بر طبق قانون آیین دادرسی مدنی دستور موقت، یک دادرسی فوری است که بر اساس در اموری که آن رسیدگی به آن دارای فوریت است؛ فرد متقاضی میتواند در حین جلسات دادرسی و یا قبل از شروع رسیدگی از دادگاه درخواست صدور دستور موقت نماید.
درخواست دستور موقت بر طبق قانون آیین دادرسی مدنی میتواند شفاهی یا کتبی مطرح شود. درخواست شفاهی، در جلسه رسیدگی مطرح و در صورت‌مجلس قید و به امضای درخواست‌کننده خواهد رسید و چنانچه به‌صورت کتبی مطرح شود فرد متقاضی باید دادخواست صدور دستور موقت را به دادگاه تقدیم نماید.
در این مقاله از دادنیک به بررسی شرایط صدور دستور موقت یا دادرسی فوری می‌پردازیم. درصورتیکه در زمینه دستور موقت نیازمند دریافت مشاوره حقوقی هستید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
دستور موقت چیست؟
دستور موقت دستوری است که فردی ذی‌نفع قادر است بر اساس آن، از دادگاه درخواست کند تا عملی را انجام و یا انجام کاری را منع کند. در واقع دستور موقت میتواند دستور توقیف مال باشد تا مانع نقل‌وانتقال آن گردد و یا انجام عملی و یا منع از امری باشد. در آیین دادرسی مدنی دستور موقت به‌عنوان دادرسی فوری معروف شده است.
لازم به ذکر است دستور موقت دادگاه هیچ تأثیری در اصل دعوا نخواهد داشت و دادگاه درصورتیکه فوریتی احراز شود این دستور را صادر خواهد کرد.
برای مثال اگر به دلیل تخلفات سازنده ملک، این امکان وجود داشته که در آینده‌ای بسیار نزدیک، خسارات یا آسیب‌های جبران‌ناپذیری، به مالک ملک یا اشخاص ثالث وارد شود می‌توان از دادگاه دستور موقت منع ادامه عملیات ساختمانی نمود.
درصورتیکه قبل از مطرح‌کردن دعوا و ثبت دادخواست در مورد اصل موضوع دعوا، دادخواست دستور موقت به دادگاه ارائه گردد، فرد درخواست‌کننده باید حداکثر ظرف مدت بیست روز از تاریخ صدور دستور موقت برای اثبات ادعای خود به دادگاه مراجعه کند و دادخواست خود را مانند دادخواست صدور دستور موقت بر منع نقل‌وانتقال پلاک ثبتی را ثبت کند و گواهی آن را به دادگاهی که دستور موقت را صادر نموده است بدهد.
ویژگی‌های دستور موقت
دستور موقت دارای ویژگی‌های زیر است:
- دستور موقت اقدامی تبعی است که به‌تبع اصل دعوا توسط خواهان از دادگاه درخواست خواهد شد.
- اصل دعوا باید مطرح شده یا قابل مطرح‌شدن باشد.
- خواسته دستور موقت باید از خواسته دعوای اصلی تفاوت داشته باشد.
- دستور موقت یک اقدام موقتی خواهد بود.
- صدور دستور موقت مستلزم احراز فوریت است.
- صدور دستور موقت مستلزم اخذ تأمین از خواهان خواهد بود.
- اجرای دستور موقت مستلزم تأیید رئیس حوزه قضایی است.
دادگاه صالح صادرکننده دستور موقت
دادگاه صالح صادرکننده دستور موقت، دادگاهی است که در حال رسیدگی به اصل دعوا است به‌عبارت‌دیگر زمانی که اصل دعوا در دادگاهی مطرح شده باشد مرجعی که فرد درخواست صدور دستور موقت را نسبت به آن ارائه می‌کند، همان دادگاه رسیدگی‌کننده به اصل دعوا است. در غیر این صورت فرد متقاضی صدور دستور موقت باید به دادگاهی مراجعه کند که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را خواهد داشت.
جمع‌بندی
دستور موقت، یک اهرم فشار برای خواهان و علیه خوانده است. هدف دستور موقت این است که خوانده در وضعیتی باشد که در صورت صدور حکم به نفع خواهان، اجرای حکم با مشکل مواجه نگردد و خواهان به‌راحتی بتواند از طریق اجرای احکام به خواسته خود برسد.
وکلای مؤسسه حقوقی دادنیک آماده‌اند شما مخاطبان عزیز را در مسائل حقوقی پیرامون دستور موقت همراهی و پشتیبانی کنند.
سؤالات متداول:
آیا در دعوای تصرف نیز خواهان صدور دستور موقت باید تأمین بسپرد؟
در دعاوی تصرف درصورتیکه کسی دعوای تصرف مثلاً دعوای رفع تصرف عدوانی مطرح نماید، دادگاه با تقاضای خواهان میتواند دستور موقت صادر کند که خوانده از ادامه تصرف منع شود و در این صورت دستور موقت منوط به سپردن تأمین نخواهد بود.
آیا دستور موقت با صدور رأی بدوی رفع می‌شود؟
دستور موقت تا زمانی که رأی نهایی صادر گردد به حال خود باقی خواهد ماند، مگر این که دادگاه تجدیدنظر با اعتراض طرف مقابل این دستور را نقض نماید.
این مطلب توسط تیم تحریریه دادنیک گردآوری و منتشر شده است.
تیم تحریریه دادنیک روزانه و در جهت افزایش اطلاعات کاربران سایت، مطالب متعددی در زمینه‌های مختلف منتشر می‌نماید.
برای مشاوره با وکیل متخصص می‌توانید با کارشناسان دادنیک در ارتباط باشید.
