پس از فوت یک شخص و انجام کارهای مربوط به انحصار وراثت این پرسش پیش میآید که بعد از انحصار وراثت چه باید کرد؟ پاسخ آن به این موضوع برمیگردد که بین وراث اختلافی وجود دارد یا خیر؟
در این مقاله از دادنیک این موضوع را بررسی کرده ایم. پیشنهاد دادنیک به شما این است که اگر قصد انحصار وراثت دارید، حتما با وکیل انحصار وراثت در این باره مشورت کنید. در صورتی که به وکیل ارث نیاز دارید میتوانید با مشاوران حقوقی دادنیک در ارتباط باشید.
مراحل انحصار وراثت
انحصار وراثت به دو شکل محدود و نامحدود است. اگر داراییهای متوفی بیش از 50 میلیون تومان باشد محدود است و در صورتی که بیشتر از آن باشد نامحدود است. ضمن اینکه شرایط انحصار وراثت برای هر کدام از این موارد متفاوت است.
مراحل کلی انحصار وراثت شامل بخشهای زیر هستند:
- دریافت گواهی فوت: گواهی فوت توسط ثبت احوال صادر میشود و علت فوت و تاریخ آن در گواهی قید میشود.
- مراجع صدور گواهی: ابتدا باید در فرمی که برای درخواست گواهی به وکیل یا وارث متوفی داده میشود، اطلاعات تمامی افرادی که از متوفی ارث میبرند و نسبت آنان نوشته شود. این فرم را میتوان در نزدیک ترین شورای حل اختلاف به محل اقامت فرد متوفی تهیه کرد.
- تائید وراث: فرم را به همراه دیگر مدارک به دفتر اسناد رسمی برده و با دو شاهد که با تمامی وراث آشنا هستند برای تهیه شهادت نامه توسط دفتردار محضر اقدام کنید. این شهادت نامه به منظور تأیید وراث فرد فوت شده به صورت قانونی و رسمی است.
- مشخص کردن مالیات بر ارث: لیستی از تمام دارایی فرد متوفی آماده کرده تا مالیات آن توسط اداره دارایی مشخص شود. این مالیات با توجه به نسبت هر فرد با متوفی مشخص میشود.
- مراجعه مجدد به شورای حل اختلاف: یکی از وراث یا وکیل انتخابی همراه با مدارک زیر به شورای حل اختلاف مراجعه میکند.
- اصل و کپی شناسنامه تمامی وراثفرم امضا شده توسط شاهدان و وراث در دفتر اسناد رسمیکپی برابر با اصل همسر فرد متوفیگواهی مالیات بر ارث
- دادخواست گواهی انحصار وراثت
- مشخص شدن دیگر وراث متوفی: آگهی انحصار وراثت در روزنامههای کثیرالانتشار منتشر میشود تا مشخص شود فرد فوت شده وارث دیگری ندارد.
بعد از انحصار وراثت چه باید کرد؟
پس از طی کردن مراحل انحصار وراثت گواهی انحصار وراثت دریافت میشود. این گواهی در واقع رأی صادر شده از سمت مراجع قانونی است و پس از بررسیهای انجام شده توسط مراجع، به آن صلاحیت قانونی داده میشود.
پاسخ به پرسش «بعد از انحصار وراثت چه باید کرد؟» بستگی به وجود اختلاف بین وراث دارد. اگر اختلافی وجود نداشته باشد کار ساده است. هر کدام از وارثان طبق سهم الارث تعیین شده در گواهی انحصار وراثت نسبت به تقسیم داراییها اقدام میکنند.
اما اگر اختلافی وجود داشته باشد که در این صورت دادخواست تقسیم ترکه به دادگاه میکنید تا تقسیم نامه صادر کرده و در حل اختلاف شما را راهنمایی کند.
تقسیم ترکه چیست؟
ترکه به معنای اموال به جا مانده از متوفی بوده که قابل انتقال به دیگری است. اموال عینی، منفعت، طلب و حقوق مالی را ترکه میگویند. ترکه مانند یک شراکت اجباری است که همه وراث در آن شریک هستند. به منظور تقسیم ترکه ابتدا باید بدهیهای متوفی و دیون او از آن برداشته شوند، سپس باقی مانده مال بین وراث تقسیم شود.
ترکه شامل دارایی مثبت مثل اموال و حقوق و دارایی منفی مانند بدهیهاست. اگر وراث نتوانند برای تقسیم ترکه با هم به تفاهم برسند، دادگاه این کار را انجام میدهد.

ماترک با سهم الارث تفاوت دارد. همانطور که به آن اشاره شد ماترک شامل داراییهای مثبت و منفی یعنی تمام حقوق و داراییهای او به همراه بدهیهای فرد متوفی است. در حالی که سهم الارث تمام آن سهمی است که ورثه از داراییهای فرد فوت شده به دست میآورند. مدت زمان تقسیم ترکه از زمان صدور گواهی انحصار وراثت تا زمان تقسیم ماترک و مطالبه سهم الارث توسط دادگاه 5 تا 7 ماه طول میکشد.
تحریر ترکه چیست؟
تحریر ترکه به منظور تعیین مقدار دارایی و بدهی فرد متوفی است و هدف از انجام آن حفظ حقوق طلبکاران و وراث برای پیشگیری از انتقال اموال به افرادی است که با متوفی زندگی میکردهاند یا در اداره اموال او دخالت داشتهاند.
تحریر ترکه شامل اقداماتی است که برای بررسی میزان ترکه و داراییهای فرد فوت شده و پیگیری بدهیهای او انجام میشود. برای درخواست تحریر ترکه وکیل قانونی یا وراث باید پس از آماده کردن مدارک و مستندات این دادخواست را به شورای حل اختلاف بدهند.
مدارک لازم برای دادخواست تحریر ترکه شامل موارد زیر هستند:
- گواهی فوت
- گاهی انحصار وراثت
- صورت تمام اموال متوفی
- مدارک شناسایی وراث
چه کسانی از متوفی ارث میبرند؟
- طبقه اول وراث: فرزندان، نوهها، پدر و مادر
- طبقه دوم وراث: خواهرها، برادرها و فرزندان آنها، پدربزرگ و مادربزرگ
- طبقه سوم وراث: عموها، عمهها، خالهها، داییها و فرزندان آنها
طبقات اول تا سوم افرادی بودند که بنا به قرابت نسبی به فرد متوفی نزدیک بودند اما زوج یا زوجه نیز در ارث سهیم هستند و میزان سهم آنها بستگی به شرایط مختلفی مانند حضور یا عدم حضور فرزندان برمیگردد.

وکیل انحصار وراثت
وکیل انحصار وراثت شخصی است که بر تمامی قوانین امور حسبی تسلط دارد و با آگاهی کامل از مراحل قانونی انحصار وراثت بهترین، کوتاه ترین و ساده ترین راه را برای موکل خود انتخاب میکند و تا آخرین قدم در این زمینه در کنار وراث است.
وکلای انحصار وراثت حاضر در مجموعه دادنیک با سابقه قضایی درخشان میتوانند تمامی مراحل را تا اتمام کامل انحصار وراثت در کنار شما باشند. اگر در خانواده اختلافی وجود داشته باشد بدون به وجود آمدن کوچک ترین خللی در این روند تمامی کارهای قانونی را بر عهده میگیرند.
همچنین در صورتی که خارج از کشور زندگی میکنید و برای حصر ورثه نمیتوانید به ایران بیایید، وکیل انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور دادنیک میتواند به شما کمک کند.
سوالات متداول
آیا میتوان به گواهی انحصار وراثت اعتراض کرد؟
هر کسی که به مفاد گواهی انحصار وراثت اعتراض داشته باشد بدون در نظر داشتن مدت آن میتواند اعتراض کند.
آیا دیر گرفتن گواهی انحصار وراثت جریمه دارد؟
خیر، اگر متوفی پس از تاریخ 1/1/1395 فوت کرده باشد تأخیر در گرفتن گواهی انحصار وراثت و دیر پرداخت کردن مالیات جریمه ای نخواهد داشت.
مدارک مورد نیاز برای انحصار وراثت چیست؟
گواهی فوت، استشهاد محضری، شناسنامه متوفی، عقدنامه یا رونوشت، وصیت نامه رسمی متوفی، شناسنامه وراث، گواهی تسلیم اظهارنامه مالیاتی از جمله این مدارک هستند.
دادنیک چیست؟
دادنیک یک موسسه حقوقی است که خدمات حقوقی خانواده مانند انواع طلاق، انحصار وراثت، خدمات مربوط به کنسولگری و… را به ایرانیان داخل و خارج از کشور ارائه میدهد.
آیا امکان برگزار جلسه آنلاین با وکیل وجود دارد؟
بله. در صورتی که در شهر و یا کشورهای دیگر سکونت دارید و یا به دلیل مشغله کاری امکان حضور در دفتر را ندارید، میتوانید جهت تنظیم جلسه آنلاین با وکیل پایه یک دادگستری، به واتساپ یا تلگرام دادنیک پیام دهید.
چگونه به دادنیک اعتماد کنیم؟
وکلای موسسه دادنیک (یا همکاران ما در موسسه دادنیک) وکیل پایه یک دادگستری هستند و دارای پروانه وکالت فعال در کانون وکلا میباشند. ضمن اینکه قرارداد فی مابین موکل و وکلای دادنیک در سامانه ثنا که متعلق به قوه قضاییه است، تنظیم و ثبت میشود. که قابل پیگیری توسط وکیل و موکل میباشد.