اگر اشخاص محجور بخواهند در محاکم حقوقی و قضایی طرح شکایت کنند، نمیتوانند بهتنهایی در دادگاه اقدام به شکایت کنند. این اشخاص صرفاً با نمایندگی ولی یا قیم می‌توانند در محاکم قضایی طرح شکایت نمایند. درصورتیکه اشخاص محجور ولی و قیم نداشتند یا آنها نسبت به طرح شکایت اقدام نکردند، دادستان میتواند قیم موقت نصب کند و یا خودش تعقیب قضایی را آغاز کند.
درصورتیکه قصد شکایت از قیم خود را دارید، با اخذ وکیل، مدت زمان شکایت محجور سریع‌تر انجام می‌شود. در صورت داشتن هرگونه سؤال در این زمینه، می‌توانید از وکلای پایه یک دادگستری مؤسسه حقوقی دادنیک کمک بگیرید.
محجور کیست؟
در نظام حقوقی ایران، زیان‌دیده یا شاکی با طرح شکایت یا ارائه دادخواست به مراجع قضایی صالح به رسیدگی، درخواست احقاق حق می‌کند. طرح دعوا در دادگاه توسط زیان‌دیده، حق هر کسی است.
اما برای شکایت، شاکی باید اهلیت قانونی داشته باشد؛ یعنی بالغ، عاقل و رشید باشد. در غیر این صورت محجور شناخته شده و از نظر حقوقی شکایت محجور پذیرفته نیست. بر اساس ماده ۱۲۰۷ قانون مدنی، محجور شامل:
- اشخاص صغیر: شخص صغیر طبق قانون شخصی است که به سن بلوغ نرسیده است. سن بلوغ برای پسران ۱۵ سال و برای دختران ۹ سال قمری در نظر گرفته شده است. اما در خصوص طرح شکایت در محاکم قضایی سن ۱۸ سال، سن قانونی اشخاص محسوب می‌شود.
- اشخاص سفیه: غیررشید کسی است که تصرفاتش در حقوق مالی خود عقلانی نیست. در واقع، سفیه دارای عقل و شعور کافی برای اداره امور مالی خود و تشخیص مصلحت خود نیست.
- مجانین: مجنون یا دیوانه کسی است که به علت اختلالات روانی شدید نمی‌تواند به‌درستی تصمیم‌گیری کند.
طرح شکایت اشخاص محجور
اشخاص محجور برای طرح شکایت در دادگاه، اهلیت ندارند. به همین دلیل، نمیتوانند بهتنهایی اقدام به طرح شکایت کنند. شکایت اشخاص محجور، از سوی ولی و قیم آنها یعنی پدر، جد پدری و وصی انجام می‌شود.
درصورتیکه ولی غایب یا فوت کرده باشد دادگاه برای اشخاص محجور سرپرستی تعیین می‌کند که به‌اصطلاح قیم نامیده می‌شود. قیم کلیه امور حقوقی و مالی محجور را بر عهده دارد.
طرح شکایت اشخاص محجور بدون ولی و قیم
اگر محجور مورد ظلم واقع شود؛ ولی قیم یا ولی نداشته باشد تا از طرف او اقدام به طرح دعوا کند یا به ولی قیم خود دسترسی نداشته باشد یا حتی درصورتیکه محجور بخواهد از ولی و قیم خود به‌خاطر انجام اعمالی بر خلاف قانون و مصلحت وی، شکایت کند، دو راه‌حل خواهد داشت:
- در صورتی وجود زمان کافی و مناسب، دادستان برای محجور قیم تعیین می‌کند تا نسبت به مصلحت محجور اقدام به شکایت و طرح دعوا کند.
- اگر زمان کافی وجود نداشته باشد و یا صرف زمان برای تعیین و نصب قیم به ضرر محجور باشد، دادستان میتواند شخصی را به‌عنوان قیم موقت تعیین کند یا خود رأساً اقدام به تعقیب و طرح دعوا از سوی شخص محجور کند.
درصورتیکه شخص محجور ولی یا قیم داشته باشد و در دسترس باشند؛ اما بر خلاف حقوق و مصلحت محجور و وظایف قانونی خود به‌عنوان قیم عمل کنند، دادستان نسبت به شکایت از قیم رسیدگی خواهد کرد.
بر اساس ماده ۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری:
هرگاه سرپرست قانونی محجور با وجود مصلحت شخص محجور اقدام به شکایت نکند، دادستان خود رأساً موضوع را تعقیب می‌کند تا در نتیجه عدم شکایت کیفری، ضرر و زیان بیشتری به بزه‌دیده محجور وارد نشود.
جمع‌بندی
اشخاص محجور نمیتوانند بهتنهایی اقدام به طرح شکایت حقوقی یا کیفری کنند. در واقع، ولی یا قیم محجور باید از سوی آنها در محاکم قضایی طرح شکایت نمایند. درصورتیکه اشخاص محجور ولی و قیم داشتند؛ ولی نسبت به طرح شکایت اقدام نکردند، دادستان میتواند قیم موقت نصب کند یا خودش تعقیب قضایی را آغاز کند.
درصورتیکه درباره مسائل حقوقی مرتبط با قیم با پرسش یا چالشی روبرو هستید و یا نیاز به کمک حقوقی در این زمینه دارید، می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی تلفنی یا برقراری تماس در واتس‌اپ از تجربه وکلای مؤسسه حقوقی دادنیک استفاده کنید.
سؤالات متداول
آیا شخص محجور میتواند خودش شخصاً طرح شکایت کند؟
خیر محجورین برای طرح شکایت نیاز به کمک ولی و قیم دارند؛ اما در شرایطی دادستان نیز میتواند از جانب آنها اقدام کند.
یک شخص محجور چگونه میتواند از ولی یا قیم خود شکایت کند؟
درصورتیکه ولی یا قیم مصلحت محجور را رعایت نکند، شخص محجور نمیتوانند بهتنهایی از آنها شکایت کند. بلکه باید عمل خلاف قانون سرپرست را به دادستان گزارش کند تا اقدام قضایی صورت گیرد.
این مطلب توسط تیم تحریریه دادنیک گردآوری و منتشر شده است.
تیم تحریریه دادنیک روزانه و در جهت افزایش اطلاعات کاربران سایت، مطالب متعددی در زمینه‌های مختلف منتشر می‌نماید.
برای مشاوره با وکیل متخصص می‌توانید با کارشناسان دادنیک در ارتباط باشید.
