چک برگه ای با ارزش مالی معین در زمان مشخص از سوی صادر کننده است که توسط بانک صادر شده و انواع مختلفی نظیر چک صیادی، چک تضمینی و رمزدار دارد. همچنین چک دارای پشتوانه حساب مالی صادر کننده اعم از شخصی حقیقی یا حقوقی در بانک بوده که دارنده چک برای وصول آن در زمان مقرر موجود در چک باید به بانک مربوطه مراجعه کند.
اگر حساب صادر کننده چک موجودی نداشته باشد یا حساب صادر کننده مسدود شده باشد، چک از سمت بانک برگشت خورده و دارنده چک باید برای وصول چک در زمان معینی به صورت قانونی اقدام کند.
در ادامه این مطلب از مجله حقوقی دادنیک به بررسی شکایت برای چک برگشتی خواهیم پرداخت. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه وصول چک برگشتی و مهلت برگشت زدن چک می‌توانید با وکیل چک این مؤسسه حقوقی از طریق واتساپ، مشاوره رایگان دریافت نمایید.
انواع شکایت برای چک برگشتی کدامند؟
شکایت برای چک برگشتی شامل انواع مختلفی نظیر شکایت ثبتی، کیفری و حقوقی است. اما معمول ترین و شایع ترین نوع شکایت برای وصول چک برگشتی، شکایت کیفری به شمار می‌رود. مهلت برگشت زدن چک از سمت دارنده چک، از زمان مقرر در چک برای وصول و اطلاع از عدم موجودی حساب صادر کننده چک، تا ۶ ماه است. بنابراین دارنده چک تا ۶ ماه بعد می‌تواند درخواست شکایت کیفری خود را برای وصول چک به دادگاه تقدیم نماید.
مراحل شکایت ثبتی به چه صورت است؟
اولین قدم برای شکایت از چک برگشتی، برگشت زدن چک است. بنابراین دارنده چک بعد از آگاهی از عدم موجودی و بلامحل بودن حساب صادر کننده چک، باید چک را برگشت زده و مراحل بانکی را جهت پیگیری تکمیل نماید. به این صورت که از بانک مربوطه گواهی عدم پرداخت چک صادر شده را دریافت، به همراه لاشه چک به اداره ثبت اسناد رسمی مراجعه کرده و دادخواست شکایت خود را ثبت نماید.
در ادامه، اداره ثبت اسناد محل بانک صادرکننده چک بلامحل اقدام به رسیدگی دادخواست شکایت ثبتی می‌کند. نکته قابل توجه این است که با ثبت بلامحل بودن چک صادر کننده چک در سامانه بانک مرکزی، ابلاغیه ای از سوی بانک مرکزی به تمام بانک‌ها و مؤسسات مالی مبنی بر برگشتی بودن چک و مشخصات صادر کننده چک ارسال میشود.
بر طبق ماده ۴ قانون صدور چک «بانک مکلف است بنا بر درخواست دارنده چک فوراً غیرقابل پرداخت بودن آن را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی ثبت نماید و با دریافت کد رهگیری و درج آن در گواهینامه ای که مشخصات چک، هویت و نشانی کامل صادر کننده در آن ذکر شده باشد، علت یا علل عدم پرداخت را صریحاً قید، آن را امضاء، مهر و به متقاضی تسلیم نماید.»
در ادامه، بانک‌ها و مؤسسات مالی موظف به انجام اقدامات زیر نسبت به شخص صادر کننده چک بلامحل هستند:
- جلوگیری از افتتاح حساب و صدور کارت بانکی جدید برای صادر کننده چک بلامحل
- مسدود کردن همه حساب‌ها و کارت‌های بانکی شخص صادر کننده چک
- عدم پرداخت تسهیلات بانکی و ضمانت نامه ارزی یا ریالی به صادر کننده چک
- عدم افتتاح اعتبار اسنادی، ارزی و ریالی
- عدم امکان ثبت سند به نام صادر کننده چک
شکایت کیفری
یکی دیگر از شایع ترین شکایت‌ها برای چک برگشتی، شکایت کیفری محسوب میشود. در این نوع شکایت، بعد از تأیید صحت مدارک، حکم جلب صادر کننده چک بلامحل توسط مراجع قضایی صادر میشود. دارنده چک باید در طی مدت 6 ماه چک بلامحل را برگشت زده و در طول 6 ماه بعد از برگشت زدن چک، شکایت کیفری خود را به مراجع قضایی تقدیم نماید.
همچنین دارنده چک برای شکایت کیفری باید با ارائه مدارکی نظیر اصل چک، گواهی عدم پرداخت از طرف بانک و تمبر شکایت به دادسرا مراجعه کرده و دادخواست خود مبنی بر شکایت برای چک برگشتی را ثبت نماید. در ادامه، بعد از بررسی مدارک و تأیید دادخواست دارنده چک از سوی قانون گذار، برای صادر کننده چک بلامحل حکم صادر میشود.
شکایت حقوقی برای وصول چک
یکی دیگر از انواع شکایت برای چک برگشتی، شکایت حقوقی محسوب میشود که در موارد زیر می‌توانید از طریق این شکایت اقدام نمایید.
- اگر مبلغ چک صادر شده کمتر از ۲۰۰ میلیون ریال باشد، دارنده چک باید به شورای حل اختلاف محل بانک صادر کننده چک مراجعه و مراحل دادخواست شکایت خود را به صورت قانونی طی نماید.
- اگر مبلغ چک بیشتر از ۲۰۰ میلیون ریال باشد، دارنده چک باید برای پیگیری قانونی به مراجع قضایی مربطه مراجعه کند.
مراحل صدور حکم اجرائیه
بعد از ثبت شکایت، قانون گذار با بررسی مدارک و درخواست شکایت شخص دارنده چک، رأی قطعی مبنی بر صدور اجرائیه چک را به دادگاه صالح درخواست داده و حکم مرجع قضایی به صادر کننده چک بلامحل ابلاغ میشود.
در نهایت، صادر کننده چک از زمان ابلاغ حکم تا ۱۰ روز فرصت دارد برای اجرای حکم از طرف دادگاه اقدام و چک بلامحل خود را تسویه نماید. اما اگر شخص صادر کننده چک بلامحل بعد از پایان فرصت 10 روزه، اقدامی برای وصول چک بلامحل خود ننماید، اموال آن شخص از سمت دادگاه مربوطه توقیف و مبلغ چک از اموال او پرداخت میشود.
بر اساس ماده ۹ قانون صدور چک «در صورتی که صادر کننده چک قبل از تاریخ شکایت کیفری، وجه چک را نقداً به دارنده آن پرداخته یا به موافقت شاکی خصوصی ترتیبی برای پرداخت آن داده باشد یا موجبات پرداخت آن را در بانک محال علیه فراهم نماید، قابل تعقیب کیفری نخواهد بود.»
با توجه به آنچه در این مقاله از مجله حقوقی دادنیک بیان کردیم، برای دریافت مشاوره در زمینه شکایت برای چک برگشتی می‌توانید با کارشناسان خبره و وکیل چک مؤسسه حقوقی دادنیک از طریق مشاوره واتساپی رایگان ارتباط برقرار نمایید.
سوالات متداول
چک برگشتی چیست؟
به چکهایی که در مهلت مقرر شده در چک به هر علتی پرداخت نشوند چک برگشتی یا بلامحل گفته میشود.
انواع شکایت برای چک برگشتی کدامند؟
شکایت کیفری، ثبتی و حقوقی
مهلت برگشت زدن چک چقدر است؟
مهلت برگشت زدن چک 6 ماه است و دارنده چک باید در طی مدت ۶ ماه، درخواست شکایت خود را در دادگاه یا دادسرا پیگیری نماید.
دادنیک چیست؟
دادنیک یک موسسه حقوقی است که خدمات حقوقی خانواده مانند انواع طلاق، انحصار وراثت، خدمات مربوط به کنسولگری و… را به ایرانیان داخل و خارج از کشور ارائه می‌دهد.
آیا امکان برگزار جلسه آنلاین با وکیل وجود دارد؟
بله. در صورتی که در شهر و یا کشورهای دیگر سکونت دارید و یا به دلیل مشغله کاری امکان حضور در دفتر را ندارید، می‌توانید جهت تنظیم جلسه آنلاین با وکیل پایه یک دادگستری، به واتساپ یا تلگرام دادنیک پیام دهید.
چگونه به دادنیک اعتماد کنیم؟
وکلای موسسه دادنیک (یا همکاران ما در موسسه دادنیک) وکیل پایه یک دادگستری هستند و دارای پروانه وکالت فعال در کانون وکلا می‌باشند. ضمن اینکه قرارداد فی مابین موکل و وکلای دادنیک در سامانه ثنا که متعلق به قوه قضاییه است، تنظیم و ثبت میشود. که قابل پیگیری توسط وکیل و موکل می‌باشد.
این مطلب توسط تیم تحریریه دادنیک گردآوری و منتشر شده است.
تیم تحریریه دادنیک روزانه و در جهت افزایش اطلاعات کاربران سایت، مطالب متعددی در زمینه‌های مختلف منتشر می‌نماید.
برای مشاوره با وکیل متخصص می‌توانید با کارشناسان دادنیک در ارتباط باشید.
