رأی کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهر، یک دعوای غیرمالی است؛ بنابراین تعرفه طرح دعوا ثابت است.
- به پیوست این دادخواست تصویر اسناد و مدارک مبنی بر مالکیت و در صورت لزوم به همراه نظر کارشناس دادگستری به دادگاه ارائه می‌شود.
- سپس با مشخص‌شدن جلسه رسیدگی، دفاعیات شفاهی و کتبی معترض به سمع و نظر دادگاه رسیده و پس از بررسی‌های لازم رأی صادر می‌شود.
لازم به ذکر است صرف ثبت دادخواست ابطال رأی کمیسیون ماده ۱۲ مانع از اجرای رأی کمیسیون نیست، در حقیقت با موات تشخیص‌دادن زمین اداره ثبت باید سند مالکیتی به نام دولت صادر کند و اعتراض منجر به توقف این عملیات نمی‌شود؛ اما در صورت اثبات حق دادگاه مالکیت زمین را به صاحب آن بر می‌گرداند.
باتوجهبه پیچیدگی چنین پرونده‌های حقوقی، توصیه می‌کنیم پیش از هر اقدام حقوقی با یک وکیل ملکی مشورت کنید.
در صورتی که به وکیل ملکی پایه یک نیاز دارید، با کارشناسان حقوقی دادنیک در ارتباط باشید.
روش‌های اعتراض به آرای کمیسیون ماده ۱۲
اعتراض نسبت به آرای کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری، باتوجهبه مبنای مالکیت، روش‌های متفاوتی دارد. در ادامه با نحوه اعتراض توسط دارندگان سند عادی، رسمی و مشاعی آشنا می‌شویم.
اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری بر اساس سند عادی
اشخاصی که مبایعه‌نامه یا سند عادی دال بر مالکیت خود دارند برای اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهر باید بدواً یک دادخواست به طرفین وزارت مسکن و شهرسازی با خواسته تأیید صحت معامله و تاریخ تنظیم سند عادی به دادگاه عمومی ارائه دهند.
سپس با اخذ حکم تأیید مبایعه‌نامه، دادخواست ابطال نظریه کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری را به‌ضمیمه حکم دادگاه مبنی بر تایید مبایعه‌نامه ثبت کنند.
اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری بر اساس سند رسمی
کسانی که به‌موجب سند رسمی مالکیتشان ثابت شده است نیازی به مراجعه جداگانه به دادگاه جهت احراز مالکیت خود ندارند. این افراد می‌توانند به طور مستقیم نسبت با رأی کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری، اعتراض کنند.
رأی کمیسیون ماده ۱۲ دال بر مالکیت شخص یا قابل تسری به سایر بخش‌ها نیست. شما می‌تواند با اخذ مشاوره حقوقی، راه‌حل‌های حقوقی موجود برای حل موضوع پرونده خود را بشناسید.
اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری بر اساس سند رسمی مشاعی
اعتراض به آرای کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری، برای املاک مشاع نیز امکان‌پذیر است. اما صرف مالکیت مشاعی برای ابطال رأی کمیسیون ماده ۱۲ کافی نیست.
بلکه متقاضی ابطال باید سند شش‌دانگ مفروز داشته باشد یا آن که همه مالکین به‌اتفاق، نسبت به ابطال رأی کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری اقدام کنند.
در صورت ثبت اعتراض از سوی تنها یکی از مالکین به علت عدم مالکیت بر کل پلاک مشاعی مورد قبول نمی‌گردد.
مهلت اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری
مهلت قانونی اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری، سه ماه از تاریخ ابلاغ رأی است درصورتی‌که مالک رأی کمیسیون را دریافت نکرده باشد یا نسبت به دریافت آن خودداری کند.
رأی باید در یک روزنامه کثیرالانتشار در دو نوبت به فاصله ده روز آگهی شود. معترض رأی می‌تواند ظرف سه ماه از انتشار آخرین آگهی نسبت به اعتراض اقدام کند. مدت اعتراض برای ایرانیان مقیم خارج ۴ ماه است.
دادگاه صالح جهت اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری
باتوجهبه اینکه موضوع پرونده زمین است و زمین یک مال غیرمنقول به‌حساب می‌آید. دادخواست اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری باید در دادگاه محل وقوع ملک غیرمنقول مطرح شود.
مدارک لازم جهت ارائه به کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری
جهت ارائه درخواست بررسی به کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری ارائه مدارکی لازم است. در زیر به مهم‌ترین مدارک لازم برای ثبت درخواست می‌پردازیم:
- سند مالکیت، در صورت نداشتن سند مالکیت آخرین استعلام ثبتی یا صدور قبض معاینه محل متضمن مشخصات پلاک ثبتی و نقشه بلوک‌بندی و جریان ثبتی و نام آخرین مالک متضمن به امضای نماینده اداره ثبت
- نقشه ثبتی در دو نسخه، در صورت نداشتن نقشه ثبتی ارائه دو نسخه کروکی دقیق زمین منطق با سوابق ثبتی
- نقشه هوایی با مقیاس مناسب
- نظریه کتبی دبیرخانه کمیسیون مبنی بر عدم صدور گواهی عمران موضوع قانون لغو مالکیت اراضی موات شهری و عدم اظهارنظر کمیسیون ماده ۱۲
- مدارک هویتی
- فیش پرداخت هزینه بررسی
- سایر ادله و مستندات مثل شهادت شهود، تحقیقات محلی و غیره
توصیه می‌شود از هریک از مدارک ارائه شده رونوشتی نیز تهیه کنید.
چه کسانی حق اعتراض به نتیجه کمیسیون را دارند؟
در پاسخ به این سؤال که چه کسانی می‌تواند به نتیجه بررسی کمیسیون ماده ۱۲ اعتراض کنند، قانون ساکت است. با توجه روح قانون و کلیت آن دو دسته از افراد دارای حق اعتراض‌اند:
- دارندگان سند عادی مبنی بر مالکیت
- دارندگان سند رسمی مالکیت
لازم به ذکر است اشخاص ثالث اگر توسط دادگاه ذی‌نفع رأی مزبور شناخته شوند می‌توانند نسبت به رأی مزبور اعتراض کنند.
جمع بندی
برای صدور پروانه ساخت، نقل‌وانتقال، ثبت ملک، افراز و تقسیم ملک، تملک اراضی و غیره نیازمند تعیین نوع زمین از جهت دایر، بایر یا موات بودن هستند.
این تشخیص با صدور نظریه‌ای توسط کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری صورت می‌گیرد. درصورتی‌که این کمیسیون زمینی را موات بداند زمین متعلق به دولت خواهد بود. اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۱۲ در دادگاه امکان‌پذیر است.
باتوجهبه پیچیدگی‌های فنی و حقوقی پرونده‌های کمیسیون ماده ۱۲ توصیه می‌کنیم پیش از هر گونه اقدام حقوقی با یک وکیل ملکی مشورت کنید.
مؤسسه حقوقی دادنیک آماده است سؤالات شما را در این زمینه پاسخ دهد و شما را راهنمایی کند.
سؤالات متداول
آیا رأی کمیسیون ماده ۱۲ در دیوان عدالت اداری قابلشکایت است؟
باتوجهبه اینکه در قانون زمینهای شهری صراحتاً دادگاه مرجع رسیدگی به اختلاف شناخته شده دیوان عدالت اداری صلاحیت رسیدگی به اعتراض را ندارد.
چه اراضی و زمینهایی قابلبررسی توسط کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمینهای شهری نیستند؟
اراضی متعلق به شهرداری و شرکتهای تابعه آن، اراضی که گواهی عمرانی دارند، اراضی دولتی و اراضی که سابقاً کمیسیون در خصوص آن رأی صادر کرده است در کمیسیون ماده ۱۲ قابلبررسی نیستند.
دادنیک چیست؟
دادنیک یک موسسه حقوقی است که خدمات حقوقی خانواده مانند انواع طلاق، انحصار وراثت، خدمات مربوط به کنسولگری و… را به ایرانیان داخل و خارج از کشور ارائه می‌دهد.
آیا امکان برگزار جلسه آنلاین با وکیل وجود دارد؟
بله. در صورتی که در شهر و یا کشورهای دیگر سکونت دارید و یا به دلیل مشغله کاری امکان حضور در دفتر را ندارید، می‌توانید جهت تنظیم جلسه آنلاین با وکیل پایه یک دادگستری، به واتس‌اپ یا تلگرام دادنیک پیام دهید.
چگونه به دادنیک اعتماد کنیم؟
وکلای موسسه دادنیک (یا همکاران ما در موسسه دادنیک) وکیل پایه یک دادگستری هستند و دارای پروانه وکالت فعال در کانون وکلا می‌باشند. ضمن اینکه قرارداد فی مابین موکل و وکلای دادنیک در سامانه ثنا که متعلق به قوه قضاییه است، تنظیم و ثبت می‌شود. که قابل پیگیری توسط وکیل و موکل می‌باشد.
این مطلب توسط تیم تحریریه دادنیک گردآوری و منتشر شده است.
تیم تحریریه دادنیک روزانه و در جهت افزایش اطلاعات کاربران سایت، مطالب متعددی در زمینه‌های مختلف منتشر می‌نماید.
برای مشاوره با وکیل متخصص می‌توانید با کارشناسان دادنیک در ارتباط باشید.
