سرقفلی چیست؟

شاید این سؤال برای شما هم پیش آمده باشد که سرقفلی چیست؟

در حقیقت سرقفلی حقی معنوی است که به مستأجر ملک تجاری تعلق می‌گیرد. اولین بار در سال 1356 درباره این حق قوانینی تصویب شد و در سال 1376 تغییراتی کرد.

اکنون در این مطلب به توضیحاتی درباره این حق می‌پردازیم. در صورتی که به وکیل سرقفلی نیاز داشته باشید می‌توانید با کارشناسان حقوقی دادنیک در ارتباط باشید.

سرقفلی چیست و چه تأثیر بر فعالیت تجاری دارد؟

هنگامی که فردی برای راه اندازی کسب و کار خود، ملکی را اجازه می‌کند، در قرارداد، تاریخی به عنوان زمان تخلیه کردن ساختمان و تحویل آن به مالک اصلی ثبت می‌شود. هنگامی که حق سرقفلی نبود، مالک به راحتی امکان تحویل گرفتن ملک خود را داشت.

در این حالت موقعیت تجاری کسب و کار و میزان درآمد آن ممکن بود که با مشکلاتی مواجه شود. در حقیقت نقل مکان کردن به جایی ناآشنا و کم شدن تعداد مشتریان همیشه یا ناآشنا بودن برند برای عموم افراد، دردسرهایی بودند که صاحبان کسب و کار در دهه‌های قبل تجربه می‌کردند.

همین موضوع باعث شد که حقی معنوی کسب و پیشه به مستأجر ملک تجاری تعلق بگیرد. حقی که در سال 1376 تغییراتی در خصوص آن اعمال شد. به نحوی که اگر مؤجر و مستأجر هنگام منعقد کردن قرارداد به توافق برسند، این حق به مستأجر داده می‌شود.

البته مستأجر موظف است که در ازای دریافت آن، مبلغی را به صاحب اصلی ملک بدهد تا مالک حق سرقفلی بشود. بهتر است بدانید که طبق قوانین مربوط به حق سرقفلی، این حق معنوی اجازه نمی‌دهد مالک به راحتی مستأجر را بعد از اتمام قرارداد، به تخلیه ملک مجبور کند. در عوض، قرارداد به صورت خودکار تمدید خواهد شد.

انواع حق سرقفلی

اکنون که می‌دانید حق سرقفلی چیست، باید بگوییم که حق سرقفلی را می‌توان به دو نوع سرقفلی مجازی و سرقفلی واقعی تقسیم بندی کرد. حق سرقفلی واقعی به نوعی گفته می‌شود که به امکانات و ویژگی‌های محل راه اندازی کسب و کار بستگی دارد و هیچ ارتباطی به نوع کسب و کاری ندارد که در آن اجرا خواهد شد.

بر خلاف آن، سرقفلی مجازی به میزان شهرت و موفقیت تجاری صاحب کسب و کار وابسته است. مهم تر آنکه این حق با سند رسمی به آسانی قابلیت انتقال دارد. در ضمن بر خلاف تصور بسیاری از افراد، این نوع حق سرقفلی با حق کسب و پیشه متفاوت است.

تفاوت حق کسب و پیشه و حق سرقفلی

هنگامی که سال 1356 قوانینی برای مستأجرین املاک تجاری تصویب شد و حقی به آنها تعلق گرفت، به اسم حق کسب و پیشه معرفی گردید. به واسطه این حق معنوی، مالک اصلی ملک تجاری حقی برای تحویل گرفتن ملک خود پس از پایان قرارداد اجاره نداشت.

همچنان حق کسب و پیشه وجود دارد و به حکم قانون به مستأجر ملک تجاری داده می‌شود.

مالکیت حق سرقفلی و حق کسب و پیشه

اگر بر اساس قوانین و تبصره‌های موجود، مالک اصلی بتواند ملک خود را پس بگیرد، موظف است مبلغی را به مستأجر بابت بهای حق کسب و پیشه بدهد. زیرا حق کسب و پیشه در اثر فعالیت تجاری مستأجر در ملک و خوش نامی و اعتبار او در آنجا به وجود می‌آید.

بر خلاف آن حق سرقفلی در صورت توافق مالک و مستأجر و پرداخت مبلغی به مالک اصلی، به طرف مقابل قرارداد اجاره ملک (صاحب کسب و کار) داده می‌شود.

انتقال حق، تفاوت دوم

تفاوت دیگر حق کسب و پیشه و حق سرقفلی چیست؟ در پاسخ باید بگوییم که مستأجر برای انتقال حق کسب و پیشه به فردی دیگر باید سندی رسمی در دفتر اسناد رسمی تنظیم کند. اما برای انتقال حق سرقفلی (اگر مستأجر این حق را داشته باشد) بدون سند رسمی هم کار انتقال انجام خواهد گرفت.

اگر مستأجر اجازه چنین نقل و انتقالی را نداشته باشد، باید رضایت مالک اصلی ملک را به دست آورد. در این زمینه وکیل ملکی راهنمایی‌های لازم را به مستأجر ارائه داده یا کار انتقال را انجام خواهد داد.

ویژگی‌های حق سرقفلی

شاید برای بسیاری از افراد جالب باشد که اهمیت حق سرقفلی را از ابعاد مختلف بدانند. برای این منظور بهتر است نگاهی به ویژگی‌های این حق بیندازند.

حق سرقفلی یک حق مالی و در گروه اموال غیر منقول به حساب می‌آید. این حق در صورت فوت صاحب سرقفلی و بعد از انحصار وراثت به ورثه تعلق خواهد گرفت. هرچند مالک سرقفلی اگر در قید حیات باشد، این امکان را دارد که این حق خود را به فرزندان خود یا حتی مستأجر بعدی ملک انتقال بدهد. البته فراموش نکنیم که اگر حق انتقال در اختیار مالک سرقفلی نباشد، مالک اصلی نیز باید از این انتقالات رضایت داشته باشد.

جمع بندی

شما در این مطلب با حق سرقفلی، انواع و ویژگی‌های آن آشنا شدید. پس از آن درباره تفاوت‌های حق کسب و پیشه و حق سرقفلی توضیحاتی را ارائه دادیم.

شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این موضوع از مشاوره واتساپی و تلفنی رایگان مؤسسه حقوقی دادنیک استفاده کنید.

سوالات متداول