لایحه اعتراض به رای دادگاه

حق اعتراض به آرای صادره از سوی دادگاه، یکی از مهم‌ترین حقوق افراد در نظام قضایی است. قانونگذار با پیش‌بینی این حق، امکان تجدیدنظر در آرایی که به‌نظر افراد، عادلانه نبوده یا به حقوق آن‌ها لطمه زده است را فراهم آورده است. بنابراین، هر فردی‌که از حکم صادره متضرر شده یا معتقد است که حق او در آن پرونده نادیده گرفته شده، می‌تواند با تنظیم لایحه اعتراض، خواستار رسیدگی مجدد به پرونده خود شود.

تنظیم صحیح لایحه اعتراض، گامی بسیار مهم در فرآیند اعتراض به آراء قضایی است. این لایحه باید به‌صورت دقیق و با رعایت کلیه تشریفات قانونی تنظیم شود تا دادگاه صالح به آن رسیدگی کند.

در لایحه اعتراض، فرد اعتراض‌کننده باید به‌طور روشن و دقیق، دلایل اعتراض خود را بیان کرده و به مستندات و ادله کافی برای اثبات ادعاهایش استناد کند. عدم رعایت قواعد و مقررات مربوط به تنظیم لایحه اعتراض، می‌تواند منجر به رد اعتراض و عدم رسیدگی به آن شود.

لایحه اعتراض به رای دادگاه چیستلایحه اعتراض به رای دادگاه چیست؟

آرای دادگاه‌ها به‌طور کلی قطعی تلقی می‌شوند، اما این قطعی بودن مشروط به عدم وجود راهکارهای قانونی برای اعتراض به آن‌ها است. قانونگذار در برخی موارد، امکان اعتراض به آرا را از طریق روش‌های عادی نظیر واخواهی و تجدیدنظرخواهی و یا روش‌های فوق‌العاده هم‌چون فرجام‌خواهی و اعاده دادرسی پیش‌بینی کرده است. بنابراین، قطعی بودن یک رای دادگاه به نوع رای، مرحله رسیدگی و همچنین، قوانین حاکم بر آن بستگی دارد.

چنانچه فردی با رای صادره از سوی دادگاه موافق نباشد، می‌تواند با تنظیم لایحه‌ای مستدل و قانونی، به آن اعتراض نماید.

لایحه اعتراض به رای دادگاه، سندی حقوقی است که توسط فردی‌که از حکم صادره دادگاه متضرر شده است، تنظیم و به مرجع قضایی صالح ارسال می‌شود تا پس از بررسی دقیق، در صورت وجود ایرادات قانونی در رای اولیه، نسبت به نقض آن حکم و رسیدگی مجدد به پرونده اقدام نماید.

این لایحه می‌تواند توسط یکی از طرفین دعوا (خواهان یا خوانده) یا حتی شخص ثالثی که از رای صادره متضرر شده باشد، تهیه شود. در واقع، لایحه اعتراض، ابزاری است که به فرد اجازه می‌دهد تا به‌طور رسمی نسبت به حکمی که به نفع او صادر نشده است، اعتراض کرده و خواستار تجدیدنظر در آن شود.

نحوه تنظیم و نوشتن لایحه اعتراض به رای دادگاه

برای تنظیم نمونه اعتراض یا لایحه تجدیدنظرخواهی و واخواهی، ابتدا باید مشخصات فردی شامل نام و نام خانوادگی، کد ملی، آدرس دقیق و شغل را در بخش مربوط به متقاضی اعتراض (واخواه یا تجدیدنظرخواه) و طرف مقابل (واخوانده یا تجدیدنظرخوانده) قید کرد. سپس در قسمت موضوع، به‌طور مشخص به رای مورد اعتراض ارجاع داده و شماره آن را ذکر نمود.

در قسمت دلایل و منضمات لایحه اعتراض، باید به‌طور دقیق و روشن، تمامی مدارکی که از نظر شما مؤید ادعای شما و نادرست بودن حکم صادره است را ذکر کنید. این مدارک می‌تواند شامل دادنامه مورد اعتراض، شهادت شهود، قراردادها، مکاتبات و هر مدرک دیگری باشد که به ادعای شما قوت بخشد. همچنین، توصیه می‌شود که اصل یا کپی مصدق این مدارک را نیز به لایحه پیوست کنید.

در انتهای فرآیند اعتراض، فرد مکلف است دلایل و مستندات خود را مبنی بر واخواهی یا تجدیدنظرخواهی، به‌همراه شماره دادنامه و پرونده، به‌طور دقیق و کامل در قسمت شرح دادخواست قید نماید. سپس با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، لایحه اعتراضیه خود را به مرجع قضایی صالح ارسال خواهد کرد تا مورد رسیدگی قرار گیرد.

تدوین دادخواست اعتراض به رای دادگاه از طریق فرجام خواهی

در قسمت مربوطه از دادخواست، فرجام‌خواه موظف است اطلاعات شخصی خود از جمله نام و نام خانوادگی، کد ملی، شغل و آدرس دقیق را به‌همراه اطلاعات فرجام‌خوانده قید نماید. همچنین، در بخش موضوع دادخواست، باید به‌طور صریح به رای مورد اعتراض ارجاع داده و شماره و تاریخ ابلاغ آن را ذکر کند. به‌عنوان مثال، باید عبارت “فرجام‌خواهی از رای شماره…، ابلاغی در تاریخ…” را در این قسمت وارد نماید.

در بخش دلایل و منضمات دادخواست فرجام خواهی، متقاضی باید کلیه مدارک مرتبط را ضمیمه نماید. این مدارک شامل کپی مصدق یا رونوشت قرار یا حکمی که قصد فرجام خواهی از آن را دارد، چه در امور حقوقی و چه کیفری، می‌شود.

همچنین، ارائه هر گونه دلیل یا مدرکی که دلالت بر وجود موجبات فرجام خواهی داشته باشد، الزامی است. علاوه‌بر این، لایحه اعتراض به فرجام خواهی و در صورت وجود وکیل یا نماینده قانونی، ارائه مدارک اثبات کننده سمت این افراد و وکالت‌نامه وکیل، ضروری است.

تنظیم لایحه اعتراض به رأی دادگاه در پرونده‌های اعاده دادرسی

در این حالت نیز، ذکر نام و نام خانوادگی، آدرس محل سکونت و سایر مشخصات خواهان و خوانده اعاده دادرسی و طرف مقابل وی در لایحه اعتراض الزامی است. همچنین، علاوه‌بر بیان دلایل، منضمات و موضوع اعاده دادرسی، ذکر شماره حکم مورد اعاده، مشخصات دادگاه صادرکننده حکم و جهات قانونی اعاده دادرسی در قسمت شرح لایحه الزامی است.

اعتراض به احکام قطعی دادگاه‌ها

هر پرونده قضایی، مسیری مشخص را طی می‌کند تا به مرحله صدور رای برسد. رای صادره از سوی دادگاه، با توجه به شرایط و ماهیت پرونده، می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد. یکی از مهم‌ترین تقسیم‌بندی‌ها در احکام قضایی، به احکام قطعی و غیرقطعی مربوط می‌شود.

احکامی که هنوز فرصت اعتراض از طریق روش‌های قانونی نظیر تجدیدنظرخواهی و واخواهی را داشته باشند، احکام غیرقطعی نامیده می‌شوند و قابلیت اجرا ندارند. برعکس، احکام قطعی، احکامی هستند که فرصت اعتراض به آن‌ها از بین رفته و قابل اجرا هستند.

البته، در برخی موارد خاص که قانون پیش‌بینی کرده است، حتی احکام قطعی نیز امکان اعتراض مجدد دارند. این امکان اعتراض مجدد، از طریق روش‌هایی هم‌چون واخواهی، اعتراض شخص ثالث، فرجام‌خواهی و اعاده دادرسی فراهم می‌شود.

دانلود نمونه متن لایحه اعتراض به رای دادگاه بدوی

قانونگذار، امکان اعتراض به احکام صادره از سوی دادگاه بدوی را از طریق سازوکارهایی نظیر واخواهی، تجدیدنظرخواهی، فرجام‌خواهی یا اعاده دادرسی فراهم آورده است.

ریاست محترم دادگاه…. با سلام، احتراما اینجانب،…………، فرزند…………، به کد ملی………….، اعتراض واخواهی خود، به دادنامه شماره…………، صادره از همین شعبه را………….، به‌شرح زیر، خدمت آن مقام محترم، عرض می دارم و از آن مقام عالی قدر، تقاضای صدور رای شایسته را دارم: عالیجناب، جناب آقای…………، خواهان دادنامه…………، در دادخواست تقدیمی خود، اظهار داشته اند که بنده، چک شماره …………، عهده بانک…………. را پاس ننموده ام و بر اساس گواهی عدم پرداخت صادره از بانک محال علیه، اقدام به ثبت دادخواست مطالبه وجه چک نموده اند. این درحالی است که به‌موجب کپی برابر اصل سند عادی که به خط جناب آقای ………..، نوشته و امضا شده و به واخواهی اینجانب، پیوست گردیده است، بنده 10 روز قبل از موعد چک، وجه چک را تمام و کمال، به ایشان پرداخت نموده ام. اما، برگه فیزیکی خود را از ایشان، پس نگرفتم.

نمونه متن لایحه اعتراض به رای دادگاه تجدیدنظر

هرچند آرای صادره از سوی دادگاه تجدیدنظر معمولاً قطعی تلقی می‌شوند، اما قانونگذار امکان اعتراض به این آرا را در شرایط خاصی پیش‌بینی کرده است. یکی از این روش‌ها، فرجام‌خواهی است که در صورت وجود ایرادات مشخص و قابل استدلال به رای، امکان‌پذیر خواهد بود.

ریاست محترم دادگاه…. با سلام، احتراما اینجانب،…………، فرزند…………، به کد ملی………….، ساکن شهر……، به آدرس…….، دارای شغل……..، تقاضای فرجام خواهی از دادنامه شماره ………، صادره از دادگاه……… با موضوع اثبات نسب را که در مورخ ……..، به بنده ابلاغ شده است، دارم. با این توضیح که در موضوع دعوا، دادگاه محل اقامت بنده که خوانده دعوا بوده‌ام، دادگاه صالح به رسیدگی( از حیث صلاحیت محلی ) بوده، لکن، علی رغم ایراد اینجانب، همچنان، دادگاه محل اقامت خواهان، به موضوع دعوا، رسیدگی نمودند.

نمونه متن لایحه اعتراض به رای دادگاه حقوقی

دادگاه‌های حقوقی به‌عنوان یکی از ارکان اصلی دستگاه قضایی، به دعاوی مدنی و حقوقی از قبیل مطالبه مهریه، تقسیم ارث، تخلیه ملک، مطالبه خسارت ناشی از قرارداد و… رسیدگی می‌کنند. رای صادره از سوی این دادگاه‌ها، در صورت وجود شرایط قانونی، قابل تجدیدنظرخواهی است.

ریاست محترم دادگاه تجدیدنظر…… با سلام اینجانب………….، فرزند ……………، تقاضای تجدیدنظر خواهی و صدور حکم به نقض رای صادره از دادگاه عمومی حقوقی، شعبه …….. در دادنامه شماره ….. را به‌شرح زیر، خدمت آن مقام محترم، عرض می نمایم: در مورخ ……/…../……./ بنده، در دادنامه شماره……………..، صادره از شعبه……………، محکوم به الزام به تنظیم سند رسمی، به نام جناب آقای………… و پرداخت خسارت دیر کرد تنظیم سند که در بند ب قرارداد فی مابین، ذکر شده بود، شده‌ام.  این در حالی است که در خصوص خسارت دیرکرد تنظیم سند، بنده، نامه عدم حضور جناب آقای………..، در دفترخانه شماره ………….. که به موجب قرارداد، به‌عنوان دفترخانه مورد توافق، برای تنظیم سند رسمی، تعیین شده بود را دارم و به‌همین سبب، ایشان مستحق دریافت خسارت دیر کرد تنظیم سند نیستند.

نمونه متن لایحه اعتراض به رای دادگاه کیفری

دادگاه‌های کیفری به جرایمی نظیر تصرف عدوانی کیفری، بغی و سرقت رسیدگی می‌کنند. آرای صادره از این دادگاه‌ها، مثل آرای دادگاه‌های حقوقی، تنها در صورتی قابل اعتراض است که قانونگذار این امکان را پیش‌بینی کرده باشد.

ریاست محترم دادگاه تجدیدنظر…. با سلام، اینجانب………….، فرزند ……………، در دادنامه شماره……….، صادره از دادگاه …….، محکوم به جرم سرقت خودروی ……، به پلاک انتظامی …………، در شهر …..شده‌ام. این در حالی است که در تاریخ وقوع جرم، بنده در محل کارم در شهر…….، بوده‌ام و فیلم دوربین های مدار بسته، گواه این امر هستند. لذا، با عنایت به‌شرح آنچه رفت، نسبت به رای مذکور، اعتراض داشته و تقاضای تجدیدنظر خواهی و نقض رای را از آن مقام محترم، خواستارم.

نمونه متن لایحه اعتراض به رای دادگاه خانواده

در دعاوی خانوادگی، زمانی که حکمی از سوی دادگاه صادر می‌شود و یکی از طرفین با آن موافق نباشد، می‌تواند از طریق تنظیم لایحه اعتراض، نسبت به آن رای معترض باشد. این لایحه که به‌عنوان ابزاری قانونی برای بیان نارضایتی از رای محسوب می‌شود، می‌تواند به‌صورت عادی یا فوق‌العاده تنظیم شود.

ریاست محترم دادگاه…. با سلام، احتراما اینجانب،…………، فرزند…………، به کد ملی………….، اعتراض واخواهی خود، نسبت به رای نفقه صادره از این مرجع، در دادنامه ……. را به‌شرح زیر، خدمت آن مقام محترم، عرض می‌نمایم و تقاضای صدور رای شایسته را دارم: در دادنامه غیابی شماره……..، بنده محکوم به پرداخت ماهانه، ……. هزار تومان، به‌عنوان نفقه اقارب، در حق جناب آقای ……. شده‌ام. این در حالی است که اینجانب، شرایط قانونی پرداخت نفقه اقارب در قانون مدنی را ندارم و در صورت پرداخت نفقه ایشان، در تنگنای مالی قرار می‌گیرم. چرا که در حال حاضر، پرداخت مهریه همسر سابق، به‌موجب دادنامه شماره……، صادره از دادگاه……، ماهانه از قرار……. میلیون تومان و پرداخت مخارج زندگی مشترک فعلی را بر عهده دارم. همچنین، خواهان دادنامه مذکور، از توان کار کردن و استطاعت مالی کافی، برای امرار معاش خود، برخوردار هستند و حقوق ماهانه ایشان، از قرار مبلغ …………. میلیون تومان می‌باشد.

کلام آخر

لایحه اعتراض به رای دادگاه، آخرین تلاش قانونی برای اصلاح یا نقض رایی محسوب می‌شود که به باور اعتراض‌کننده، مبتنی بر اشتباه، خلاف قانون یا عدالت بوده است. این لایحه فرصتی را فراهم می‌آورد تا مجدداً ادعاها و دلایل مورد نظر مطرح شده و به دادگاه بالاتر ارائه گردد.

با توجه به پیچیدگی‌های حقوقی و اهمیت این مرحله از روند دادرسی، توصیه می‌شود که اعتراض‌کنندگان از مشاوره و کمک وکیل پایه یک دادگستری بهره‌مند شوند تا بتوانند لایحه‌ای قوی و مستدل تنظیم کرده و شانس موفقیت خود را افزایش دهند. همچنین، در صورت پذیرفته شدن اعتراض، رای اولیه ممکن است نقض یا اصلاح شود و در غیر این‌صورت، رای دادگاه بالاتر قطعی خواهد شد.

موسسه حقوقی دادینک با تیمی مجرب از وکلای پایه یک دادگستری و کارشناسان حقوقی، آماده ارائه خدمات حقوقی جامع به هموطنان عزیز در داخل و خارج از کشور است.

دادنیک با بهره‌گیری از دانش و تجربه وکلای خود، در زمینه‌های مختلف حقوقی از جمله تنظیم لایحه اعتراض به رأی دادگاه، دعاوی خانواده، ملکی، تجاری و… به شما عزیزان کمک خواهد کرد. از این‌رو شما می‌توانید، برای بهره‌مندی از مشاوره حقوقی تخصصی، با موسسه حقوقی دادنیک تماس بگیرید.

سؤالات متداول