استرداد جهیزیه

همان‌طور که می‌دانید موقع شروع زندگی زناشویی، خانم اسباب و وسایلی را با خود به منزل همسرش می‌برد تا زندگی مشترک خود را بسازند. پس جهیزیه جزء اموال و دارایی خانم به حساب می‌آید. از این‌رو در هنگام طلاق و جدایی خانم می‌تواند جهیزیه خود را از خانه آقا خارج کند. به این عمل استرداد جهیزیه گفته می‌شود. از آنجایی که این وسایل و جهیزیه در منزل آقا قرار دارند، ممکن است آقا اجازه خروج این وسایل را ندهد یا در استرداد این اسباب موانعی ایجاد کند. در این صورت تکلیف چیست؟ طی این راهنما قصد داریم به طور کامل در مورد شرایط پس گرفتن جهیزیه صحبت کنیم. کارشناسان موسسه حقوقی دادنیک نیز به صورت آنلاین و از طریق واتس اپ در دسترس شما هستند. تا سوالات خود را در این خصوص با آنها درمیان بگذارید. 

شرایط استرداد جهیزیه

در صورتی که خانم بخواهد برای استرداد جهیزیه خود اقدام کند باید شرایط ویژه‌ای داشته باشد. برای مثال با داشتن سیاهه جهیزیه راحت‌تر می‌توان به جهیزیه خود دست پیدا کرد. البته عدم وجود سیاهه نیز دلیل بر نداشتن حق خانم نخواهد بود. به طور معمول سیاهه‌ای باید نوشته شود که در آن لیست کالاها به همراه قیمت را ذکر کنند.

بعد از اقدام اولیه برای پس گرفتن جهیزیه، خانم باید هزینه‌ای نیز برای این کار پرداخت کند. در ضمن با کمک وکیل زودتر می‌توان به سهم خود دسترسی پیدا کرد. در نظر داشته باشید، بعضی از وسایل که بعد از زندگی زناشویی به اسباب خانه اضافه می‌شوند جزء جهیزیه نیستند و خانم حقی در قبال آنها ندارد. مگر در صورتی که خودش این موارد را خریداری کند. 

استرداد جهزیه در انواع طلاق متفاوت است. برای مثال استردادجهیزیه در طلاق توافقی بسته به توافق خانم و آقا دارد. یا استردادجهیزیه در طلاق از طرف خانم بر اساس سیاهه و جهیزیه می‌باشد.

مراحل استرداد جهیزیه

بعد از اینکه خانم برای استرداد جهیزیه خود تصمیم قطعی گرفت باید درخواست خود را در دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف ثبت کند. در ضمن با ارائه سیاهه جهیزیه یا ففاکتور اسباب به راحتی می‌توان برای پس گرفتن جهیزیه خود اقدام کرد. در صورتی که بعضی از وسایل را آقا خریده باشد، باید ثابت کند، در غیر این صورت این اسباب نیز به خانم تعلق دارد.

بعد از ثبت درخواست خانم در دادگاه، اظهارنامه‌ای برای پس گرفتن جهیزیه صادر می‌شود. طبق این اظهارنامه و طی مدتی خانم می‌تواند برای پس گرفتن جهیزیه خود دست به کار شود. در این صورت خانم به محل زندگی مشترک خود می‌رود و با هزینه خود اسباب را جمع‌آوری می‌کند.

در صورتی که طی پس گرفتن جهیزیه مشکلی به وجود آید مراحل بیشتری به این مراحل ساده اضافه می‌شود. برای مثال اگر آقا مدعی باشد که بعضی از اسباب را او خریداری کرده است و فاکتور داشته باشد، شرایط کمی فرق می‌کند. همچنین در بعضی مواقع نیز آقا بر روی حکم استرداد اسباب و لوازم زندگی اعتراض دارد.

استرداد جهیزیه با داشتن سیاهه

از قدیم هنگامی که نو عروسی را به خانه بخت می‌فرستادند وسایل و اسباب زندگی نیز برای زندگی مشترک زوجین فراهم می‌کردند. در ادامه نیز لیستی از این اسباب و وسایل می‌نوشتند تا سندی حاکی از اموال خانم باشد. در حال حاضر نیز نوشتن این لیست همچنان مرسوم و رایج است.

به لیستی که جهیزیه خانم با قیمت و تاریخ در آن ذکر می‌شود، سیاهه می‌گویند. با وجود این لیست یا سیاهه خانم می‌تواند هنگام طلاق، مالکیت جهیزیه خود را ثابت کند. استرداد جهیزیه با وجود سیاهه کار بسیار ساده‌ای است. خانم بعد از ثبت درخواست پس گرفتن مهریه خود و ارائه سیاهه خیلی راحت می‌تواند جهیزیه خود را جمع‌آوری کند.

به خاطر داشته باشید از آنجایی که سیاهه جهیزیه به امضای شوهر و چند شاهد می‌رسد، نمی‌توان این لیست را جعلی دانست. بنابراین خانم برای پس گرفتن جهیزیه خود تنها کافی است که سیاهه را به همراه دادخواست در اختیار دادگاه بگذارد.

آیا برگرداندن جهیزیه هزینه‌بر است؟

برای پاسخ به این پرسش باید گفت اگر از کمک وکیلی برای استرداد جهیزیه خود استفاده کنید، به طور حتم باید هزینه‌ای را به عنوان دستمزد در اختیار وکیل بگذارید. با کمک وکیل می‌توانید سریع‌تر، راحت‌تر، و بدون هیچ دردسری به خواسته خود دست پیدا کنید.

جهیزیه جزء اموال خانم به حساب می‌آید، در نتیجه بعد از اینکه خانم برای پس گرفتن جهیزیه خود دست به کار شد، تمام امور مربوط به پس گرفتن این اسباب و وسایل بر عهده خانم است. در واقع خانم موظف به پرداخت هزینه حمل، جابه‌جایی، جمع‌آوری، و بسته‌بندی جهیزیه خواهد بود.

استرداد جهیزیه چقدر زمان می‌برد؟

در صورتی که به دنبال پس گرفتن مهریه خود هستید و عجله دارید، به هیچ‌وجه نگران نباشید. این روند خیلی طولانی نخواهد بود. بعد از ثبت درخواست خانم و ارائه اسناد لازم و سیاهه، اظهارنامه‌ای در این مورد صادر می‌شود. بعد از این مرحله نیز خانم می‌تواند برای جمع کردن جهیزیه خود دست به کار شود.

به طور کلی پس گرفتن جهیزیه تنها 1 تا 2 ماه طول می‌کشد. در بعضی مواقع که آقا در مورد حکم پس گرفتن جهیزیه یا اموال ذکر شده در سیاهه اعتراض دارد، این روند شاید کمی بیشتر طول بکشد. البته روند پس گرفتن جهیزیه تحت هر شرایطی هرگز بیش از 3 ماه طول نمی‌کشد.

چگونگی اجرای حکم استرداد جهیزیه

بدون‌شک می‌دانید که در ابتدای هر زندگی مشترکی، خانم اسباب و وسایل زندگی را تامین می‌کند. بدین‌ترتیب در زمان جدایی نیز این اموال و اسباب باز هم جزء دارایی خانم محسوب می‌شوند پس می‌تواند آنها  را از محل زندگی مشترک خود برگرداند.

حکم استرداد جهیزیه به صورت قانونی و قطعی توسط دادگاه صادر می‌شود. در برخی مواقع آقا مخالف حکم صادرشده است. در صورتی که حق با آقا باشد این حکم تنها جزء اموالی است که به طور کامل مورد استفاده خانم بوده‌اند. مابقی اسباب که برای نیاز آقا تعبیه شده‌اند، در محل سکونت مشترک آنها باقی می‌ماند.

در صورتی که آقا در برابر اجرای حکم پس گرفتن مهریه مقاومت کند و اجازه ندهد اموال از محل سکونت خارج شوند، خانم می‌تواند برای دریافت حکم تامین نیز دست به کار شود. زیرا ممکن است آقا با خراب کردن و آسیب رساندن به اموال زوجه قصد آزار و اذیت او را داشته باشد. پس نمی‌توان اموال را در دست مرد باقی گذاشت.

آیا می‌توان بر روی حکم استرداد جهیزیه اعتراض زد؟

قبل‌تر نیز به این موضوع اشاره کردیم که گاهی طی زندگی مشترک آقا نیز وسایلی را برای خانه مشترک خود خریداری کرده است، اما خانم حتی این وسایل را جزء جهیزیه خود معرفی می‌کند. در برخی مواقع نیز آقا اسبابی را در همان ابتدا زندگی مشترک خریده است که آن اسباب نیز در سیاهه ذکر شده‌اند.

در این 2 صورت به طور حتم آقا می‌تواند به حکم استرداد جهیزیه اعتراض کند. ناگفته نماند آقا باید فاکتور خود را به دادگاه ارائه دهد. همچنین برای دریافت حق خود و اعتراض به ادعای کذب خانم می‌تواند شاهدی را به دادگاه معرفی کند تا مالکیت آقا را به تایید برساند. به طور کلی اعتراض به پس گرفتن جهیزیه ممکن است.

آیا برگرداندن جهیزیه نیاز به رضایت شوهر دارد؟

برای پاسخ به این پرسش باید گفت بردن جهیزیه به خانه شوهر توسط زن، یک امر رایج و عرف در جامعه فعلی است. در حالی که خانم هیچ وظیفه‌ای در تامین اسباب زندگی مشترک ندارد. بدین‌معنا که خانم با بردن این اسباب و جهیزیه سعی در رفاه بیشتر زندگی زناشویی خود خواهد داشت.

براساس نکات ذکر شده در بالا، پس اگر هر زمانی خانم بخواهد این دارایی خود را از خانه شوهر خارج کند، هیچ مانعی سر راه او قرار ندارد. کافی است برای استرداد جهیزیه خود دست به کار شود، درخواست ثبت کند، سیاهه یا فاکتور ارائه دهد، اظهارنامه بگیرد،  و سپس به همسر خود اطلاع دهد.

در صورتی که به آقا خبر ندهد یا از او اجازه‌ای کسب نکند، باز هم خانم می‌تواند جهیزیه خود را از محل زندگی مشترکشان خارج کند. فراموش نکنید تنها اسبابی که در ابتدا زندگی مشترک، خانم به منزل خود برده است جزء اموال و دارایی او به حساب می‌آید نه اسبابی که با کمک آقا خریداری کرده‌اند.

مدارک لازم برای استرداد جهیزیه

به عنوان قدم و مرحله اول برای ثبت درخواست پس گرفتن مهریه باید مدارک لازم را تهیه کرد و در اختیار دادگاه گذاشت. در ادامه 4 مورد از مدارک را در راستای اقدام برای پس گرفتن جهیزیه را به طور خلاصه نام می‌بریم:

1.   سند نکاح که نشان دهد این مرد و زن با یکدیگر ازدواج کرده‌اند و زندگی یا محل سکونت مشترکی دارند.
2.   سند طلاق که نشان دهد این مرد و زن پیش‌تر با یکدیگر ازدواج کرده بودند و اسباب مورد نظر برای زندگی زناشویی قبلی آنها استفاده شده است.
3.   سند و مدارکی که حاکی از آوردن وسایل به زندگی مشترک باشد. اسنادی شبیه سیاهه یا فاکتور جهیزیه
4.   اسناد و مدارکی که حاکی از تعداد و میزان اسباب و جهیزیه باشد. این اسناد می‌تواند توسط شهود نیز امضا شوند.

نقش وکیل در استرداد جهیزیه

 انجام و اجرای حکم پس گرفتن جهیزیه در صورتی آسان است که آقا با شما مخالفتی نداشته باشد، اما اگر آقا موانعی برای شما ایجاد کند شرایط کمی سخت می‌شود.

 برای جلوگیری از چنین شرایطی بهتر است در راستای انجام امور مربوط به جهیزیه وکیل خبره‌ای را انتخاب کنید. این وکیل می‌تواند در تمام مراحل پس گرفتن جهیزیه در کنار شما باشد و بهترین راهنمایی‌ها را در اختیار شما بگذارد. مرد تنها اجازه استفاده از اموال جهیزیه را دارد و خانم هر وقت بخواهد می‌تواند اموال خود را از خانه شوهر ببرد.

متاسفانه در بین عموم مردم تفکر اشتباهی در مورد جهیزیه شکل گرفته است. عموم مردم آوردن جهیزیه را وظیفه خانم می‌دانند. در صورتی که این چنین نیست. همین تفکرات سبب می‌شود پس گرفتن جهیزیه کمی برای خانم سخت شود. ولی با انتخاب وکیل می‌توانید بدون دردسر جهیزیه خود را پس بگیرید.

کارشناسان و متخصصان حرفه‌ای موسسه حقوقی دادنیک می‌توانند اطلاعات کاملی در مورد شرایط، مراحل، اعتراض، و نحوه اجرای حکم پس گرفتن جهیزیه را در اختیار شما بگذارند. این کارشناسان به صورت آنلاین و از طریق واتس اپ با شما در ارتباط هستند و در انتخاب وکیل مناسب استرداد جهیزیه شما را یاری می‌کنند.

عدم استرداد جهیزیه

بعد از اینکه خانم جهیزیه را به منزل مشترک می‌برد. آقا هیچ دخل و تصرفی در کنترل جهیزیه ندارد. بلکه تنها می‌تواند از این وسایل استفاده کند. مالکیت جهیزیه همیشه با خانم است. حتی در صورتی که خانم فوت کند جهیزیه او جزء ارث به حساب می‌آیند. پس آقا به هیچ‌وجه نمی‌تواند مانعی در برابر حق خانم در مورد جهیزیه ایجاد کند.

در نظر داشته باشید، با وجود تمام این مسائل که آقا حقی در تصرف اموال ندارد اما اگر آقا در برابر حکم استرداد جهیزیه مقاومت کند، این عمل او جرم به حساب نمی‌آید.  ضمن این که تا زمانی که آقا به رضایت خانم از اموال استفاده کند و حتی اگر باعث خرابی آنها شود یا وسایل گم شوند، آقا مقصر نیست.

اگر که آقا بدون رضایت خانم از اموال استفاده کند، مسئول گم شدن و خرابی آنها خواهد بود. البته در این صورت نیز خیانت در امانت به حساب نمی‌آید. به طور کلی می‌توان گفت عدم استرداد لوازم و جهیزیه خانم جرم نیست و آقا مجرم نخواهد بود. هیچ پیگیری قانونی مشخصی در مورد این موضوع وجود ندارد.

خانم تنها با داشتن وکیل مناسب و خبره و در صورت استفاده از راهنمایی‌های یک وکیل می‌تواند در برابر ممانعت آقا ایستادگی داشته باشد و به حق کامل خود در مورد جهیزیه دست پیدا کند. برای انتخاب وکیل خود می‌توانید از کارشناسان موسسه حقوقی دادنیک کمک بگیرید.  

استرداد جهیزیه در شورای حل اختلاف

جهیزیه جزء اموال همیشگی خانم به حساب می‌آید. آقا تنها حق استفاده از جهیزیه را دارد. اگر سیاهه جهیزیه خانم توسط چند شاهد امضا شود و به سند محضری تبدیل شده باشد، موقع رسیدگی به پرونده پس گرفتن جهیزیه، کار خانم سریع‌تر پیش می‌رود.

با داشتن این اسناد و مدارک کافی و واضح خانم می‌تواند درخواست را در شورای حق اختلاف ثبت کند و سیاهه معتبری را به این شورا ارائه دهد. در ادامه شورای حل اختلاف به درخواست خانم رسیدگی می‌کند. خانم هم می‌تواند رسیدگی به پرونده خود را مورد پیگیری قرار دهد.

ثبت درخواست پس گرفتن مهریه در شورای حل اختلاف دارای محدودیت و سقف است. خانم تا مبلغ مشخصی از جهیزیه خود را می‌تواند مطالبه کند. در صورتی که خانم کل مبلغ جهیزیه خود را بخواهد، شورای حل اختلاف درخواست پس گرفتن جهیزیه خانم را رد می‌کند. این کار تنها باعث هشیاری آقا می‌شود و امکان دارد به جهیزیه آسیب بزند.

استرداد جهیزیه قبل طلاق

جهیزیه جزء اموال خانم است، پس در هر زمانی که بخواهد می‌تواند این اموال خود را پس بگیرد. فرقی ندارد قبل از طلاق برای پس گرفتن مهریه خود اقدام کند با بعد از طلاق. خانم در هر حال آزاد است تا اموال را از زندگی آقا خارج کند. البته در عرف جامعه به طور معمول خانم در حین رسیدگی به دعاوی طلاق درخواست پس گرفتن جهیزیه خود را صادر می‌کند.

چه قبل از طلاق و چه در حین اجرای روند طلاق، خانم باید دادخواستی در مورد پس گرفتن جهیزیه خود آماده کند. این دادخواست نیز همانند سایر دادخواست‌ها پر می‌شود. علاوه بر این خانم باید تمام اطلاعات را به صورت جزئی و کامل پر کند تا زودتر به حق و اموال خود دسترسی یابد.

استرداد جهیزیه بدون سیاهه

اقدام برای استرداد جهیزیه بدون سیاهه اولین اختلاف میان آقا و خانم در این پرونده خواهد بود. همین امر سبب مشکل شدن راه می‌شود. از  آنجایی که سیاهه در زمان عقد به امضا آقا و چند شاهد می‌رسد موقع پس گرفتن جهیزیه ارزش زیادی دارد. ولی در صورت عدم وجود سیاهه پس گرفتن جهیزیه با ناهمواری‌ها روبه‌رو خواهد بود.

در صورتی که دادخواست پس گرفتن جهیزیه بدون سیاهه در شورای حل اختلاف ثبت شود. این شورا تنها تا سقف 20 میلیون از جهیزیه را پیگیری می‌کند. در صورتی که به دنبال پس گرفتن کل مبلغ جهیزیه خود بدون سیاهه هستید، بهتر است از طریق دادگاه خانواده اقدام کنید.

برگرداندن جهیزیه با فاکتور

هنگام پس گرفتن جهیزیه ارائه سیاهه و فاکتور روند این کار را تسریع می‌بخشد. سیاهه به طور معمول در دفتر اسناد رسمی یا محضر به ثبت می‌رسد و اعتبار بیشتری نسبت به فاکتور خرید اقلام دارد. ولی به هر حال وجود فاکتور و فهرستی که نشان‌دهنده اقلام، میزان کالا، و قیمت هر یک از وسایل باشد، باز هم اهمیت زیادی دارد.

خانم می‌تواند با ارائه فاکتور و لیستی از وسایل جهیزیه خود برای پس گرفتن اموالش دست به کار شود. فاکتور خرید برای آقا نیز قابل کاربرد است، در صورتی که آقا بخشی از جهیزیه را خریده باشد و فاکتور آن را ارائه دهد، خانم حقی در استرداد آن اموال نخواهد داشت.

استرداد جهیزیه با مامور کلانتری

براساس توصیه کلیه دادگاه‌ها و شوراهای حل اختلاف بهتر است خانم و آقا برای پس گرفتن یا پس دادن جهیزیه با هم به توافق برسند تا روند رسیدگی به پرونده آنها سریع‌تر انجام شود. در صورتی که آقا در برابر پس دادن جهیزیه خانم ایستادگی به خرج دهد، خانم می‌تواند برای استرداد جهیزیه با مامور دست به کار شود.

با وجود اینکه عدم استرداد وسایل توسط آقا جرم محسوب نمی‌شود اما خانم با داشتن وکیلی خبره می‌تواند از پس موانعی که آقا ایجاد کرده است، برآید. در این صورت نیز خانم می‌تواند با حضور یک مامور برای بسته‌بندی، جمع‌آوری، و جابه‌جایی جهیزیه خود اقدام کند. 

به این مطلب چه امتیازی می دهید؟

5/5 - (1 امتیاز)

این مطلب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید:

این مطلب توسط تیم تحریریه دادنیک گردآوری و منتشر شده است.
تیم تحریریه دادنیک روزانه و در جهت افزایش اطلاعات کاربران سایت، مطالب متعددی در زمینه‌های مختلف منتشر می‌نماید.
برای مشاوره با وکیل متخصص می‌توانید با کارشناسان دادنیک در ارتباط باشید.

وکیل در قم

نحوه طرح شکایت اشخاص محجور

شرایط شکستن حکم کیفری

تخریب در قانون مجازات اسلامی