فروش مال غیر یعنی انتقال یا فروش عین مال یا منفعت مال یک شخص، بدون اذن و اجازه او، به دیگران. مجازات جرم انتقال مال غیر به دیگران که حبس، جزای نقدی و رد مال است. نحوه شکایت از این جرم، با ثبت شکوائیه آن از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است و پس از ثبت شکایت، رسیدگی به جرم، جهت صدور حکم مجازات فروش مال غیر، از دادسرا، آغاز میشود.
در این مقاله از دادنیک به بررسی فروش مال غیر میپردازیم. درصورتیکه در این زمینه نیازمند دریافت مشاوره حقوقی هستید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
جرم فروش مال غیر
انتقال مال غیر در قانون مجازات جرمانگاری گردیده است، اصطلاحی است مربوط به زمانی که شخصی، مالی که متعلق به دیگری است را بدون اذن و اجازه او یا بدون داشتن وکالت کاری، به شخص سومی میفروشد یا انتقال میدهد؛ این انتقال و فروش ممکن است، انتقال و فروش عین مال غیر یا انتقال و فروش منفعت مال غیر به دیگران باشد.
از مصادیق جرم انتقال منفعت یا فروش مال غیر به دیگران، شامل اجارهدادن خانهای، بدون رضایت و اطلاع صاحبخانه به دیگری یا فروختن خودروی شخصی یک نفر، بدون رضایت و اذن او، به شخص دیگر، است که در هر کدام از این حالتها، عمل فرد، جرم است و او را با حکم مجازات جرم فروش مال غیر یا انتقال مال غیر به دیگران، روبرو میکند.
طبق ماده ۱۱ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، جرم فروش مال غیر درصورتیکه ارزش مال، زیر ۱۰۰ میلیون شناسایی شود، قابلگذشت است و پیگیری آن را منوط بر شکایت شاکی خواهد بود و در غیر این صورت، یعنی، در شرایطی که ارزش مال، بالای ۱۰۰ میلیون تومان شناسایی گردد، از جمله جرایم با جنبه عمومی، است.
یعنی، در این شرایط، پیگیری آن، صرفاً به شکایت شاکی نیاز ندارد و حتی، در صورت گذشت شاکی نیز، خاطی یا مرتکب جرم، مجازات میشود و گذشت، صرفاً، جنبه تخفیف در مجازات و حکم جرم انتقال مال غیر به دیگران را دارد.
مجازات فروش مال غیر
مجازات جرم فروش مال غیر، معادل مجازاتی است که قانونگذار، در ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری، برای مرتکبین جرم کلاهبرداری پیشبینی کرده است. مجازات این جرم به شرح زیر است:
- حبس از یک تا هفت سال.
- پرداخت جزای نقدی، معادل مالی که در فروش مال غیر، اخذ شده.
- رد مال به صاحب اصلی آن.
- انفصال از خدمات دولتی، درصورتیکه مرتکب، کارمند دولت بوده باشد.
مجازات فروش مال غیر، درصورتیکه خریدار، از اینکه مال متعلق به فروشنده نیست، اطلاع داشته باشد، نسبت به او هم اعمال میشود؛ بهعبارتدیگر، خریدار، در صورت اطلاع از اینکه مالی که قصد معامله آن را دارد، مال غیر است، مجرم است و به مجازاتهای بالا، محکوم میشود.
قانون فروش مال غیر
قانون حاکم بر فروش مال غیر، جهت صدور حکم مجازات آن، قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر و قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری، با آخرین تغییرات آن در سال ۱۳۹۹ است و قاضی رسیدگیکننده به پرونده، با مراجعه به این دو قانون و بررسی ارکان مادی، معنوی و قانونی جرم، اقدام به صدور حکم جرم فروش مال غیر خواهد کرد.
مجازات معاونت در فروش مال غیر
معاون جرم، کسی است که بر خلاف مباشر، مستقیماً در انجام عملیات مجرمانه، دخالت نکرده؛ اما با فراهمآوردن وسیله یا نقشه ارتکاب جرم یا تطمیع و ترغیب دیگری به انجام جرم، باعث وقوع آن، شده است.
مطابق ماده ۱۲۷ قانون مجازات اسلامی جدید، در خصوص مجازات معاون جرم، درصورتیکه قانونگذار، مجازات جداگانهای را برای معاون جرم، تعیین نکند و جرم نیز از جرایم تعزیری باشد، مجازات معاون جرم، یک تا دو درجه، کمتر از مجازات مباشر جرم است.
یعنی، مجازات معاون جرم فروش مال غیر، بهجای حبس تعزیری درجه ۴ (حبس یک تا ۷ سال)، حبس تعزیری درجه ۵ یا ۶ است که به ترتیب، از قرار حبس بیش از دو تا ۵ سال یا حبس بیش از شش ماه تا ۲ سال خواهد بود.
مجازات خرید مال غیر
خریدار مال غیر درصورتیکه از اینکه مال مورد معامله، متعلق به دیگری است، آگاه باشد و نسبت به انجام این امر، اقدام کند، مجرم است و به مجازات خریدار مال غیر محکوم میشود.
بر اساس قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر و قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری، خریدار به جرم کلاهبرداری و تبانی در فروش و انتقال مال غیر، محکوم میشود. مجازات وی، همان مجازات فروشنده مال غیر به دیگران است.
بنابراین، خریدار مال غیر، چنانچه با علم و اطلاع از تعلق مال به دیگری، آن مال را خریداری کند، به حبس از یک تا هفت سال، رد مال، جزای نقدی، معادل مال خریداری شده و در صورت کارمند دولت بودن، به انفصال از خدمات دولتی، محکوم میشود.
نحوه شکایت و رسیدگی به جرم فروش مال غیر
در ابتدا، شاکی از این جرم، باید، نسبت به تنظیم شکوائیه مربوط به جرم فروش مال غیر اقدام کند و سپس، فایل ورد یا پیدیاف آن را به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، ارائه دهد تا به دادگاه صالح رسیدگیکننده به این جرم، ارسال گردد. پس از دریافت پیامک ابلاغیه سامانه ثنا، در خصوص وقت رسیدگی به جرم، در دادسرا، حاضر شود.
پس از ثبت شکوائیه و ارسال آن به دادسرا، دادسرا، در خصوص شکایت واصله، نسبت به تشکیل پرونده اقدام میکند و چنانچه ادله موجود را برای انتساب جرم به متهم کافی نباشد؛ قرار منع تعقیب، صادر خواهد شد و در غیر این صورت اقدام به صدور قرار جلب به دادرسی میکند و پس از صدور کیفرخواست از سمت دادستان، پرونده را به دادگاه کیفری دو جهت رسیدگی و صدور حکم مجازات، ارجاع میدهد.
جمعبندی
چنانچه شخصی، بدون اذن و رضایت مالک یک منفعت یا مالک یک مال منقول یا غیرمنقول، اقدام به انتقال و یا فروش آن نمایند، مرتکب جرم فروش مال غیر شده و به حکم جرم انتقال مال غیر به دیگران یا مجازات فروش مال غیر، محکوم میشود.
بنابراین معامله و انتقال اموال متعلق به دیگری، بدون اجازه او، تحت عنوان انتقال مال غیر یا فروش مال غیر، بررسی خواهد شد که در صورت وجود سوءنیت، جرم است و مرتکب آن را با حکم جرم انتقال مال غیر به دیگران، مواجه میشود.
وکلای مؤسسه حقوقی دادنیک آمادهاند تا شما مخاطبان عزیز را در مسائل و چالشهای حقوقی پیرامون فروش مال غیر راهنمایی و پشتیبانی نمایند.
سؤالات متداول
آیا اگر یکی از شرکای مال مشاع آن مال بفروشد مرتکب جرم فروش مال غیر شده است؟
اگر مالک مشاع علاوه بر سهم خود سهم سایر شرکا را بدون اجازه آنها منتقل نماید جرم انتقال مال غیر، محقق شده است؛ چون مال دیگری منتقل گردیده است.
آیا فروش مال غیر با معامله فضولی متفاوت است؟
در معامله فضولی مال دیگری را بدون اجازه او اما به نام مالک منتقل میشود و غیرنافذ است. اما انتقال مال غیر به معاملهای است شخص بدون اجازه و با معرفی خود بهعنوان مالک بهقصد کسب منفعت و ضرر مالک اصلی صورت میگیرد.
این مطلب توسط تیم تحریریه دادنیک گردآوری و منتشر شده است.
تیم تحریریه دادنیک روزانه و در جهت افزایش اطلاعات کاربران سایت، مطالب متعددی در زمینههای مختلف منتشر مینماید.
برای مشاوره با وکیل متخصص میتوانید با کارشناسان دادنیک در ارتباط باشید.