خیارات در معامله ملک یکی از مباحث چالش برانگیز است که باید در زمان داد و ستد ملک میان طرفین قرارداد مورد بررسی قرار گیرد. در واقع هر دو سوی معامله ملک بر اساس تعهداتی که بین خود دارند یا به موجب قانون از حقوقی برخوردار میشوند که خیارات تنها یکی از آنهاست.
در این مطلب از دادنیک میخواهیم به بررسی این مفهوم، انواع آن و شرایط اعمال خیارات بپردازیم. اما اگر سؤال شما تخصصی تر باشد میتوانید برای دریافت مشاوره رایگان با وکلای حرفه ای مؤسسه حقوقی دادنیک در تماس باشید.
خیارات در معامله ملک به چه معناست؟
وقتی صحبت از خیار یا خیارات در زمان بستن یک قرارداد میشود، در واقع منظور آزادی عمل در فسخ قرارداد از سوی یکی از طرفین است. به عبارت ساده تر خیار در قانون مدنی کشور به معنای آزادی عملی است که به اشخاص حقیقی و حقوقی اجازه میدهد تا به موجب آن بتوانند یک قرارداد را فسخ کنند و از تعهدات قبلی خود خارج شوند.
یعنی هر شخص اختیاراتی دارد که به موجب آنها میتواند برای فسخ یک معامله اقدام کند. خیارات در معامله ملک هم دقیقاً به همین معناست.
بررسی انواع خیارات در معامله ملک
بر اساس آنچه گفتیم خیارات به تمامی مفادی گفته میشود که در قانون مدنی پیش بینی شده اند و فرد میتواند مطابق با آنها قرارداد خود را فسخ کند. در حقوق انواع خیارات 9 گونه مختلف هستند که به جز 1 مورد از آنها یعنی خیار حیوان، مابقی در مورد معاملات ملکی قابل اعمال هستند.
بر اساس ماده 369 قانون مدنی از جمله 8 خیار دیگر در حقوق میتوانیم به خیار شرط، خیار مجلس، خیار تأخیر ثمن، خیار غبن، خیار تدلیس، خیار رویت و تخلف از وصف، خیار عیب و خیار تبعض صفقه اشاره کنیم. در ادامه به معرفی هر یک میپردازیم.
خیار شرط
در ماده 399 قانون مدنی به این موضوع اشاره شده است که طرفین معامله میتوانند شرایطی را برای فسخ قرارداد خود ذکر کنند. بنابراین هر یک از طرفین با استناد به آن شروط میتوانند نسبت به فسخ معامله اقدام کنند.
خیار تأخیر ثمن
از دیگر انواع خیار، نوع تأخیر ثمن است که در ماده 402 قانون مدنی به آن پرداخته شده است. بر اساس این نوع خیار اگر 3 روز از عقد قرارداد گذشته باشد و همچنان خریدار هزینه معامله ملک با فروشنده را به وی پرداخت نکرده باشد، امکان فسخ قرارداد از سوی فروشنده وجود دارد. البته نکته مهم در این زمینه این است که ملک مورد معامله باید همچنان در تصرف فروشنده باشد تا بتواند از خیار تأخیر ثمن برای فسخ قرارداد استفاده کند.
خیار مجلس
یکی از انواع خیارات در معامله ملکی، نوع مجلس است. بر اساس این نوع خیار و با استناد به ماده 397 قانون اگر طرفین معامله همچنان در مجلس عقد قرارداد حضور داشته باشند، امکان فسخ قرارداد معامله از سوی یکی از آنها وجود دارد.
نکته مهم در خیار مجلس این است که حتی در صورتی که قرارداد به امضای طرفین هم رسیده باشد و قرارداد بسته شده باشد، امکان فسخ آن تا زمانی که یکی از طرفین معامله مجلس را ترک نکند، وجود خواهد داشت.
خیار تدلیس
خیار تدلیس از دیگر انواع خیارات است که به موجب ماده 439 قانون مدنی با استناد بر آن امکان فسخ قرارداد وجود دارد. طبق این خیار، قرارداد در صورت تقلب برای سودجویی یا فریب طرف دیگر معامله قابل فسخ خواهد بود.
خیار عیب
بر اساس ماده 422 قانون مدنی در صورتی که خریدار یک ملک یا هر چیز دیگری متوجه معیوب بودن ملک مورد معامله شود، میتواند با استناد به خیار عیب، قرارداد را فسخ کند. نکته مهم در این زمینه امکان دریافت تفاوت قیمت ملک در صورت معیوب بودن (بدون بر هم زدن معامله) است که خریدار میتواند از آن نیز به نفع خود استفاده کند.
خیار تبعض صفقه
از دیگر انواع خیارات میتوانیم به نوع تبعض صفقه اشاره کنیم که توضیحات آن در ماده 441 قانون مدنی ذکر شده اند. بر این اساس هر گاه بخشی از معامله به دلایل قانونی باطل باشد، برای مثال بخشی از آن مال غیر باشد، خریدار میتواند با استناد به خیار تبعض صفقه معامله را فسخ کند.
خیار رؤیت و تخلف از وصف
بر اساس ماده 410 قانون مدنی در صورتی که خریدار ملکی را تنها بر اساس وصف و توضیحات فروشنده خریداری کند و پس از رؤیت آن متوجه شود که صفات ذکر شده از سوی فروشنده را ندارد، میتواند معامله را فسخ کند.
خیار غبن
بر اساس خیار غبن و با استناد به ماده 416 قانون مدنی، در صورتی که هر یک از طرفین معامله متوجه شوند که ارزش واقعی ملک مورد معامله تفاوت زیادی با هزینه پرداخت شده دارد، میتوانند معامله را فسخ کنند.
جمع بندی
در این مطلب به معرفی انواع خیارات در معامله ملک پرداختیم. اگرچه با توضیحات بالا تا حدودی اطلاعات شما در مورد انواع شیوههای فسخ قرارداد ملکی افزایش یافت، اما میتوانید به صورت تخصصی تر پاسخ سؤالات و ابهامات خود را با وکلای حقوقی دادنیک از طریق راههای ارتباطی مختلف دریافت کنید.
سوالات متداول
خیارات در معامله ملک به چه معناست؟
خیارات به مجموعه مفادی از قانون مدنی (اختیارات و آزادی عمل) گفته میشود که هر یک از طرفین معامله در ملک بر اساس آنها توانایی فسخ قرارداد را خواهند داشت.
انواع خیارات در معامله ملک شامل چه مواردی میشوند؟
خیارات در حقوق 9 نوع مختلف دارد، این در حالی است که 8 نوع آن در معامله ملک کاربرد دارد که از جمله آنها میتوانیم خیار شرط، خیار مجلس، خیار تأخیر ثمن، خیار غبن، خیار تدلیس، خیار رؤیت و تخلف از وصف، خیار عیب و خیار تبعض صفقه را نام ببریم.
دادنیک چیست؟
دادنیک یک موسسه حقوقی است که خدمات حقوقی خانواده مانند انواع طلاق، انحصار وراثت، خدمات مربوط به کنسولگری و… را به ایرانیان داخل و خارج از کشور ارائه میدهد.
آیا امکان برگزار جلسه آنلاین با وکیل وجود دارد؟
بله. در صورتی که در شهر و یا کشورهای دیگر سکونت دارید و یا به دلیل مشغله کاری امکان حضور در دفتر را ندارید، میتوانید جهت تنظیم جلسه آنلاین با وکیل پایه یک دادگستری، به واتساپ یا تلگرام دادنیک پیام دهید.
چگونه به دادنیک اعتماد کنیم؟
وکلای موسسه دادنیک (یا همکاران ما در موسسه دادنیک) وکیل پایه یک دادگستری هستند و دارای پروانه وکالت فعال در کانون وکلا میباشند. ضمن اینکه قرارداد فی مابین موکل و وکلای دادنیک در سامانه ثنا که متعلق به قوه قضاییه است، تنظیم و ثبت میشود. که قابل پیگیری توسط وکیل و موکل میباشد.
این مطلب توسط تیم تحریریه دادنیک گردآوری و منتشر شده است.
تیم تحریریه دادنیک روزانه و در جهت افزایش اطلاعات کاربران سایت، مطالب متعددی در زمینههای مختلف منتشر مینماید.
برای مشاوره با وکیل متخصص میتوانید با کارشناسان دادنیک در ارتباط باشید.
یک پاسخ
یه دورانی یه اس ام اس اومده بوده در مورد کافه خیارات. چقدر سوژه ملت شده بود.
در کل ادما باید مواظب اسقاط کافه خیارات در معامله ملک باشن. خطر داره. خصوصا این روزا