همان‌طور که جاری شدن صیغه عقد یا نکاح بین زوجین طبق قاعده و قانون مشخصی انجام می‌شود؛ برای جدایی و طلاق زن و شوهر روش‌های مختلفی وجود دارد. یکی از روش‌هایی که برای پایان دادن یک طرفه عقد از طرف مرد یا زن در نظر گرفته شده فسخ نکاح است. فسخ کردن نکاح با طلاق یا تمام شدن مدت نکاح متفاوت است؛ و تنها تحت شرایط مشخصی زوجین میتوانند نکاح را فسخ کرده و از هم جدا شوند.
بنابراین برای جدایی با این روش نمی‌توانید از طلاق توافقی یا روش‌های دیگر طلاق استفاده کنید؛ و حتماً باید طبق شرایط و قوانینی که برای فسخ کردن نکاح در نظر گرفته شده برای طلاق اقدام کنید. اگر نیاز به راهنمایی درباره انواع طلاق، تفاوت فسخ نکاح و طلاق و… دارید، از طریق واتساپ یا تماس تلفنی می‌توانید با وکلای موسسه دادنیک در ارتباط باشید.
فسخ نکاح چیست؟
فسخ موضوعی است که در قراردادهای مختلف مطرح می‌شود؛ و در صورتی که طرف مقابل از یکی از موارد قرارداد تخطی کرده باشد یا حق طرف مقابل را به هر نحوی ضایع کرده باشد، امکان فسخ یک طرفه آن قرارداد وجود خواهد داشت. برای فسخ نکاح نیز این موضوع صادق است؛ یعنی در صورتی که زوج یا زوجه متوجه ضایع شدن حق و حقوقشان به صورت عمدی در شروع زندگی مشترک شده باشند میتوانند به صورت یک طرفه عقد را فسخ کرده و از زندگی زناشویی خارج شوند.
وجود عیوبی که مطابق قانون فقه و قانون مدنی برای باطل کردن عقد مورد تأیید است، از جمله مواردی است که می‌تواند موجب فسخ نکاح شود. البته برای فسخ کردن عقد یا نکاح لازم است که زن یا مرد وجود این عیوب را ثابت کنند، تا امکان جدایی یک طرفه و بدون قید و شرط آن‌ها پس از جای شدن صیغه عقد وجود داشته باشد.
شرایط فسخ نکاح
برای فسخ نکاح باید شرایطی که برای انجام این کار در نظر گرفته شده را بشناسید. از جمله شرایطی که برای فسخ کردن نکاح توسط زوجین در نظر گرفته شده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- جنون دائم زن یا مرد به شرطی که ادواری یا قابل درمان نباشد.
- خصاء، عنن و مقطوع بودن آلت تناسلی مرد به شرطی که یک بار نیز رابطه جنسی بین زوجین برقرار نشده باشد.
- بیماری‌های قرن، جذام، برص، افضاء، زمین‌گیری و نابینایی از هر دو چشم یکی از زوجین
- تدلیس یا فریب در ازدواج
مراحل فسخ نکاح
پس از اینکه شرایط فسخ نکاح برای یکی از زوجین محرز شد، لازم است که مراحل زیر را برای جدایی و باطل کردن نکاح انجام دهد.
- ثبت‌نام و تشکیل حساب کاربری در سامانه ثنا
- تنظیم و ارائه درخواست برای فسخ نکاح
- مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی جهت ثبت درخواست فسخ نکاح
- حضور زوجین در دادگاه جهت رسیدگی به پرونده
- اثبات شرایط فسخ نکاح توسط زوج یا زوجه
- تأیید شرایط فسخ نکاح توسط دادگاه
- درخواست فرجام‌خواهی یا تجدیدنظر توسط طرف مقابل
- رسیدگی به درخواست فرجام‌خواهی و صدور رأی نهایی
- مراجعه به محضر و ثبت فسخ در شناسنامه
طبق ماده 1121 قانون مدنی، اگر زن یا مرد جنون غیر ادواری و استقراریافته داشته باشند، طرف مقابل می‌تواند برای فسخ کردن نکاح اقدام کند.
مهریه در فسخ نکاح
نحوه پرداخت مهریه در فسخ نکاح با طلاق متفاوت است. در این شرایط اگر رابطه زناشویی بین زوجین برقرار نشده باشد و زن باکره باشد، مهریه‌ای به زوجه تعلق نخواهد گرفت؛ اما در صورت وجود رابطه زناشویی بین زوجین، مرد موظف است که کلیه مهریه‌ای که برای زوجه معین شده را بپردازد.
البته استثناهایی نیز در نحوه پرداخت مهریه برای فسخ نکاح وجود دارد. به عنوان مثال صورتی که طلاق قبل از رابطه زناشویی صورت گرفته باشد و علت جدایی زوجین وجود عنن در مرد باشد، زوج موظف است نصف مهریه زوجه را بپردازد. همچنین در صورتی که تدلیس یا فریب در ازدواج توسط زن رخ داده باشد، زوجه هیچ سهمی از مهریه تعیین شده ندارد و بدون دریافت مهریه نکاح فسخ می‌شود.
برای اینکه بدانید میزان مهریه در فسخ نکاح چقدر است، لازم است که از یک وکیل طلاق برای مشاوره کمک بگیرید. وکلای این حوزه با شرایط طلاق توافقی، فسخ نکاح و… به خوبی آشنا هستند؛ و شرایط دریافت مهریه و جدایی را برای زوجین شفاف می‌کنند.
تفاوت فسخ نکاح و طلاق
تفاوت فسخ نکاه و طلاق چیست؟ این سؤال را اغلب زوجینی که می‌خواهند از هم جدا شوند مطرح می‌کنند. به طور کلی در فسخ نکاح نیازی به طی کردن مراحل طولانی طلاق ندارید؛ و به محض اثبات ادله صیغه فسخ نکاح بین زوجین جاری می‌شود. در ادامه تفاوت‌های این دو روش جدایی برای شناخت بهتر آن‌ها توسط زوج‌ها ارائه شده است.
- عدم نیاز به انجام تشریفات طلاق مانند حضور دو شاهد مرد و امکان جاری کردن فسخ طلاق با درخواست و اراده صاحب حق
- امکان فسخ کردن عقد در دوران عادت ماهانه یا نفاس زن
- نیاز به پرداخت مهریه پیش از برقراری رابطه زناشویی در فسخ کردن نکاح تنها به شرط عنن بودن مرد
- دارا بودن حق فسخ نکاح توسط هر دو نفر زوجین برخلاف طلاق که حق طلاق با مرد است.
- عدم امکان رجوع مرد پس از فسخ نکاح برخلاف طلاق رجعی
- حرام نشدن زن و مرد به یکدیگر پس از جاری شدن و فسخ کردن چندین باره نکاح
نکات مهم فسخ نکاح
نکات مهمی که زوجین برای فسخ کردن نکاح یا صیغه عقد باید در نظر داشته باشند عبارتند از:
- امکان فسخ نکاح در هر دو عقد دائم و موقت
- نگه داشتن عده توسط زن پس از فسخ نکاح در ایام زناشویی
- عدم نیاز به جلب رضایت طرفین و اجرای یک طرفه فسخ نکاح
- عدم انتقال ارث بین زوجین پس از فسخ کردن نکاح
- بالغ و عاقل و رشید بودن دارنده حق فسخ نکاح
سخن پایانی
در فسخ نکاح زوج یا زوجه می‌تواند یکی از شرایطی که توسط قانون برای این موضوع در نظر گرفته شده را به دادگاه ارائه کرده و وجود آن را ثابت کند. پس از آن فرد حق فسخ کردن نکاح را با رأی دادگاه خواهد داشت؛ و طرف مقابل نمی‌تواند مانع از انجام این کار شود.
البته زوج یا زوجه نمی‌تواند مدت‌ها این شرایط را پذیرفته باشد؛ و پس از چند وقت به خاطر پشمیانی و… برای فسخ کردن نکاح اقدام کند؛ زیرا فسخ نکاح تنها در صورتی قابل اجرا است که زوجین به تازگی متوجه عیوب و نقص‌های طرف مقابل شده باشند، یا شرط تدلیس در ازدواج یا سخت شدن زندگی برای آن‌ها وجود داشته باشد.
اگر نیاز به دریافت راهنمایی بیشتر درباره نحوه تنظیم شرایط فسخ نکاح دارید، از طریق واتساپ با وکلای موسسه دادنیک در ارتباط باشید.
سؤالات متداول
فسخ نکاح به چه معنا است؟
فسخ کردن نکاح به معنی پایان دادن یک طرفه به عقد نکاح به خاطر وجود عیوب قانونی یکی از زوجین است.
موارد فسخ نکاح کدامند؟
عیوبی مانند عنن، مقطوع بودن آلت تناسلی مرد، نابینایی هر دو چشم و زمین‌گیر بودن فرد می‌تواند از موارد فسخ نکاح باشد.
آیا حق فسخ نکاح فوری است؟
داشتن حق فسخ کردن نکاح جزء خیارات فوری است؛ و زوجین میتوانند با داشتن این حق به صورت آنی برای باطل کردن صیغه عقد اقدام کنند.
این مطلب توسط تیم تحریریه دادنیک گردآوری و منتشر شده است.
تیم تحریریه دادنیک روزانه و در جهت افزایش اطلاعات کاربران سایت، مطالب متعددی در زمینه‌های مختلف منتشر می‌نماید.
برای مشاوره با وکیل متخصص می‌توانید با کارشناسان دادنیک در ارتباط باشید.
