سامانه سخاوت

حرفه وکالت باید مستقل باشد و مستقل بماند. این استقلال در عملکرد وکلا اما مقدماتی نیاز دارد که شاید مهم‌ترین آن، بحث «شفافیت» باشد.

بسیاری از مردم همواره گلایه داشته‌اند که علی‌رغم آن‌که بعضا پول زیادی خرج وکیل می‌کنند، اما از چگونگی عملکرد وکیل اطلاع نداشته و نمی‌دادند که پرونده آن‌ها چه مراحلی را پشت سر می‌گذارد.

 وجود همین نیاز بوده که اتخاذ تدابیری در جهت شفافیت هرچه بیشتر نهاد وکالت را موجب شده است.

ایجاد بستری تحت عنوان «سامانه سخاوت» شاید بزرگ‌ترین قدم در پاسخ به این نیاز بوده است. سامانه‌ای که عملکرد وکلا را در دسترس عموم مردم و همچنین نهادهای نظارتی قرار داده و این امکان را فراهم می‌کند که بهترین وکلا راحت‌تر شناسایی شوند.

رونمایی از فاز اول سامانه سخاوت

سامانه خدمات الکترونیکی وکالت که به شکل اختصاری سامانه سخاوت نام‌گذاری شده است، در ماده 156 آیین‌نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری مصوب 1400 پیش‌بینی شده بود. مطابق با این ماده:

«به‌ منظور شفافیت عملکرد کانون‌ها و وکلا و سهولت دستیابی مردم به خدمات وکالتی و فراهم نمودن موجبات ارزیابی عملکرد وکلا، ظرف مدت یک سال از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، سامانه خدمات الکترونیکی وکالت (سخاوت) توسط کانون‌ها ایجاد و کلیه فرایندهای اداری و تبادل اطلاعات ازجمله امور مربوط به ثبت‌نام، کارآموزی، صدور و تمدید پروانه، مکاتبات با مقامات قضایی و اداری، اخذ و ثبت شکایات انتظامی و غیره، در این سامانه تعریف و به‌ صورت الکترونیکی انجام می‌شود».

در راستای اجرایی‌سازی این آیین‌نامه، در نهایت در 27 دی ماه امسال بود که پس از ماه‌ها تاخیر، از فاز اول سامانه سخاوت رونمایی شد. افتتاح این سامانه در حاشیه نخستین جشنواره روابط عمومی کانون‌های وکلای دادگستری بود که در آن رئیس و هیأت رئیسه اسکودا، روسای ادوار اسکودا و نیز روسای کانون‌های وکلای دادگستری سراسر کشور حضور داشتند.

صحبت‌های نایب رئیس اسکودا در رابطه با سامانه سخاوت

آقای ابراهیم کیانی، نایب رئیس اول اسکودا، در حاشیه رونمایی از فاز اول سامانه سخاوت در مورد چرایی طراحی چنین سامانه‌ای توضیح داد:

«سامانه‌ای که طراحی شده به صورت دقیق مولفه‌ها و پیشنهادهای موردنظر کانون‌های وکلای دادگستری را وفق آئین‌نامه درون خود جای داده است که به دو بخش مدیریت کانون‌های وکلا و همچنین امور مربوط به وکلای دادگستری تقسیم می‌شود.

در خصوص بخش اول که مربوط به کانون‌های وکلای دادگستری است، صحبت‌هایی در باب نحوه صدور پروانه‌های وکالت و مسائل مربوط به شفافیت این روند مطرح شده بود که در نهایت منجر به طراحی و ایجاد سامانه سخاوت شد».

آقای کیانی در ادامه اضافه کرد:

«در این سامانه صدور پروانه وکالت و تمامی ارزیابی‌هایی که در مورد وکلا باید انجام شود قابل رویت و دسترسی است. نکته مهم این است که اظهارنظر در سامانه سخاوت از سوی موکلین در مورد وکلا، بر اساس یکسری از مولفه‌ها انجام خواهد شد. آنچه در این میان باید مورد نظر قرار گیرد این است که کانون‌های وکلای دادگستری باید تکلیف قانونی خود را انجام می‌دادند که ما هم این مهم را محقق کردیم».

چه امکاناتی در سامانه سخاوت پیش‌بینی شده است؟

هدف کلی از ایجاد سامانه سخاوت، شفافیت هرچه بیشتر در عملکرد وکلا است. به این منظور، جدای از وجود امکاناتی مثل ثبت‌نام، کارآموزی، صدور و تمدید پروانه و همچنین مکاتبات با مقامات قضایی و اداری، بستری توسط این سامانه برای مردم فراهم شده تا بتوانند اگر نقطه نظر یا شکایتی از وکیل دارند، از طریق آن مطرح کنند. انجام این کار خود دو فایده اصلی دارد:

نخست آن‌ که موکلین قبل از انتخاب وکیل مدنظرشان، می‌توانند نظرات دیگر افراد را مشاهده کرده و با توجه به مهارت و سواد هر فرد، بهترین گزینه را انتخاب کنند. طبیعتا در چنین فرایندی، شناسایی و انتخاب وکلای شایسته بسیار راحت‌تر بوده و مسیری شفاف‌تر دارد.

دوم هم آن‌که نظرات موکلین در اختیار نهادهای نظارتی مثل دادگاه انتظامی وکلا قرار می‌گیرد. بدین ترتیب برخلاف گذشته که پیگیری امور موکلین به سختی صورت می‌گرفت، با ایجاد سامانه سخاوت عملا حقوق مردم نیز به نحو بهتری مورد توجه قرار می‌گیرد.

نحوه دسترسی و استفاده از سامانه سخاوت

آقای صادقی، مجری طراحی و اجرای سامانه سخاوت در رابطه با ابعاد فنی این سامانه بیان کرد:

«برای این سامانه وب سرویس‌های اختصاصی طراحی شده و کانون‌های وکلای دادگستری به صورت کاملا اختصاصی خواهند توانست سامانه مذکور را راه‌اندازی و بهره‌برداری کنند. این سامانه به آدرس Sekhavatbar.ir قابل دسترسی خواهد بود.

نکته مهمی که در خصوص طراحی این سامانه باید مدنظر قرار گیرد این است که رجوع به سامانه سخاوت بر اساس دسترسی‌های مختلف انجام می‌شود. مثلا شهروندان یک نوع دسترسی مختص به خود را دارند، اسکودا هم دسترسی مختص به خود را خواهد داشت و کانون‌های وکلا هم بر اساس دسترسی که برای آنها تعریف شده می‌توانند به این سامانه مراجعه و حتی موارد موردنظر خود را ثبت یا جست‌وجو کنند که البته ثبت ارزیابی کارآموزان و وکلا هم در این راستا تعریف شده است».

نظارت قوه قضائیه بر سامانه سخاوت

قوه قضائیه خود سامانه‌ای دارد به نام «عدل ایران» که در آن اطلاعاتی کلی در مورد وکلای دادگستری در دسترس است؛ اطلاعاتی از قبیل سابقه کاری وکیل، وضعیت تعلیق یا عدم تعلیق وکیل و همچنین محکومیت‌های انتظامی وی. اما در سامانه سخاوت اطلاعات بسیار بیشتری از وکلای دادگستری ارائه خواهد شد و به همین خاطر اطلاعات این سامانه تحت نظارت قوه قضائیه قرار می‌گیرد تا مردم از صحت این اطلاعات مطمئن باشند.

جمع‌بندی

شفافیت در عملکرد وکلا حق موکلین است و کانون‌های وکلا نیز با ایجاد سامانه سخاوت، تکلیف خود در ایجاد این شفافیت را به بهترین شکل به انجام رسانده‌اند. با ایجاد چنین سامانه‌ای، عملکرد وکلا زیر ذره‌بین قرار گرفته و افراد با سهولت بیشتری می‌توانند وکلای سخت‌کوش و متعهد را شناسایی کنند.

ما نیز به سهم خود در مجموعه دادنیک تلاش کرده‌ایم که با ایجاد بستری امن و شفاف و گردهم آوردن جمعی از بهترین وکلای دادگستری، کلیه خدمات حقوقی مورد نیاز ایرانیان داخل و خارج از کشور (مثل طلاق و مهریه، نفقه، توقیف اموال، انحصار وراثت، امور کنسولی و غیره) را ارائه دهیم.

ما متعهدیم با ارائه خدمات حقوقی هوشمند، پرونده‌های حقوقی موکلین خود را بدون نیاز به حضور فیزیکی آن‌ها، در کم‌ترین زمان به شکلی کاملا شفاف به نتیجه برسانیم.