برخی کتابفروشیها با الزام والدین به خرید لوازم التحریر، کتابهای کمکآموزشی و حلالمسائل به همراه کتب درسی، اقدام به تخلف صنفی میکنند. این اجبار، که مغایر با حق انتخاب مشتری است، قابل پیگیری قانونی خواهد بود.
شهروندان میتوانند شکایت خود را از طریق مراجعی نظیر سازمان تعزیرات حکومتی، اتحادیه صنفی و حتی معاونت نظارت بر نشر و توزیع کتب آموزش و پرورش (در صورت وجود قرارداد نشر با کتابفروشی متخلف) مطرح کنند.
همچنین، امکان مطالبه خسارت از طریق مراجع قضایی نیز وجود دارد. شکایت از این قبیل تخلفات نهتنها حق قانونی شهروندان است، بلکه به ایجاد رقابت سالم و رعایت حقوق مصرفکننده در بازار کتاب کمک شایانی خواهد کرد. در صورت اثبات تخلف نیز، قرارداد نشر کتابفروشی متخلف با آموزش و پرورش نیز قابل فسخ خواهد بود. در ادامه، به بررسی شکایت از کتابفروشی میپردازیم.
روش های مختلف طرح شکایت از کتابفروشی
به روشهای مختلفی میتوان از کتابفروشی شکایت کرد. این روشها با توجه به نوع تخلف و میزان خسارت وارده متفاوت هستند. همچنین، انتخاب روش مناسب به مشاوره با یک وکیل پایه یک دادگستری متخصص در امور حقوق مصرفکننده کمک شایانی خواهد کرد.
سازمان حقوق مصرف کننده
اگر بهعنوان یک خریدار، از عملکرد یک کتابفروشی ناراضی هستید و قصد پیگیری قانونی دارید، میتوانید از طریق سازمان حمایت از حقوق مصرفکنندگان اقدام کنید. این سازمان، با هدف حمایت از حقوق مصرفکنندگان و ایجاد تعادل در روابط بین مصرفکننده و تولیدکننده، مکانیسمهایی را برای رسیدگی به شکایات فراهم کرده است.
شما به عنوان شاکی خصوصی، میتوانید بهصورت مستقیم به این سازمان مراجعه کرده و شکایت خود را ثبت نمایید. سازمان حمایت از حقوق مصرفکنندگان، با بررسی دقیق شکایت شما و با توجه به قوانین و مقررات موجود، پیگیریهای لازم را انجام داده و در صورت احراز تخلف، اقدامات قانونی مناسب را اتخاذ خواهد کرد.
سازمان نظام صنفی
چنانچه با تخلفی از سوی یک کتابفروشی مواجه شدید، میتوانید برای پیگیری شکایت خود به سازمان نظام صنفی مراجعه کنید. این سازمان با داشتن سازوکارهای مشخص، رسیدگی به اینگونه شکایات را برعهده دارد. برای تسریع در روند رسیدگی، توصیه میشود مدارک و مستندات خود را بهصورت کامل و دقیق به دایره پیگیری شکایات ارائه دهید. امروزه امکان ثبت و پیگیری شکایات از طریق سامانههای الکترونیکی این سازمان نیز فراهم شده است.
پس از ثبت شکایت، بازرسان اتحادیه ناشران و کتابفروشان موظف هستند ظرف مدت 10 روز به بررسی موضوع بپردازند و گزارش کارشناسی خود را ارائه دهند. در صورت تایید تخلف، کتابفروشی مکلف است با رفع ایرادات یا بازگرداندن وجه پرداختی، رضایت مشتری را جلب کند. در صورتیکه کتابفروشی از رفع ایراد خودداری کند، پرونده به مراجع بالاتر ارجاع خواهد شد. همچنین، یکی از مزایای شکایت از طریق سازمان نظام صنفی، سرعت و سهولت روند رسیدگی است.
مراجع قضایی کشور
چنانچه با تخلفی در کتابفروشیها مواجه شدید، توجه داشته باشید که سازمان تعزیرات حکومتی، اگرچه مسئول رسیدگی به برخی تخلفات صنفی است، اما یک مرجع قضایی بهشمار نمیآید. برای شکایت از سایت فروش کتاب یا مغازه آن و همچنین، پیگیری حقوقی و مطالبه خسارت ناشی از این تخلفات، باید به محاکم دادگستری مراجعه کنید.
مطابق قانون مسئولیت مدنی، اشخاصی که بهدلیل تخلف دیگران متحمل زیان شدهاند، حق دارند از طریق مراجع قضایی خسارت خود را مطالبه کنند. در این موارد، با توجه به میزان خسارت وارده، میتوانید در شورای حل اختلاف محل وقوع تخلف یا دادگاه عمومی حقوقی آن محل، شکایت خود را طرح کنید. همچنین، امکان طرح دعوی در دادگاه عمومی حقوقی محل سکونت نیز وجود دارد.
برای پیگیری قانونی شکایت خود نیز، بهتر است با یک موسسه حقوقی معتبر همچون دادنیک و یک وکیل پایه یک دادگستری مشورت کنید تا با توجه به نوع تخلف و میزان خسارت وارده، بهترین راهکار حقوقی به شما ارائه شود؛ چرا که وکیل میتواند در تنظیم دادخواست، پیگیری مراحل دادرسی و دفاع از حقوق شما در دادگاه، به شما کمک کند.
بهطور کلی نیز، روند رسیدگی به اینگونه دعاوی در دادگاههای عمومی حقوقی طی مراحل مشخصی انجام میشود و پس از بررسی ادعاهای طرفین و ارائه دلایل، دادگاه حکم خود را صادر میکند.
سازمان تعزیرات حکومتی
در صورت بروز اختلاف با کتابفروشیها و عدم حل مشکل از طریق اتاق اصناف، میتوانید به سازمان تعزیرات حکومتی شکایت کنید. اگر کتابفروشی به حکم اتاق اصناف عمل نکند یا آن را نپذیرد، پس از گذشت 10 روز کاری پرونده شما به تعزیرات حکومتی ارجاع میشود. معمولاً رسیدگی به این پروندهها حدود یک ماه طول میکشد؛ اما باید در نظر داشته باشید که این زمان دقیق نیست و ممکن است روند رسیدگی طولانیتر شود.
پس از ثبت شکایت از فروشگاه کتاب در سازمان تعزیرات حکومتی، معاونت مربوطه صلاحیت رسیدگی به آن را بررسی میکند. در صورت تایید صلاحیت، گزارشهای ارائهشده به بخش نظارت و بازرسی ارسال میشود تا طی 15 روز کارشناسی و نظارت لازم صورت پذیرد. نتیجه این بررسیها نیز به شعبه ذیربط منتقل میشود تا روند رسیدگی قضایی به شکایت آغاز شود.
مدارک مورد نیاز شکایت از کتابفروشی
برای پیگیری شکایت از کتابفروشی، تمامی اسناد و مدارک مرتبط با تخلف (مثل رسید، فاکتور و …) باید بههمراه لایحه شکایت به مرجع صالح (دادگاه، سازمان تعزیرات یا صنف مربوطه) ارائه شود. این مدارک بهعنوان دلایل اثبات ادعای شما عمل میکنند و در کنار سایر ادله قانونی نظیر اقرار، شهادت، قسامه و سوگند، به قاضی کمک میکنند تا حکم عادلانهای صادر کند. مشاوره با یک وکیل متخصص نیز میتواند در جمعآوری مدارک، تنظیم لایحه و پیگیری مراحل قانونی به شما کمک شایانی کند.
جمع بندی
بسیاری از پروندههای حقوقی که در مراجع قضایی با شکست مواجه میشوند، ریشه در عدم آشنایی با اصول تنظیم دادخواست و قوانین مرتبط دارند. بهویژه در مواردی نظیر اختلاف با کتابفروشیها، این مشکل بیشتر به چشم میخورد. در نهایت برای طرح شکایت از کتاب فروشی میتوان از مراجع قضایی کشور، سازمان تعزیرات حکومتی، سازمان نظام صنفی و البته سازمان حقوق مصرفکننده نیز اقدام کرد.
همچنین برای جلوگیری از اینگونه مشکلات و افزایش احتمال موفقیت در پیگیری حقوقی، بهرهمندی از مشاوره حقوقی و تخصصی در زمینههای مختلف توصیه میشود. همچنین، بهیاد داشته باشید که مراجعه نکردن به وکیل در مواجهه با مسائل حقوقی، ممکن است در برخی از مواقع، عواقب جبرانناپذیری را به همراه داشته باشد.
سوالات متداول
چگونه میتوانم از یک کتاب فروشی شکایت کنم؟
برای شکایت از یک کتاب فروشی، ابتدا باید با مدیر یا مسئول فروشگاه تماس بگیرید و مشکل خود را توضیح دهید. اگر این اقدام مؤثر نبود، میتوانید به سازمانهای حمایت از مصرفکننده یا نهادهای مربوطه در کشور خود مراجعه کنید.
چه نوع مشکلاتی معمولاً باعث شکایت از کتاب فروشی میشود؟
مشکلاتی نظیر عدم تطابق کتاب با توضیحات، کیفیت پایین کتاب، یا تاخیر در ارسال سفارشات معمولاً منجر به شکایت میشوند. همچنین، رفتار نامناسب کارکنان نیز میتواند دلیل دیگری برای شکایت باشد.