فک رهن چیست؟ این سوالی است که امکان دارد در زمان بررسی موارد مرتبط با خانه، ملک و وام برایتان پیش آمده باشد. فک رهن به‌معنای خارج کردن ملک یا مال از حالت وثیقه است. این فرآیند زمانی انجام می‌شود که بدهی مربوط به رهن به‌طور کامل تسویه شده باشد و مالک قصد دارد ملک خود را از حالت رهن آزاد کند.
این موضوع به‌ویژه در معاملات ملکی اهمیت دارد؛ چرا که تا زمانی که ملک در رهن باشد، امکان فروش یا انتقال آن به دیگری وجود ندارد.
لازم به ذکر است که موسسه حقوقی دادنیک با در اختیار داشتن وکیل پایه یک دادگستری، خدمات حقوقی متنوعی از جمله مشاوره و پیگیری دعاوی مربوط به فک رهن را ارائه می‌دهد.
مراحل فک رهن چیست؟
مراحل فک رهن شامل موارد زیر است:
- تسویه بدهی: اولین قدم برای فک رهن، تسویه کامل بدهی به طلبکار یا بانک است. این بدهی میتواند شامل وام مسکن، وام تجاری یا هر نوع بدهی دیگری باشد که ملک به‌عنوان وثیقه برای آن قرار گرفته است. تسویه بدهی معمولاً شامل پرداخت کامل اصل وام، سود و هزینه‌های جانبی می‌شود. در برخی موارد، ممکن است بانک‌ها تخفیف‌هایی برای تسویه زودهنگام بدهی ارائه دهند.
- درخواست فک رهن: پس از تسویه بدهی، باید درخواست فک رهن به بانک یا موسسه مالی ارائه شود. این درخواست معمولاً به‌صورت کتبی و با ارائه مدارک تسویه بدهی انجام می‌شود. در این مرحله، بانک یا موسسه مالی مدارک تسویه بدهی را بررسی کرده و در صورت تایید، فرآیند فک رهن را آغاز می‌کند.
- ارائه مدارک: مدارک لازم برای فک رهن شامل سند ملک، مدارک شناسایی و مدارک تسویه بدهی است. این مدارک باید به بانک یا موسسه مالی ارائه شود تا فرآیند فک رهن آغاز شود. مدارک شناسایی شامل کارت ملی و شناسنامه مالک است و مدارک تسویه بدهی شامل رسیدهای پرداخت و تاییدیه‌های بانک یا موسسه مالی می‌شود.
- تایید بانک: بانک یا موسسه مالی پس از بررسی مدارک و اطمینان از تسویه کامل بدهی، تاییدیه فک رهن را صادر می‌کند. این تاییدیه به‌معنای آزاد شدن ملک از حالت وثیقه است و مالک میتواند ملک خود را به فروش برساند یا به دیگری منتقل کند.
- ثبت در دفترخانه: پس از تایید بانک، باید به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه کرده و فک رهن را ثبت کنید. این مرحله شامل تنظیم سند رسمی فک رهن و ثبت آن در دفترخانه است. همچنین در این مرحله، مالک باید هزینه‌های دفترخانه را پرداخت کند و سند رسمی فک رهن را دریافت نماید.
هزینه فک رهن چیست؟
هزینه فک رهن شامل هزینه‌های اداری، هزینه‌های دفترخانه و هزینه‌های احتمالی مشاوره حقوقی است. این هزینه‌ها با توجه به نوع ملک و میزان بدهی متفاوت است. به‌عنوان مثال، هزینه‌های دفترخانه ممکن است بر‌اساس ارزش ملک و میزان بدهی تعیین شود. همچنین، هزینه‌های مشاوره حقوقی نیز با توجه به پیچیدگی پرونده و نیاز به وکیل ممکن است متفاوت باشد.
علاوه‌بر‌این، هزینه‌های اداری شامل هزینه‌های مربوط به ثبت درخواست فک رهن در بانک یا موسسه مالی است. این هزینه‌ها معمولاً شامل هزینه‌های پردازش مدارک و بررسی تسویه بدهی است.
انواع دعاوی فک رهن چیست؟
دعاوی فک رهن به مجموعه‌ای از اقدامات حقوقی اطلاق می‌شود که به‌منظور آزادسازی ملک یا دارایی از حالت رهنی و بازگرداندن مالکیت کامل به صاحب اصلی آن انجام می‌گیرد. این دعاوی شامل موارد زیر است:
- الزام به فک رهن: زمانی‌که طلبکار از فک رهن خودداری کند، بدهکار میتواند دعوای الزام به فک رهن را مطرح نماید. این دعوا به‌منظور اجبار طلبکار به فک رهن و آزاد کردن ملک از حالت وثیقه مطرح می‌شود. در این دعوا، بدهکار باید مدارک تسویه بدهی و قرارداد رهن را به دادگاه ارائه دهد و درخواست فک رهن را مطرح کند.
- فسخ قرارداد رهن: در صورت وجود شرایط خاص، میتوان درخواست فسخ قرارداد رهن را داد. این شرایط ممکن است شامل عدم رعایت تعهدات توسط طلبکار یا وجود مشکلات قانونی در قرارداد رهن باشد. در این صورت، بدهکار میتواند با ارائه مدارک مربوط به دادگاه، درخواست فسخ قرارداد رهن را مطرح کند.
- الزام به تنظیم سند رسمی: به‌معنای تعهد قانونی فروشنده به انتقال مالکیت ملک به خریدار از طریق تنظیم سند رسمی در دفترخانه است. این الزام زمانی مطرح می‌شود که فروشنده پس از فروش ملک، از تنظیم سند رسمی به نام خریدار خودداری کند. در چنین مواردی، خریدار میتواند با مراجعه به دادگاه، فروشنده را ملزم به تنظیم سند رسمی کند. این اقدام بر‌اساس مواد 22، 46 و 47 قانون ثبت اسناد و املاک انجام می‌شود و هدف آن تضمین حقوق خریدار و جلوگیری از مشکلات حقوقی آینده است.
دادگاه صالح برای رسیدگی به دعوای الزام به فک رهن
دادگاه صالح برای رسیدگی به دعوای الزام به فک رهن، دادگاه محل وقوع ملک است. این دادگاه مسئول بررسی مدارک و صدور حکم نهایی است. در صورتی‌که دعوای الزام به فک رهن مطرح شود، دادگاه پس از بررسی مدارک و شواهد، حکم به فک رهن و آزاد کردن ملک از حالت وثیقه صادر می‌کند.
همچنین، دادگاه محل وقوع ملک به‌دلیل دسترسی به مدارک و شواهد مربوط به ملک و امکان بررسی دقیق‌تر وضعیت رهنی ملک، برای رسیدگی به این دعوا، صالح است. در این دادگاه، مالک میتواند با ارائه مدارک تسویه بدهی و قرارداد رهن، درخواست فک رهن را مطرح کند و دادگاه پس از بررسی مدارک، حکم نهایی را صادر می‌کند.
شرایط طرح دعوای الزام به فک رهن ملک
طرح دعوای الزام به فک رهن ملک زمانی مطرح می‌شود که مالک ملک (راهن) پس از پرداخت بدهی خود، با امتناع مرتهن (طلبکار) از آزادسازی ملک مواجه شود و نیاز به اقدام قانونی برای بازپس‌گیری ملک خود داشته باشد. شرایط طرح دعوای الزام به فک رهن ملک به‌شرح زیر است:
- وجود قرارداد رهن: باید قراردادی مبنی بر رهن ملک وجود داشته باشد. این قرارداد معمولاً به‌صورت کتبی و با امضای طرفین تنظیم می‌شود. در این قرارداد، شرایط و تعهدات طرفین مشخص شده و ملک به‌عنوان وثیقه برای بدهی قرار گرفته است.
- تسویه بدهی: بدهی باید به‌طور کامل تسویه شده باشد. این تسویه میتواند شامل پرداخت کامل وام یا بدهی به طلبکار باشد. مدارک تسویه بدهی شامل رسیدهای پرداخت و تاییدیه‌های بانک یا موسسه مالی است.
- عدم همکاری طلبکار: طلبکار از فک رهن خودداری کند. در این صورت، بدهکار میتواند با ارائه مدارک تسویه بدهی و قرارداد رهن، دعوای الزام به فک رهن را مطرح کند. در این دعوا، بدهکار باید مدارک تسویه بدهی و قرارداد رهن را به دادگاه ارائه دهد و درخواست فک رهن را مطرح کند.
مدارک لازم جهت ارائه الزام به فک رهن در دادگاه
برای ارائه دادخواست الزام به فک رهن در دادگاه، تهیه و ارائه مدارک زیر ضروری است تا بتوانید بهدرستی از حقوق خود دفاع کنید:
- سند ملک: سند رسمی ملک است که در رهن قرار دارد. این سند باید به دادگاه ارائه شود تا مالکیت ملک و وضعیت رهنی آن مشخص شود.
- مدارک شناسایی: شامل کارت ملی و شناسنامه مالک است.
- مدارک تسویه بدهی: مدارکی که نشان‌دهنده تسویه کامل بدهی است و شامل رسیدهای پرداخت و تاییدیه‌های بانک یا موسسه مالی خواهد بود.
- قرارداد رهن: قراردادی که بین طرفین منعقد شده است و باید به دادگاه ارائه کنید تا شرایط و تعهدات طرفین مشخص شود.
وکیل دعاوی فک رهن
وکیل دعاوی فک رهن به وکیلی گفته می‌شود که در زمینه دعاوی مربوط به آزادسازی وثیقه‌های مالی نظیر املاک و مستغلات، تسلط دارد. این وکیل با ارائه مشاوره‌های حقوقی و پیگیری پرونده‌های مربوط به فک رهن، به موکلان خود کمک می‌کند تا پس از پرداخت بدهی‌های خود، وثیقه‌هایشان را از رهن آزاد کنند. در واقع، وکیل ملکی در این زمینه نقش مهمی ایفا می‌کند؛ چرا که بسیاری از دعاوی فک رهن به املاک و مستغلات مرتبط هستند و نیاز به تخصص و تجربه در این حوزه دارند.
فروش و معامله املاک در رهن
فروش و معامله املاک در رهن تنها با موافقت طلبکار امکان‌پذیر است. در غیر این صورت، باید ابتدا فک رهن انجام شود و سپس ملک به فروش برسد. این موضوع به‌ویژه در معاملات ملکی اهمیت دارد، زیرا تا زمانی‌که ملک در رهن باشد، امکان فروش یا انتقال آن به دیگری وجود ندارد. بنابراین، قبل از هرگونه معامله ملکی، باید وضعیت رهنی ملک بررسی و در صورت نیاز، فک رهن انجام شود.
نمونه متن فک رهن
نمونه متن فک رهن به شرح زیر است:
توجه داشته باشید که این متن باید به‌صورت رسمی و با امضای مالک تنظیم و به بانک یا موسسه مالی ارائه شود. همچنین، میتوان از وکیل ملکی برای تنظیم دقیق‌تر و رسمی‌تر این متن کمک گرفت.
کلام آخر
فک رهن یکی از مراحل مهم در معاملات ملکی است که نیاز به دقت و آگاهی کامل دارد. در‌واقع، فک رهن به‌معنای آزادسازی ملک از حالت وثیقه است که برای انجام آن باید بدهی‌ها به‌طور کامل تسویه شده و مدارک موردنیاز به بانک یا موسسه مالی ارائه شود. اگر طلبکار از انجام فک رهن امتناع کند، میتوان با طرح دعوای الزام به فک رهن از دادگاه درخواست حکم کرد. همچنین، وکیل متخصص در امور ملکی میتواند در تمامی مراحل فک رهن و دعاوی مرتبط به شما یاری رسانده و از حقوق شما دفاع کند.
در این راستا موسسه حقوقی دادنیک با ارائه خدمات حقوقی تخصصی، میتواند شما را در تمامی مراحل فک رهن یاری کند. علاوه‌بر‌این، شما با استفاده از خدمات حقوقی موسسه دادنیک، می‌توانید از حقوق خود دفاع کنید و فرآیند فک رهن را به بهترین شکل ممکن انجام دهید.
سؤالات متداول
آیا میتوان ملک در زمان رهن را فروخت؟
بله، اما انجام اینکار تنها با موافقت طلبکار یا پس از فک رهن میسر است.
وکیل ملکی چه نقشی در فک رهن دارد؟
وکیل ملکی میتواند در تمامی مراحل فک رهن و دعاوی مربوط به آن به شما کمک کند تا از حقوقتان بهدرستی دفاع کنید.
این مطلب توسط تیم تحریریه دادنیک گردآوری و منتشر شده است.
تیم تحریریه دادنیک روزانه و در جهت افزایش اطلاعات کاربران سایت، مطالب متعددی در زمینه‌های مختلف منتشر می‌نماید.
برای مشاوره با وکیل متخصص می‌توانید با کارشناسان دادنیک در ارتباط باشید.
