هنگامی که فردی توسط دیگری دچار آسیب یا زیان گردد میتواند از طریق مراجع قضایی و طرح شکایت کیفری یا حقوقی اقدام به پیگیری حقوق خود نماید. بهطورکلی یکی از اصولی که باید در هنگام مراجعه به محاکم قضایی رعایت شود، تنظیم درست و اصولی دادخواست و شکواییه است.
بیتوجهی به این اصول و مقررات، منجر به رد دادخواست و شکوائیه از طرف مقام رسیدگیکننده خواهد شود؛ بنابراین به موارد حقوقی رد شکواییه به علت بیتوجهی نسبت به شرایط شکلی و فرمی تنظیم آن، رد شکایت شاکی گفته میشود.
در این مقاله از دادنیک به بررسی شرایط رد شکایت شاکی و الزامات ضروری تنظیم شکواییه میپردازیم. درصورتیکه در این زمینه نیازمند دریافت مشاوره حقوقی هستید، با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
رد شکایت شاکی به چه معنایی است؟
تنظیم درست و اصولی دادخواست و شکواییه، یکی از اصول مهم و رایج در قوانین و محاکم قضایی کشور، است. در صورت عدم توجه به این اصول و مقررات که موضوعات شکلی و بعضاً ماهوی در تنظیم دادخواست و شکوائیه را مشخص میکنند؛ باعث میشود که دادخواست و شکوائیه از سوی مقام رسیدگیکننده با قرار رد روبرو شود.
در موضوعات حقوقی رد شکواییه را به علت عدم توجه به شرایط شکلی تنظیم آن رد شکایت میگویند.
چه اصولی میبایست در تنظیم شکایت رعایت شود؟
چنانچه در تنظیم یک شکواییه، شرایط و الزامات شکلی آن بهوسیله شاکی دعوا رعایت نشود، دادگاه نسبت به قرار رد شکایت اقدام میکند. به همین دلیل در تنظیم هر شکوائیه، شاکی یا وکیل وی ملزم به رعایت شرایط و نکاتی است. ازجمله:
اهلیت شاکی
در جرایم مشهود که آغاز رسیدگی به آن، منوط به طرح شکایت از سوی شاکی یا زیاندیده است، شخص شاکی باید اهلیت قانونی جهت طرح شکایت داشته باشد. در واقع، شخص شاکی باید جهت طرح شکایت و انجام امور مرتبط با آن سن قانونی لازم را داشته باشد.
بر اساس قوانین ایران، سنی برای اهلیت در نظر گرفته نشده و قانونگذار تنها به ذکر سن بلوغ در پسران و دختران پرداخته است. معیار و رویه عملی در همهجا به این شکل است که اشخاص پس از رسیدن به سن ۱۸ سالگی، اهلیت لازم را برای طرح شکایت کیفری را خواهند داشت.
طرح شکایت از طرف شخص شاکی
در جرایمی که حالت عمومی ندارند و رسیدگی به آنها تنها با شکایت شاکی آغاز خواهد شد، خود شاکی یا وکیل قانونی وی باید نسبت به تنظیم شکوائیه و طرح دعوای کیفری اقدام کند.
تا زمانی که شخص شاکی نسبت به طرح شکایت اقدام نکند، دادگاه قادر نیست، تا به قضیه وارد شده و آن را مورد پیگیری قرار دهد. درهرصورت اگر شاکی در هنگام تنظیم شکوائیه و طرح دعوای کیفری، سمت لازم برای طرح شکایت را نداشته باشد، دادسرا یا قرار رد شکایت یا قرار موقوفی تعقیب. صادر خواهد کرد.
طرح شکایت توسط ضابطان دادگستری
جرایم بسیاری در قانون مجازات اسلامی از جرایم مشهود هستند و چنانچه توسط دادستان یا ضابطان دادگستری مشاهده گردند، با اطلاعرسانی این افراد به مراجع قضایی، رسیدگی کیفری آغاز میشود. این جرایم، همان جرایم غیرقابلگذشت و عمومیاند که برای پیگیری، به مراجعه شاکی خصوصی به دادسرا نیازی نیست و توسط دادستان رسیدگی میشوند.
مأموران نیروی انتظامی و در موارد خاص، نیروهای بسیج و اطلاعات سپاه پاسداران همچنین مأموران وزارت اطلاعات نیز در دستهبندی ضابطین دادگستری هستند.
چه مواردی باعث رد شکایت شاکی میشود؟
مطابق با ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری، برای آن که یک دعوای کیفری آغاز شود و دادسرا بتواند به آن رسیدگی نماید، لازم است تا شخص شاکی اقدام به تنظیم شکواییه نماید.
اگر با اصول و قوانین شکلی در تنظیم متن شکواییه رعایت نشوند، مقام رسیدگیکننده در دادسرا نمیتواند به آن رسیدگی کند و. شکایت شاکی رد خواهد شد.
- ذکر مشخصات کامل شاکی، متهم و موضوع شکایت
- مکان وقوع جرم
- زمان دقیق وقوع جرم
- مقدار ضرر و خسارت وارد شده به شاکی
- پیوست دلایل مربوط به شکایت
- ثبت اسامی شهود و مشخصات آنها
توجه داشته باشید، اگر هر یک از موارد ذکر شده در بالا در متن شکواییه درج نگردد امکان رد شکایت بهوسیله دادسرا وجود دارد.
لازم به ذکر این است که مطابق با ماده ۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری، ضابطان دادگستری و قضات، موظف هستند که حتی در خارج از وقت اداری تعیین شده کلیه شکایات شفاهی یا کتبی شاکیان را قبول کنند.
از آن جایی که اثبات جرم کار بسیار سختی و نیازمند انجام تحقیقات و پیگیریهای مداوم شاکی است، توصیه میکنیم پیش از اقدام حقوقی با یک وکیل پایه یک دادگستری مشورت کنید تا از رد شکایت جلوگیری نمایید.
شرایط شکایت شفاهی
نحوه قبولکردن شکایت شفاهی به این شکل است که شاکی شکایت خود را در موضوع مربوطه به ضابطان دادگستری و قاضی دادگاه اعلام و ضابط نیز که معمولاً مأمور نیروی انتظامی است، مطالب مذکور را در صورتجلسهای منعکس خواهد کرد و آن را به امضای شاکی میرساند.
جمعبندی
ورود آسیب و صدمات به دیگران ممنوع است. شخصی که به او آسیبی وارد شده این حق را دارد که از طریق مراجع قضایی حقوق خود را مطالبه کند و شکایت حقوقی یا کیفری مطرح کند. شکایت کیفری که از طریق ارائه شکوائیه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت و مطرح میشود، اولین قدم برای آغاز فرایند یک دعوای کیفری است و این شکایت را شخص شاکی یا همان فرد ضرر دیده بر علیه متهم یا همان زیان مطرح میشود. شاکی باید در هنگام تنظیم و طرح شکایت، تمام شرایط شکلی و بعضاً ماهوی طرح شکایت را رعایت کند تا شکوائیه بهصورت جامع و کامل تنظیم گرد. در غیر این صورت، دادگاه قرار رد شکایت صادر خواهد کرد.
مناسبترین راه این است که در تنظیم شکواییه و شروع یک فرایند قضایی، حتماً از مشاوره یک وکیل دادگستری استفاده کنید. وکلای مؤسسه حقوقی دادنیک آمادهاند شما مخاطبان عزیز را در این زمینه همراهی کنند.
سؤالات متداول
طرح و پیگیری شکایات کیفری در محاکم قضایی چقدر زمان خواهد برد؟
نمیتوان زمان مشخصی را بهعنوان زمان شروع و خاتمه شکایات یا دعاوی حقوقی و کیفری مشخص کرد و این مسئله بستگی به موضوع شکایات و کارشناسیهایی که باید در روند آن انجام شود دارد. اما اخذ وکیل باتجربه میتواند این روند را کوتاهتر کند.
طرح شکایت کیفری از سوی اشخاص زیر ۱۸ سال چگونه صورت میگیرد؟
برای شکایت کیفری اشخاص زیر ۱۸ سال، باید ولی یا قیم آنها، به نیابت از آنها اقدام به شکایت را در دادسرا کند.
این مطلب توسط تیم تحریریه دادنیک گردآوری و منتشر شده است.
تیم تحریریه دادنیک روزانه و در جهت افزایش اطلاعات کاربران سایت، مطالب متعددی در زمینههای مختلف منتشر مینماید.
برای مشاوره با وکیل متخصص میتوانید با کارشناسان دادنیک در ارتباط باشید.
