یکی از حقوق اساسی هر کارگر در محیط کاری، بهره‌مندی از بیمه تأمین اجتماعی است. این حق از جمله تعهدات اصلی کارفرمایان به شمار می‌رود که بر اساس قانون موظف به پرداخت حق بیمه کارگران و کارمندان خود شده‌اند. اما گاهی اوقات، کارفرمایان از انجام این وظیفه قانونی سرپیچی می‌کنند که موجب ضرر و زیان کارگران می‌شود.
در چنین شرایطی، کارگران این امکان را دارند که با استناد به مستندات قانونی، از کارفرما بابت پرداخت‌نشدن حق بیمه شکایت کنند.
درصورتی‌که قصد شکایت از کارفرما بابت حق بیمه را دارید، با کمک وکیل پایه یک دادگستری، فرایند شکایت شما سریع‌تر و مؤثرتر انجام می‌شود.
برای دریافت مشاوره و راهنمایی در این زمینه، می‌توانید با کارشناسان مؤسسه حقوقی دادنیک تماس بگیرید.
قوانین پرداخت حق بیمه توسط کارفرما
مستند قانونی پرداخت حق بیمه توسط کارفرما ماده 148 قانون کار است که بر اساس آن تمامی کارگاه‌ها از جمله شرکت‌ها، کارگاه، کارخانه، فروشگاه و دیگر مراکز کسب متعهد به ارائه لیست کارگران و کارمندان خود به سازمان تأمین اجتماعی و پرداخت حق بیمه برای آنها هستند. در صورتی که کارفرما از این الزام قانونی سرپیچی کند، ملزم به پرداخت جریمه خواهد شد.
حق بیمه چگونه محاسبه می‌شود؟
بر اساس قانون کارفرما باید سهم کارگر از حق بیمه را از حقوق او کسر کند و به همراه سهم خود از حق بیمه هر شخص، به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کند. مجموعاً سهم کارگر و کارفرما، 30 درصد از حقوق کارگر است. سهم کارگر معادل 7 درصد و سهم کارفرما معادل 23 درصد است.
3 درصد از 23 درصد کارفرما به عنوان سهم بیمه بیکاری پرداخت می‌شود، بنابراین اگر هریک از کارگران یا کارمندان به دلایلی بیکار شدند می‌تواند طبق قانون بیمه بیکاری دریافت کنند.
فرمول محاسبه حق بیمه سازمان تأمین اجتماعی به شرح زیر است:
حاصل‌ضرب تعداد روزهای کارکرد در پایه حقوق وزارت کار با حق مسکن و بن کارگری جمع شده سپس در 30 درصد ضرب می‌شود، رقم نهایی حق بیمه کارگر و کارفرما است که باید به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت شود. در صورت عدم پرداخت، کارگر می‌تواند از کارفرما شکایت کند.
دسته‌بندی‌های حق بیمه در سازمان تأمین اجتماعی
حق بیمه در سازمان تأمین اجتماعی شامل 3 دسته بندی است. از جمله:
- حق بیمه‌ای که بر اساس حقوق و دستمزد پرداختی توسط کارفرما محاسبه و ماهانه به‌صورت لیست پرداخت به دفتر کارگزاری بیمه تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود.
- حق بیمه‌ای که به‌صورت ضریب برای قراردادهای پیمانکاری مشخص می‌شود.
- حق بیمه‌ای که برای بیمه‌شده‌های حرف و مشاغل آزاد و خویش‌فرما مشخص می‌شود که بر اساس دستمزد و حقوق اعلام شده توسط متقاضی تعیین می‌شود. لازم به ذکر است در این نوع، میزان حقوق و دستمزد باید مابین حداقل و حداکثر دستمزد تعیین شده باشد.
- حق بیمه‌ای که به طور مقطوع و طبق ماده 35 قانون کار توسط سازمان تأمین اجتماعی برای برخی مشاغل مشخص شده است.
موارد مشمول حق بیمه در بیمه تأمین اجتماعی
مواردی که شامل حق بیمه در بیمه تأمین اجتماعی می‌شوند 3 مورد هستند. بنابراین زمانی که حق بیمه محاسبه می‌شود باید این سه مورد در نظر گرفته شود تا حقوق و مزایای مشمول حق بیمه مشخص شوند.
- حقوق ماهانه
- حق مسکن
- بین کارگری و یا حق خواروبار
روش‌های شکایت از کارفرما بابت بیمه
به‌طورکلی 2 شیوه برای شکایت از کارفرما بابت حق بیمه وجود دارد که به شرح زیر است.
شکایت حضوری از کارفرما در اداره بیمه
اولین روش شامل مراجعه حضوری به اداره بیمه است. در این روش کارگر باید با ارائه مدارک و ادله معتبر به اداره بیمه مراجعه کند و شکایت خود را ثبت کند. بعد از ثبت شکایت، یک جلسه حضوری تعیین شده که کارگر و کارفرما باید در آن شرکت کنند. در این جلسه کارشناس بیمه بعد از ارزیابی مدارک و ادله طرفین نسبت به صدور حکم اقدام خواهد کرد.
در صورت اثبات ادعای کارگر کارفرما باید کل حق بیمه‌ای که نپرداخته است را به او پرداخت کند.
لازم به ذکر است که مرحله جمع‌آوری مدارک و نگارش لایحهٔ مستدل و مستند اهمیت ویژه‌ای اثبات ادعای کارگر دارد؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود، پیش از اقدام حقوقی با یک وکیل پایه یک دادگستری مشورت کنید.
شکایت آنلاین از کارفرما
روش دیگر شکایت از کارفرما برای بیمه، به‌صورت غیرحضوری و آنلاین است. در این روش از خدمات اداره کار استفاده می‌شود. به این صورت که متقاضی ابتدا احراز هویت انجام می‌دهد سپس مراحل ثبت شکایت آنلاین را انجام می‌دهد.
مدارک لازم برای شکایت از کارفرما در اداره کار
برای شکایت از کارفرما بابت حق بیمه لازم است مدارکی جهت اثبات ادعای خود ارائه دهید. این مدارک باید نشان دهد که شما در محل فعالیت کارفرما مشغول کار بوده‌اید. از جمله مدارک لازم برای شکایت از کارفرما در ادامه کار شامل موارد زیر است:
- قرارداد استخدامی
- مدارک هویتی
- گزارش بیمه تأمین اجتماعی
- استشهادیه شهود
- هر دلیل نشان‌دهندهٔ ادعای اشتغال کارگر
این مدارک باید به پیوست لایحه دفاعیه به مرجع رسیدگی ارائه شود.
مراحل شکایت از کارفرما بابت بیمه
برای شکایت از کارفرما بابت حق بیمه مراحل زیر باید طی شوند:
- وارد سایت جامع اداره کار به نشانی mcls.gov.ir شوید و برای ثبت دادخواست و انجام امور دادرسی، احراز هویت نمایید.
- فرایند احراز هویت آنلاین در سایت ekyc.done.ir انجام خواهد شد. برای احراز هویت باید گزینه احراز هویت الکترونیکی را انتخاب کنید.
- در مرحله احراز هویت باید ابتدا اطلاعات اولیه را وارد کرده و سپس برای ورود اطلاعات تکمیلی اقدام کنید.
- بعد از موفقیت احراز هویت، در قسمت خدمات سامانه، گزینه ثبت دادخواست بدوی را انتخاب کنید.
- باید تمامی بخش‌های فرم دادخواست را به‌درستی پر کنید.
- بعد از ارسال و ثبت دادخواست، اداره کار، مکان و زمان جلسه رسیدگی را مشخص می‌کند.
- در نهایت جلسه رسیدگی به طور حضوری و با حضور کارشناس اداره کار برگزار می‌شود. پس از جلسه رأی صادر و ابلاغ می‌شود.
شرایط شکایت از کارفرما بابت بیمه
جهت شکایت از کارفرما برای بیمه باید شرایطی توسط طرفین رعایت شود. از جمله این شرایط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در صورت وجود و ارائه قرارداد استخدام مراحل اداری رسیدگی به اختلاف و صدور رأی سریع‌تر طی می‌شود. در غیر این صورت، اداره کار طی نامه‌ای به شعبه بیمه‌گذار، درخواست استعلام و بررسی سوابق بیمه کارگران را می‌کند تا تخلف کارفرما مشخص شود.
- درصورتی‌که قرارداد استخدام منعقد نشده باشد یا نسخه دوم قرارداد به کارگر تحویل داده نشده باشد، کارشناس اداره کار شاهدانی را احضار می‌کند یا دستور صدور استشهادیه می‌دهد.
- اگر کارفرما در جلسه رسیدگی حاضر نشود، مرحله بعدی آغاز می‌شود و طی 2 هفته جلسه‌ای به عنوان تشخیص و شکایت از کارفرما در اداره کار برگزار می‌شود.
- اگر یکی از طرفین به رأی کارشناس بیمه اعتراض کند، باید جلسه حل اختلاف به عنوان آخرین جلسه شکایت از کارفرما تشکیل شود.
اگر بیمه نداشته باشیم چطور می‌توانیم از کارفرما شکایت کنیم؟
باتوجه‌به اینکه قرارداد کاری و سوابق بیمه‌ای از مهم‌ترین مدارک برای اثبات رابطه کاری میان کارگر و کارفرما هستند، نبود این مدارک در زمان شکایت از کارفرما بابت بیمه می‌تواند روند کار را پیچیده و زمان‌بر کند.
در چنین شرایطی، کارشناسان اداره کار با استفاده از مدارکی مانند فیش‌های پرداختی، استشهادنامه‌ها، احضار شاهدان و سایر مدارکی که کارگر می‌تواند ارائه دهد، رابطه کاری را تعیین می‌کنند. پس از اثبات این رابطه، فرد می‌تواند سایر مدارک موردنیاز را برای دریافت بیمه خود ارائه دهد.
کسب مشاوره حقوقی و ارائه دفاعیات مناسب شانس پیروزی در دعاوی کار را افزایش می‌دهد. در دادنیک می‌توانید از خدمات وکیل در ایران به‌صورت غیرحضوری استفاده کنید.
مهلت شکایت از کارفرما برای بیمه چقدر است؟
خوشبختانه برای شکایت از کارفرما بابت پرداخت‌نکردن حق بیمه هیچ مهلت خاصی وجود ندارد. در واقع، حتی بعد از مرگ کارگر یا کارمند، وارث او می‌توانند برای شکایت از کارفرما بابت حق بیمه پرداخت نشده اقدام کنند.
مراجع مربوطه جهت شکایت از کارفرما بابت بیمه
افراد می‌توانند برای شکایت از کارفرما بابت مسائل بیمه‌ای به سازمان تأمین اجتماعی مراجعه کنند. اما اگر شکایت مربوط به مواردی همچون آسیب‌های حیثیتی باشد، طرفین باید برای ارائه شکایت به دادگاه مراجعه کنند.
جمع‌بندی
برخورداری از بیمه تأمین اجتماعی از مهم‌ترین حقوق هر کارگر است که باید توسط کارفرما تأمین شود. اگرچه قانون ابزارهای لازم را برای کارگران فراهم کرده تا در صورت عدم پرداخت بیمه، از کارفرما شکایت کنند، اما عدم وجود مدارکی مانند قرارداد کاری و سوابق بیمه‌ای می‌تواند فرایند شکایت را پیچیده‌تر کند؛ بنابراین توصیه می‌شود قبل از اقدام حقوقی با وکیل متخصص مشورت کنید.
سؤالات متداول
در چه صورت کارگر نسبت به ترک کار مسئول نیست؟
کارگر باید استعفای کتبی خود را به کارفرما اعلام کند و تا سی روز برای پیداشدن نیروی کار به کار خود ادامه دهد. سپس دیگر مسئولیتی در برابر کار ندارد.
ضمانت اجرای عدم پرداخت حق بیمه کارگر چست؟
طبق قانون کار، کارفرما علاوه بر پرداخت حقوق کارگر به پرداخت جریمه نقدی معادل 2 تا 10 برابر حق بیمه نیز محکوم می‌شود.
این مطلب توسط تیم تحریریه دادنیک گردآوری و منتشر شده است.
تیم تحریریه دادنیک روزانه و در جهت افزایش اطلاعات کاربران سایت، مطالب متعددی در زمینه‌های مختلف منتشر می‌نماید.
برای مشاوره با وکیل متخصص می‌توانید با کارشناسان دادنیک در ارتباط باشید.
