اموال غیرمنقول چیست و مالیات آن‌ها چطور حساب می‌شود؟

اموال غیرمنقول چیست؟ اموال غیرمنقول همان اموالی هستند که امکان انتقال آن‌ها وجود ندارد. از جمله این اموال می‌توان به دارایی‌های افراد مانند زمین مسکونی، زمین زراعی، کارخانه‌ها، فضای سبز اطراف منزل فرد اشاره کرد. حتی اموالی مانند آینه و شمعدان یا اشیای زینتی گران‌بها و ارزشمندی که در ساخت بناهای مسکونی، تجاری و… استفاده شده‌اند هم جزء اموال غیر منقول هستند. در واقع تمام اموالی که جابجایی آن‌ها منجر به وارد شدن خسارت یا صدمه به اموال مورد نظر می‌شود به عنوان اموال غیرمنقول شناخته می‌شوند.با توجه به اینکه تشخیص اموال غیرمنقول سخت است و نیاز به بررسی مفاد قانونی و تحلیل و بررسی دقیق اموال مورد نظر دارد، برای توقیف یا تقسیم اموال غیرمنقول باید از وکلای دادگستری کمک بگیرید. جهت تشخیص و تحلیل اموال غیرمنقول از طریق واتساپ با وکلای موسسه حقوقی دادنیک در ارتباط باشید.

تفاوت اموال غیرمنقول و منقول

اموال منقول به اموالی گفته می‌شود که قابلیت جابجایی از یک مکان به مکان دیگر را دارند. به عنوان مثال ماشین یکی از اموال منقول است و می‌توان آن را توقیف و به مکان دیگری جابجا کرد؛ اما اموالی مانند زمین کشاورزی، درختانی که در زمین کاشته شده‌اند، ساختمان‌های ساخته شده و سوله‌ها و کارخانه‌ها به دلیل اینکه امکان جابجایی با حفظ سلامت مال را ندارند، به عنوان اموال غیر منقول شناخته می‌شوند.

انواع اموال غیرمنقول

مال غیرمنقول نمونه‌های مختلفی دارد و برای تشخیص اینکه آیا اموال مورد نظرتان منقول هستند یا خیر نیاز به کمک وکلای دادگستری دارید. با این وجود، در ادامه انواع اموال غیرمنقول برای شناسایی به طور کلی معرفی شده است.

اموال غیرمنقول ذاتی

اموال غیرمنقول ذاتی اموالی هستند که بدون دخالت انسان و به طور طبیعی قابلیت جابجایی ندارند. از جمله این اموال می‌توان به زمین مسکونی، زمین زراعی و معادن اشاره کرد.

اموال غیرمنقول به واسطه دخالت انسانی

در پاسخ سوال اموال غیرمنقول چیست باید این موضوع را نیز در نظر داشته باشید که، بعضی از اموال غیرمنقول به واسطه دخالت انسان به این شکل تبدیل شده‌اند و قبلاً جزء اموال منقول بوده‌اند. در واقع این اموال در بیشتر مواقع به دلیل اتصال به اموال غیرمنقول از اموال منقول به اموالی که قابلیت جابجایی ندارند تبدیل شده‌اند.از جمله اموالی که با دخالت انسان به اموال غیرمنقول تبدیل شده‌اند می‌توان به اموالی که در ساخت و ساز استفاده می‌شوند مانند تیر آهنگ، سنگ، بلوک و … اشاره کرد.

اموال غیرمنقول حکمی

اموال غیرمنقول حکمی به اموالی گفته می‌شود که به دلیل بازداشت و حکم صادر شده به عنوان بخشی از اموال غیرمنقول ذاتی حساب می‌شوند. به عنوان مثال اگر یک زمین زراعی توقیف شده باشد، هر آنچه در این زمین قرار دارد جزء اموال غیرمنقول حکمی شناخته می‌شود.

اموال غیرمنقول تبعی

اموال غیرمنقول تبعی به اموالی گفته می‌شود که به تابعیت غیرمنقول جزء اموال غیرمنقول شناخته می‌شوند. این دسته از اموال جزء منافع محسوب می‌شوند و ملموس و قابل رویت نیستند. از جمله این اموال می‌توان به حق انتفاع از اموال غیرمنقول مانند حق عمری اشاره کرد.

بر اساس ماده ۱۲ اموال غیرمنقول غیر قابل انتقال هستند و جابه‌جایی آن‌ها باعث خرابی و خسارت می‌شود.

نمونه اموال غیرمنقول

نمونه اموال غیرمنقول عبارتند از:

• زمین مسکونی یا زراعی
• خانه، آپارتمان، ویلا، کارخانه یا سوله
• آثار هنری، مجسمه، سنگ و… که در بنای ساختمان به کاررفته‌اند و با جداسازی تخریب می‌شوند.
• محصولات کشاورزی برداشت نشده
• درختان و نهال‌های کاشته شده
• تجهیزات و ابزارآلات آبیاری مانند پمپ آب که در زمین کشاورزی استفاده می‌شوند

تشخیص اموال غیرمنقول از منقول

برای تشخیص اموال غیرمنقول از منقول باید مال را به لحاظ جابجایی ذاتی بررسی کنید. اگر مال مورد نظر به لحاظ ذاتی قابل جابجایی نباشد، باید آن را جزء اموال غیرمنقول حساب کنید. زمین و ساختمان در این دسته از اموال قرار می‌گیرند؛ اما اموالی که ذاتان قابلیت جابجایی داشته باشند را می‌توانید در دسته اموال منقول قرار دهید.  در جابجایی اموال منقول باید اصالت و سلامتی مال حفظ شود. در صورتی که مال برای جابجایی صدمه ببیند یا نیاز به تخریب یا جداسازی مال از سایر اموال منقول برای جابجا شدن باشد، باید آن را جزء اموال غیرمنقول در نظر بگیرید.

شرایط تبدیل مال غیرمنقول به منقول

برای تبدیل اموال غیرمنقول به اموال منقول باید اموال غیرمنقول به اموالی تبدیل شوند که قابلیت جابجایی دارند. با توجه به اینکه بیشتر اموال غیرمنقول را اموالی تشکیل می‌دهند که در سازه‌های ساختمانی استفاده شده‌اند، در صورتی که سازه مورد نظر تخریب شود و اموال قابلیت جداسازی داشته باشند این اموال به اموال منقول تبدیل می‌شوند.

توقیف اموال غیرمنقول

توقیف اموال غیرمنقول جهت پیشگیری از انتقال مال مورد نظر در طول دوران دادرسی تا زمان اجرای حکم خواهد بود. برای توقیف اموال غیرمنقول نیاز به حکم دادگاه دارید. سپس با این حکم باید به اداره ثبت‌اسناد و املاک مراجعه کنید و امکان واگذاری قانونی و معامله اموال غیرمنقول را از بین ببرید.در صورتی که قصد توقیف اموال غیرمنقول ثبتی مانند زمین، خانه، ویلا، مغازه و… را داشته باشید، باید از طریق اداره ثبت اقدام کنید. البته اگر ملک سابقه ثبتی نداشته باشد، امکان توقیف ملک مورد نظر شخص ثالث یا فرد بدهکار (محکوم) همچنان قابل اجرا خواهد بود.

حقوق وابسته به اموال غیرمنقول

حقوق وابسته به اموال غیرمنقول عبارتند از:

• حق وصول اجاره
• حق وصول حقوق
• حق تقدم
• توقیف حقوق و مزایا حق شیلات یا کارخانه

میزان مالیات بر ارث اموال غیرمنقول

اموال غیرمنقول چیست و آیا به این اموال مالیات تعلق می‌گیرد یا خیر؟ برای کسانی که پرونده انحصار وراثت را دنبال می‌کنند و افرادی که دارای اموال غیرمنقول هستند پاسخ این سوال مهم است. مالیاتی بر ارثی که برای اموال غیرمنقول در نظر گرفته شده به شرح زیر است:

• املاک مسکونی ۷.۵% ارزش معاملاتی
• املاک تجاری و اداری ۳% ارزش واقعی مطابق با نرخ روز

مالیات‌های فوق برای طبقه اول وراث در نظر گرفته شده است. مالیات بر ارث اموال غیرمنقول برای وراث طبقه دوم و طبقه سوم وراث به ترتیب دو برابر و چهار برابر مقدار تعیین شده در بالا خواهد بود. برای اطلاع از نحوه محاسبه مالیات بر ارث پیشنهاد می‌کنیم مقاله قانون جدید محاسبه مالیات بر ارث را مطالعه کنید.

اموال غیرمنقول معاف از مالیات بر ارث

طبق قانون جدید، معافیت از مالیات برای اموال غیرمنقول در نظر گرفته نشده است. اما؛ برای مشمولین قانون قدیم برای هر کدام از ورثه تا سقف 30 میلیون ریال معافیت از مالیات تعیین شده است. همچنین، در صورتی که در محل سکونت متوفی اسباب و اثاثیه‌ای به جا مانده باشد، این اموال طبق قانون جدید و قدیم معاف از مالیات هستند.

میزان ارث زن از اموال غیرمنقول

تا قبل از سال 1387 زن از اموال غیرمنقول همسرش مانند خانه، زمین، کارخانه و… ارث نمی‌برد؛ اما در اصلاحیه‌ای که در سال 1387 ماده ۹۴۶ قانون مدنی انجام شد، زن از بعد از این تاریخ از اموال غیرمنقول شوهرش ارث می‌برد و امکان توقیف اموال توسط زن وجود دارد.

قیمت اموال غیرمنقول

 منظور از قیمت اموال غیرمنقول این است که زن نمی‌تواند یک هشتم از املاک و زمین و اموال غیرمنقول مرد را به عنوان ارث توقیف کند. بلکه به اندازه یک هشتم قیمت اموال غیرمنقول متوفی به عنوان ارث به زن تعلق می‌گیرد. به عنوان مثال اگر متوفی دارای زمینی به اندازه 800 متر باشد، زن نمی‌تواند 100 متر از این زمین را به عنوان اموال غیرمنقول توقیف کند. بلکه قیمت 100 متر زمین به عنوان ارثیه زن از اموال غیرمنقول پرداخت می‌شود.

سوالات متداول

• اموال غیرمنقول شامل چیست؟

اموال غیر قابل جابجایی مانند خانه، زمین و مصالح ساختمانی اموال غیرمنقول هستند.

• آیا به اموال غیرمنقول مالیات تعلق می‌گیرد؟

میزان مالیات بر ارث اموال غیرمنقول برای املاک مسکونی 7.5% و برای اموال تجاری 3% است.