هر فردی در طول زندگی‌اش مال و اموالی را برای آرامش و رفاه خودش فراهم می‌کند؛ اما زندگی انسان محدود است و پس از مرگ اموالی که فرد جمع‌آوری کرده از او به جا می‌ماند. این اموال معمولاً بین وراث متوفی تقسیم می‌شوند؛ و طبق قانون طبقات ارث هر کدام از خویشاوندان او مالک بخشی از اموالی که از متوفی به جا مانده خواهند شد.
قبل از اینکه بستگان متوفی اموالی که او به جا مانده را تقسیم کننده، باید مالیات اموال طبق قانون مدنی محاسبه و پرداخت شود؛ بنابراین برای انحصار وراثت لازم است که وراث درباره مالیات بر ارث و نحوه محاسبه آن اطلاعات کسب کنند. در این مقاله از موسسه حقوقی دادنیک نکات مهمی که درباره اموال مشمول مالیات و نحوه پرداخت مالیات بر ارث باید بدانید را ارائه کرده‌ایم.
اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه دارید، از طریق واتساپ با مشاورین دادنیک در ارتباط باشید و از قوانین محاسبه مالیات بر ارث مطلع شوید.
مالیات بر ارث چیست؟
برای اینکه اموال متوفیان تعیین تکلیف شود در قدم اول لازم است که بازماندگان متوفی وضعیت بدهی‌ها و دیون او را بررسی کنند. چون برای تقسیم اموال متوفی باید ابتدا بدهی‌هایی که دارد از روی اموالش پرداخت شود، سپس آنچه باقی‌مانده بین خویشاوندان او تقسیم شوند.
مالیات بر ارث یکی از دیون متوفی است و طبق قانون ارث پیش از تقسیم ترکه مالیات اموال متوفیان محاسبه و پرداخت می‌شود. برای تقسیم ترکه و محاسبه مالیات باید لیست اموال منقول و غیرمنقول متوفی مشخص و تحریر ترکه انجام شود.
سپس مالیات بر ارث اموال منقول و غیرمنقول متوفی مشخص می‌شود؛ و باید این مالیات پرداخت شود تا وراث بتوانند اموال باقی‌مانده را طبق طبقات ارث تقسیم کنند. برای اطلاع از قانون جدید تقسیم ترکه و مدارک لازم برای تقسیم ترکه می توانید با کارشناسان حقوقی دادنیک تماس بگیرید. همچنین مطالعه مقالات زیر درباره تقسیم ترکه به شما اطلاعات کاملی می‌دهد.
بررسی طبقات ارث جهت محاسبه مالیات
برای تقسیم ارث باید تعداد ورثه طبقات ارث مشخص شوند، سپس تحریر ماترک انجام شود؛ و در نهایت طبق قانون مالیات بر ارث، ابتدا مالیات اموال محاسبه و پرداخت شود. طبقات ارث که از اموال ماترک باقی‌مانده متوفی ارث می‌برند عبارتند از:
طبقه اول ارث
پدر، مادر، همسر و فرزندان متوفی در طبقه اول ارث قرار می‌گیرند و اموال به جا مانده از متوفی در قدم اول بین افرادی که در این طبقه ارث قرار دارند تقسیم می‌شود.
طبقه دوم ارث
پدربزرگ و مادربزرگ، برادر و خواهر و برادرزاده‌ها و خواهر زاده‌ها در این طبقه ارث قرار دارند؛ و اگر در طبقه اول کسی حضور نداشته باشد اموال متوفی بین افراد حاضر در این طبقه تقسیم می‌شوند.
طبقه سوم ارث
عمو، دایی، خاله، عمه و فرزندان آن‌ها طبقه سوم ارث را تشکیل می‌دهند. اولویت این طبقه ارث از دو طبقه اول کمتر است و در صورتی که فردی در طبقات بالاتر ارث حضور نداشته باشد، اموال متوفی طبق مراحل انحصار وراثت بین افراد این طبقه تقسیم خواهند شد.
قانون جدید مالیات بر ارث
در قانون قدیم مالیات بر ارث مالیات ماترک باقی‌مانده از متوفی بر اساس لیست اموال او و تعداد وراث تعیین می‌شد. در واقع برای محاسبه مالیات لازم بود که وراث متوفی لیست کلیه اموال او را مشخص کرده و تحویل اداره مالیات دهند. این اداره پس از بررسی لیست ارائه شده میزان مالیات کل اموال را مشخص می‌کرد و وراث موظف بودند مالیات اعلام شده را بر اساس سهم‌الارثی که از متوفی می‌برند پرداخت کنند.
در این روش پس از اینکه وراث سهم مالیات خودشان را پرداخت می‌کردند، گواهی واریز مالیات بر ارث صادر می‌شد و وارثان متوفی می‌توانستند ماترک به جا مانده از او را طبق قانون انحصار وراثت تقسیم کنند.
اما طبق قانون جدید مالیات بر ارث که در فروردین 95 به تصویب رسیده است، لیست اموال متوفیان قبل از محاسبه مالیات دسته‌بندی می‌شوند. سپس برای هر کدام از ماترک متوفی مالیات طبق فرمول مشخصی محاسبه می‌شود.
در قانون جدید نیازی نیست که وراث به امور مالیاتی مراجعه کنند و تنها لازم است که گواهی انحصار وراثت را از شورای حل اختلاف آخرین محل زندگی متوفی دریافت کنند. همچنین برای پرداخت مالیات بر ارث تاریخ خاصی مشخص نشده است و وراث متوفی می‌توانند مالیات را بدون اینکه جریمه‌ای به آن‌ها تعلق بگیرد قبل از تقسیم ماترک بپردازند.
برای محاسبه مالیات بر ارث متوفی ابتدا باید تحریر ترکه انجام شود؛ سپس بر اساس دسته بندی مشخص شده و طبقات ارث مالیات اموال متوفی محاسبه شود.
اموال مشمول مالیات بر ارث
تمام اموالی که از متوفیان به جا می‌ماند مشمول قانون مالیات بر ارث نمی‌شود؛ و وراث لازم نیست برای کلیه ماترک متوفی مالیات بپردارند. در ادامه لیست برخی از اموال باقی‌مانده از متوفی که برای آن‌ها مالیات تعیین می‌شود توسط دادنیک ارائه شده است.
- وسایل نقلیه شامل وسایل نقلیه موتوری، هوایی، زمینی و دریایی
- حق‌الامتیاز و سایر حقوق مالی متوفی
- املاک و حق واگذاری محل توسط متوفی
- انواع سپرده بانکی، انواع اوراق بهادار و سود متعلق به آن‌ها
- میزان سهام، سهم‌الشرکه و حق تقدم آن‌ها
- مالیات اموال متوفی ایرانی خارج از کشور
نحوه محاسبه مالیات بر ارث
میزان مالیات ماترک متوفی برای افراد هر طبقه ارث متفاوت است و طبقات ارث مالیات یکسانی را از اموالی که به آن‌ها می‌رسد پرداخت نمی‌کنند؛ بنابراین لازم است که وراث برای محاسبه مالیات بر ارث میزان درصد مالیاتی که برای هر دسته از اموال متوفی در طبقات مختل ارث تعیین شده را بشناسند. در ادامه نحوه محاسبه مالیات بر ارث طبقات مختلف وراث را ارائه کرده‌ایم.
میزان مالیات ماترک متوفی برای وراث طبقه اول
- سپرده‌های مجاز بانکی: 3 درصد
- سهام بورسی: 0.75 درصد
- سهام غیر بورسی و سهم الشرکه: 6 درصد
- سایر اموال، حق الامتیاز و سپرده‌های متفرقه: 10 درصد
- املاک: 7.5 درصد
- حق واگذاری و سرقفلی: 3 درصد
- وسایل نقلیه: 2 درصد
میزان مالیات ماترک متوفی برای وراث طبقه دوم
- سپرده‌های مجاز بانکی: 6 درصد
- سهام بورسی: 1.5 درصد
- سهام غیر بورسی و سهم الشرکه: 12 درصد
- سایر اموال، حق الامتیاز و سپرده‌های متفرقه: 20 درصد
- املاک: 15 درصد
- حق واگذاری و سرقفلی: 6 درصد
- وسایل نقلیه: 4 درصد
میزان مالیات ماترک متوفی برای وراث طبقه سوم
- سپرده‌های مجاز بانکی: 12 درصد
- سهام بورسی: 3 درصد
- سهام غیر بورسی و سهم الشرکه: 24 درصد
- سایر اموال، حق الامتیاز و سپرده‌های متفرقه: 40 درصد
- املاک: 15 درصد
- حق واگذاری و سرقفلی: 12 درصد
- وسایل نقلیه: 8 درصد
نکات مهم مالیات بر ارث
قبل از اینکه تحریر ترکه را برای پرداخت مالیات ماترک متوفی انجام دهید باید نکات زیر را در نظر داشته باشید.
- اثاثیه منزل متوفی مشمول پرداخت مالیات نخواهند شد.
- اموال مورد وقف متوفی مشمول مالیات نیستند.
- حقوق بازنشستگی و وظیفه و پس‌انداز خدمت و مزایای پایان خدمت مشمول پرداخت مالیات بر ارث نخواهند بود.
- اموال متوفی ایرانی خارج از کشور شامل ۱۰ درصد مالیات بر ارث می‌شود.
- تا زمانی که مالیات ماترک متوفی پرداخت نشود، وراث نمی‌توانند تقسیم ترکه را انجام داده و در اموالی که به آن‌ها به ارث رسیده دخل و تصرف کنند.
- پس از تصویب قانون جدید مالیات مهلت زمانی خاصی برای تحریر ترکه و محاسبه مالیات در نظر گرفته نشده؛ و دیرکرد در محاسبه مالیات بر ارث مشمول جریمه نخواهد شد.
- قبل از محاسبه مالیات باید طبقات ارث به ترتیب اولویت بررسی شوند و مالیات بر اساس وراثی که از متوفی ارث می‌برند برآورد شود.
وکیل انحصار وراثت
برای تحریر و تقسیم ماترک اموال متوفی نیاز به شناخت قوانین این حوزه دارید. وکیل انحصار وراثت با قوانینی که برای تقسیم ارث و مالیات بر ارث در نظر گرفته شده آشنا است؛ و برای سرعت بخشیدن به پرونده‌های انحصار وراثت همراه خویشاوندان فرد متوفی خواهند بود.
وکلای موسسه دادنیک پرونده‌های زیادی را در زمینه انحصار وراثت به سرانجام رسانده‌اند و تجربه زیادی در این زمینه دارند، بنابراین اگر به دنبال وکیل انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور هستید یا اینکه می‌خواهید برای انحصار وراثت یک وکیل زبده را در کنارتان داشته باشید، با وکلای موسسه دادنیک از طریق واتساپ ارتباط بگیرید.
سؤالات متداول
- مالیات بر ارث چطور محاسبه می‌شود؟
مالیات بر ارث بر اساس میزان دارایی ماترک متوفی و طبقات وراث محاسبه می‌شود.
- آیا میتوان بدون پرداخت مالیات بر ارث دارایی متوفی را تقسیم کرد؟
برای تقسیم ماترک متوفی لازم است که ابتدا مالیات داراییهای به جا مانده از او را بپردازید.
این مطلب توسط تیم تحریریه دادنیک گردآوری و منتشر شده است.
تیم تحریریه دادنیک روزانه و در جهت افزایش اطلاعات کاربران سایت، مطالب متعددی در زمینه‌های مختلف منتشر می‌نماید.
برای مشاوره با وکیل متخصص می‌توانید با کارشناسان دادنیک در ارتباط باشید.
