متارکه یعنی چه

متارکه در لغت به معنی ترک و جدایی است؛ ولی برای عامه مردم متارکه از جنس طلاق است. در حقیقت، متارکه به معنای ترک‌کردن و جداشدن زوجین از همدیگر در دورهٔ زوجیت گفته می‌شود.

گاهی اوقات زوجین بنا به دلایلی مثل آبرو، مصلحت فرزندان و غیره طلاق خود را رسمی نمی‌کنند. علی‌رغم اینکه از یکدیگر جدا زندگی می‌کنند، ولی طلاق آنها ثبت نشده است یا بعضاً از نظر شرعی نیز جدا نشده‌اند.

در این مقالهٔ دادنیک به بررسی متارکه و شرایط آن می‌پردازیم. درصورتی‌که نیازمند اطلاعات بیشتری در این زمینه هستید با مؤسسه حقوقی دادنیک در ارتباط باشید.

متارکه بدون طلاق چیست؟

وضعیتی که زوجین به‌صورت طلاق توافقی از هم جدا شده باشند؛ اما هنوز صیغه طلاق بین آنها جاری نشده باشد یا علی‌رغم جاری‌شدن صیغه طلاق، طلاق رسمی آنها ثبت نشده باشد در عرف متارکه نام‌گرفته است.

در متارکه، زوجین از نظر عرفی خانواده نیستند اما طلاق نیز ثبت نشده است؛ بنابراین از نظر حقوقی متارکه بدون طلاق واقع شده است.

طلاق شرعی چیست؟

طلاق شرعی به طلاقی گفته می‌شود که خطبه طلاق مابین زوجین خوانده شود ولی طلاق ثبت نشود. در این صورت زن و مرد از نظر شرعی بر یکدیگر حرام می‌شوند. اما جامعه از جدایی زن و مرد بی‌اطلاع بوده و از منظر قانونی و ثبتی آنها را زن و شوهر می‌داند.

لازم است بدانید از لفظ متارکه برای بیان طلاق نیز استفاده می‌شود. درصورتی‌که زوجین با طلاق شرعی و ثبت نشده از هم جدا شده باشند. این عبارت وضعیت آنها را منعکس می‌کند.

در خصوص طلاق شرعی زوجین تمامی تشریفات طلاق را باید در حضور دو شاهد عاقل و بالغ انجام دهد. لکن از آن جایی که در وضعیت متارکه طلاق به طور رسمی ثبت نشده است زوجین به طور قانونی همچنان زن و شوهر بوده و تمامی حقوقی و تعهدات قانونی زوجین رسمی برای این زوج نیز صادق و جاری است.

لذا پیش از هر گونه طلاق توصیه می‌شود در این زمینه با مشاور حقوقی مشورت کنید تا بهترین تصمیم را بگیرید.

شرایط طلاق شرعی

از نظر شرعی برای اینکه طلاق صحیح باشد رعایت شرایطی که در ادامه ذکر می‌شود ضروری است:

• حضور دو شاهد عادل، عاقل و بالغ در حین جاری‌شدن صیغه طلاق
• جاری نمودن صیغه طلاق شرعی به طور صحیح در حضور شاهدان
• وقوع طلاق قطعی در زمان حال
• وقوع طلاق در وضعیتی رخ دهد که زوجه مسئله شرعی نداشته باشد. (بارداری یا قاعدگی)

متارکه بدون طلاق توسط قانون‌گذار به رسمیت شناخته نمی‌شود؛ لذا برای طرفین پیامدهایی در پی دارد. لازم است قبل از اقدام به طلاق با وکیل طلاق توافقی مشورت کنید.

شرایط طلاق قانونی

طلاق شرعی بدون ثبت آن جرم محسوب می‌شود و از نظر قانونی مجازات حبس در پی دارد. مطابق ماده ۲۰ قانون حمایت خانواده:

«طبق ماده ۲۰ قانون حمایت خانواده، ثبت نکاح و طلاق باید به‌صورت رسمی و با حضور زوجین انجام شود و اگر فردی به‌صورت غیررسمی عقد یا طلاق را انجام دهد، به جزای نقدی درجه پنج یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم خواهد شد.»

برای طلاق قانونی باید درخواست طلاق از طریق دفاتر خدمات قضایی ثبت و با طی‌کردن مراحل قانونی مثل شرکت در جلسات مشاوره، اخذ گواهی عدم سازش و غیره حکم طلاق صادر و با رجوع به دفاتر ازدواج و طلاق از نظر شرعی و قانونی طلاق گرفت.

پیامدهای قانونی متارکه بدون طلاق

طبعاً متارکه بدون طلاق چالش‌ها و پیامدهای حقوقی خاصی در پیش دارد. وقت طلاق توسط دادگاه و قانون‌گذار به رسمیت شناخته نشود مشکلاتی برای طرفین ایجاد می‌گردد. از جمله:

• مسئولیت حضانت فرزندان به‌درستی مشخص نشده و منجر به ایجاد اختلافات جدی مابین زوجین می‌شود. طبعاً ازآنجایی‌که طلاق توسط دادگاه به رسمیت شناخته نشده است هیچ  یک از طرفین ضمانت اجرای حقوقی در مقابل طرف خاطی نخواهد داشت.
• پرداخت نفقه بر عهده شوهر است. نفقه شامل نفقه همسر و فرزندان است. در صورت عدم ثبت طلاق هریک چالش‌هایی برای هر طرف ممکن است رخ دهد. از طرفی مرد همواره بیم ادعای حقوقی زن در خصوص پرداخت نفقه را دارد. مرد نیز ممکن است در پرداخت نفقه فرزندان کوتاهی می‌کند.
• عدم امکان ازدواج مجدد خصوصاً برای خانم‌ها از معایب دیگر متارکه بدون ثبت طلاق است. در حقیقت هر گونه نزدیکی عاطفی برای خانم‌ها پس از متارکه می‌تواند مشکل‌زا باشد چرا که اگر طلاق رسمی نشود، روابط دیگر توسط دادگاه با عنوان رابطه نامشروع شناخته می‌شود.
• تحمل مجازات عدم ثبت طلاق نیز از دیگر پیامدهای قانونی متارکه بدون طلاق است.

برای طلاق باید دادخواستی طلاقی تنظیم و در سامانه الکترونیکی قضایی ثبت شود. سپس با شرکت زوجین در جلسات مشاوره و اخذ گواهی عدم سازش، دادگاه حکم طلاق را به طرفین برای ثبت طلاق ابلاغ می‌کند.

طرفین می‌توانند با مراجعه به دفتر ثبت طلاق، طلاق خود را رسمی کنند. برای شروع  و بهبود روند طلاق می‌توانید  از یک وکیل پایه یک دادگستری استفاده کنید.

اگر دادنیک وکیل شما باشد نیازی به انجام هیچ یک از مراحل طلاق نیست و وکیل به جای شما همه چیز را انجام می دهد.

جمع‌بندی

جاری‌شدن خطبه طلاق شرعی بدون ثبت آن علاوه بر مجازات، دردسرهای زیادی جهت اثبات آن به دادگاه و سایرین را به همراه دارد و می‌تواند عواقب نامطلوبی برای هریک از زوجین به همراه آورد.

لذا توصیه می‌کنیم با طلاق توافقی و طی‌کردن مراحل قانونی طلاق از پیامدهای نامطلوب متارکه بدون طلاق جلوگیری کنید.

در صورتی که دادنیک وکیل طلاق شما باشد، نیازی به حضورتان در هیچ مرحله‌ای نیست و تمام مراحل طلاق در مدت بسیار کوتاهی انجام می‌شود. در صورتی که به وکیل نیاز دارید با کارشناسان حقوقی ما در ارتباط باشید.

سوالات متداول