کمیسیون ماده ۷ شهرداری معروف به کمیسیون باغات به‌موجب ماده ۷ آیین‌نامه این قانون تشکیل شده است تا به تشخیص و حفظ و گسترش باغات و فضای سبز بپردازد و از قطع بی‌رویه درختان جلوگیری کند.
بنابراین قطع درخت در حریم شهرها تنها با تشخیص کمیسیون ماده ۷ شهرداری ممکن است.
اما اعتراض به رأی کمیسیون ماده هفت شهرداری چگونه است و رسیدگی چگونه انجام می شود؟
کمیسیون ماده ۷ شهرداری چیست؟
امروزه دغدغه و معرض اصلی زندگی شهری، آلودگی هوای شهرهاست و یکی از راه‌های کاهش آلودگی هوا، حفظ و افزایش فضای سبز شهرهاست. درحالی‌که در نقطه مقابل با افزایش شمار مهاجرت به شهرهای بزرگ، تمایل مردم نسبت به تغییر کاربری فضاهای سبز به مسکونی و تجاری و ساخت‌وساز در این مکان‌ها افزایش‌یافته است.
برای حل این تقابل قانون‌گذار اقدام به تصویب مقرراتی جهت حفظ محیط‌زیست نموده است. از جمله این مقررات قانون اصلاح لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها مصوب ۲/۰۴/۱۳۸۸ مجمع تشخیص مصلحت نظام و آیین‌نامه اجرائی آن است.
نحوه اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۷ شهرداری چگونه است؟
کمیسیون ماده ۷ شهرداری می‌تواند دو رأی بدوی و تجدیدنظر صادر کند. درصورتی‌که متقاضی درخواست، نسبت به رأی بدوی اعتراض داشته باشد می‌تواند ظرف ۲ ماه از ابلاغ رأی بدوی نسبت به آن در کمیسیون تجدیدنظر اعتراض کند.
لازم است بدانید این رأی ظرف سه ماه برای اشخاص مقیم ایران و ظرف ۴ ماده برای اشخاص مقیم خارج در دیوان عدالت اداری قابل فرجام‌خواهی است.
شکایت در دیوان عدالت اداری دو مرحله دارد؛ درصورتی‌که شکایت در شعبه بدوی دیوان عدالت اداری رد شود، رأی مجدداً قابل‌اعتراض در شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری خواهد بود.
در صورتی وارد بودن اعتراض و نقض رأی کمیسیون ماده ۷ توسط دیوان عدالت اداری پرونده به یک کمیسیون هم عرض جهت رسیدگی مجدد ارجاع می‌شود.
مدارک موردنیاز برای اعتراض به آرا کمیسیون تشخیص باغات
برای تغییر کاربری و اعتراض به آرا کمیسیون باغات ارائه مدارکی لازم است. در زیر به معرفی برخی از این مدارک پرداختیم:
- مدارک شناسایی
- رأی کمیسیون باغات مبنی بر تأیید یا رد درخواست
- موافقت‌نامه اداره محیط‌زیست مبنی بر تغییر کاربری
- سند مالکیت
- نقشه و کروکی زمین
- دلایل و مستندات اثبات‌کننده ضرورت تغییر کاربری زمین یا قطع درخت
- درخواست ارائه شده به کمیسیون ماده ۷
لازم به ذکر است در صورت اعتراض درخواست اعتراض نیز باید در مدارک ارائه شود.
متن کمیسیون ماده ۷ شهرداری
ماده یک قانون کمیسیون شهرداری مقرر داشته است که:
«به‌منظور حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی‌رویه درختان، قطع هر نوع درخت و یا نابودکردن آن به هر طریق در معابر، میادین، بزرگراه‌ها، پارک‌ها، بوستان‌ها، باغات و نیز محل‌هایی که به تشخیص شورای اسلامی شهر، باغ شناخته شوند در محدوده و حریم شهرها بدون اجازه شهرداری و رعایت ضوابط مربوطه ممنوع است.
ضوابط و چگونگی اجرای این ماده در چهارچوب آیین‌نامه مربوط با رعایت شرایط متنوع مناطق مختلف کشور توسط وزارت کشور با هماهنگی وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان حفاظت محیط‌زیست، وزارت جهاد کشاورزی و شهرداری تهران تهیه و به تصویب شورای‌عالی استان‌ها می‌رسد.»
اعضای کمیسیون ماده ۷ شهرداری چه کسانی هستند؟
اعضای کمیسیون ماده ۷ شهرداری در ماده ۷ ماده ۷ آیین‌نامه اجرائی لایحه اصلاح قانون حفظ و گسترش فضای سبز شهری مشخص شده‌اند که به شرح زیر است:
- نماینده شورای اسلامی شهر به انتخاب شورای شهر
- نماینده شهرداری ترجیحاً معاون شهرسازی و یا معاون خدمات شهری شهرداری
- مدیرعامل سازمان پارک‌ها فضای سبز و در صورت عدم وجود سازمان پارک‌ها و فضای سبز در شهرداری، مسئول فضای سبز شهرداری
برای رسمیت یافتن جلسه کمیسیون وجود همه ۳ عضو کمیسیون ضروری است و تصمیم‌گیری با اتخاذ موافقت اکثریت آرا انجام می‌شود.
رسیدگی به کمیسیون ماده ۷ شهرداری چگونه صورت می‌گیرد؟
برای رسیدگی در کمیسیون باغات بر اساس آیین‌نامه اجرائی لایحه اصلاح قانون حفظ و گسترش فضای سبز، متقاضی که می‌تواند مالک، ذی‌نفع یا شهرداری باشد باید درخواست خود را به‌ضمیمه مدارک بند د ماده ۱ آیین‌نامه به شهرداری ارائه و شهرداری آن را به کمیسیون ماده ۷ ارسال کند.
مرجع اعتراض به آرا کمیسیون باغات یا کمیسیون ماده ۷ شهرداری کجاست؟
در خصوص مرجع اعتراض به آرای کمیسیون باغات می‌توان ۲ مراجع را نام برد:
- شورای اسلامی شهر: طبق تبصره ۳ ماده ۷ آیین‌نامه، درصورتی‌که متقاضی نسبت به رأی کمیسیون اعتراض داشته باشد می‌تواند ظرف دو ماه نسبت به آن در شهرداری اعتراض کند. شهرداری مکلف است اعتراض ذی‌نفع را به شورای اسلامی شهر ارجاع دهد و نظر شورای اسلامی شهر قطعی خواهد بود.
- دیوان عدالت اداری: دیوان عدالت اداری به‌عنوان مرجع تظلم‌خواهی نسبت به کلیه تصمیمات و اقدامات مأموران دولتی دومین مرجع اعتراض به آرا کمیسیون باغات است. متقاضی می‌تواند ظرف ۳ ماه از ابلاغ رأی نسبت به آن در دیوان عدالت اداری شکایت کند. مراحل رسیدگی به پرونده در دیوان عدالت اداری به طور خلاصه شامل دو مرحله بدوی و نهایی است.
تشخیص اقدام از طریق هریک از مراجع بالا باتوجه‌به پیچیدگی‌های فنی و حقوقی هر پرونده متفاوت است؛ لذا توصیه می‌شود پیش از هر گونه اقدام قضایی با یک وکیل دیوان عدالت اداری مشوت کنید.
اختیارات و وظایف کمیسیون ماده ۷ شهرداری
در قانون اصلاح لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها و آیین‌نامه آن ضوابطی برای حفظ باغات و درختان مقرر شده است. طبق این آیین‌نامه وظیفه نظارت بر اجرای این قانون و این نامه و تشخیص باغات بر عهده کمیسیون ماده ۷ شهرداری قرار گرفته است.
از وظایف دیگر کمیسیون ماده ۷ شهرداری تصمیم‌گیری در مورد قطع یا جابه‌جایی درختان است.
بنابراین، هر کسی که بخواهد در محدود شهری اقدام به قطع درختی کند باید درخواست خود را برای بررسی به کمیسیون ماده ۷ ارائه و پس از تأیید این کمیسیون نسبت به قطع درخت اقدام کند. حتی شهرداری نیست در صورت نیاز به قطع درخت باید از کمیسیون مجوز لازم را اخذ کند.
در صورت قطع درخت بدون مجوز کمیسیون ماده ۷ شخص مربوطه دارای مسئولیت حقوقی و کیفری بوده و ملزم به جبران خسارت است و از نظر کیفری مجازات نقدی و حبس تعزیری تا حداکثر سه سال را در پی دارد.
جالب است بدانید این ضمانت اجراهای حقوقی و کیفری حتی اگر شما در ملک شخصیتان اقدام به قطع درختی کنید، لازم‌الاجرا هستند و با گزارش مأموران شهرداری مورد پیگیری قرار می‌گیرد.
همچنین اعلام نظر برای صدور پروانه ساختمانی از دیگر وظایف کمیسیون ماده ۷ است. در واقع پیش از صدور مجوز ساخت‌وساز و پروانه ساختمانی، شهرداری باید مجوز و تأیید کمیسیون ماده ۷ را اخذ کند.
شرایط تصویب قطع درختان در کمیسیون ماده ۷ شهرداری
طبق ماده ۵ آیین‌نامه ماده ۷ آیین‌نامه اجرائی لایحه اصلاح قانون حفظ و گسترش فضای سبز شهری، مالکان باغات و محل‌های مشمول قانون در صورت وجود شرایط زیر می‌توانند با اخذ موافقت کمیسیون باغات نسبت به قطع درختان اقدام کنند:
- درختی که به علت آفت‌زدگی، بیماری، انگل و یا علل غیرعمد دیگر خشک شده و یا احتمال سرایت آفت و بیماری از آن به دیگر درختان و گیاهان وجود داشته باشد و یا احتمال سقوط آن برود که در این صورت باید به‌جای آنها نهال به میزان دو برابر محیط بن درخت کاشته شود.
- درخت یا درختان غیر مثمری که به بهره‌وری رسیده باشد (حداقل محیط بن ۵۰ سانتیمتر باشد) و مالک به‌قصد انتفاع از چوب آن درخواست قطع را نماید، در این صورت باید بجای آن، درخت دیگری کاشته شود و درصورتی‌که شهرداری تمایل بر حفظ درخت داشته باشد باید قیمت چوب را با توافق با مالک پرداخت کند و در صورت اختلاف در قیمت درخت بر اساس نظر کارشناس رسمی دادگستری عمل می‌شود.
- درخت در محل احداث ساختمان و یا مسیر راه، کانال و مجاری آب، خطوط انتقال برق، لوله‌کشی نفت، گاز، تلفن و نظایر آن قرار گرفته باشد و یا به هر نوعی مانع از اجرای طرح‌های عمرانی و عمومی باشد.
- درخت واقع در معابر و یا میادین مانع عبور و مرور طبیعی باشد و یا وجود آن برای مالکین و ساکنین مزاحمت ایجاد کرده باشد
موارد بالا متن صریح آیین‌نامه هستند و بررسی وجود هریک از پیش‌شرط‌های بالا در کمیسیون ماده ۷ صورت می‌گیرد.
چه پیش‌شرط‌هایی برای قطع درخت با مجوز کمیسیون ماده ۷ شهرداری وجود دارد؟
در صورت اخذ نظر مثبت کمیسیون باغات همه‌چیزتمام نمی‌شود؛ بلکه متقاضی باید یک درخت جایگزین با محیط دو برابر درخت قطع شده بکارد، همچنین عوارض قطع درخت را بپردازد و یک تعهد محضری برای حفظ درخت جایگزین بدهد تا در نهایت بتواند درختی را قطع کند.
ملاک باغ بودن چیست؟
طبق بند ۱ ماده ۱ آیین‌نامه اجرائی لایحه اصلاح قانون حفظ و گسترش فضای سبز باغ محلی است که حداقل یکی از ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
- دارابودن حداقل ۵۰۰ مترمربع مساحت، در صورت وجود بنا و مستحدثات در زمین به طور متوسط در هر شانزده مترمربع محوطه باز خارج از ساختمان یک اصله درخت و در صورت عدم سابقه احداث بنا به طور متوسط هر بیست و پنج‌متر مربع یک اصله درخت مثمر و یا غیر مثمر و یا ترکیبی از آنها کاشته شده باشد. قطع و امحای درختان موجب عدم احتساب تعداد درختان کسر شده در آمار (لحاظ شده در این بند) نخواهد بود.
- دارابودن سند مالکیت و یا سند مادر قبل از تفکیک به‌عنوان باغ، باغچه، زمین مشجر، و باغ عمارت.
- دارابودن سابقه رأی دایر باغ، دایر باغچه، دایر مشجر از کمیسیون ماده دوازدهم قانون زمین‌شهری.
- محل‌هایی که در حریم شهر توسط وزارت جهاد کشاورزی باغ شناخته می‌شود.
- محل‌هایی که به تشخیص شورای اسلامی شهر، باغ شناخته می‌گردد.
هر یک از موارد ذکر شده متن صریح آیین‌نامه است و تشخیص وجود یا عدم آن بر عهده کمیسیون ماده ۷ شهرداری است.
جریمه قطع درختان چگونه محاسبه می‌شود؟
جریمه قطع درخت باتوجه‌به محیط دور درخت یا در اصطلاح بن درخت و نسبت تورم تعیین می‌شود. مثلاً جریمه یک درخت با محیط سانتیمتر در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۰۰ میلیون تومان بوده است. این جریمه با تأثیر عواملی مثل شدت قطع درختان، محل قرارگیری درختان و غیره قابل‌افزایش است.
وکیل متخصص دیوان عدالت اداری برای اعتراض به رأی کمیسیون باغات
اگر می‌خواهید در ملک خود ساخت‌وساز کنید نیاز به پروانه ساخت دارید پیش از هر اقدامی باید از شهرداری استعلام بگیرید که آیا ملک شما در محدوده باغات ثبت شده یا نه؟
اگر می‌خواهید درختی را در ملکتان قطع کنید باید قبل از آن از کمیسیون ماده ۷ شهرداری مجوز بگیرد. رسیدگی در کمیسیون ماده ۷ شهرداری دارای دو مرحله است که هر یک از این مراحل نیازمند رعایت یک سری مقررات، آیین‌نامه‌ها و موارد فنی است.
در صورت عدم کسب نتیجه مطلوب از اعتراض در کمیسیون ماده ۷، رسیدگی در دیوان عدالت اداری راه‌حل نهایی است. دیوان عدالت اداری یک مرجع تظلم‌خواهی از کلیه تصمیمات و اقدامات ماموران دولتی است که دارای ویژگی‌های به خصوصی است؛ بنابراین پیگیری حقوقی شکایت در دیوان عدالت اداری نیازمند وکیل دیوان عدالت اداری است.
مزایای داشتن وکیل دیوان عدالت اداری
به طور خلاصه خصوصیات و دلایل زیر اخذ وکیل دیوان عدالت اداری را لازم می‌کند:
- شیوه رسیدگی دیوان عدالت اداری خاص و منحصربه‌فرد است؛ بنابراین فردی که سواد و تجربه طرح دعوا در این مرجع دارد و با آیین دادرسی آن شنا است بهتر رسیدگی را جلو می‌برد.
- رسیدگی در دیوان عدالت اداری غیرحضوری است؛ بنابراین دیگر نمی‌توانید از ادعای خود شفاهاً دفاع کنید و نیازمند فردی هستند که با آگاهی از قوانین و مقررات به طور مستدل و مستند بتواند خواسته شما را بیان کند.
- رسیدگی دیوان عدالت اداری در تهران صورت می‌گیرد که این مسئله پیگیری پرونده را برای کسانی که در شهرستان هستند دشوار می‌کند؛ بنابراین اخذ وکیل دیوان عدالت اداری در تهران می‌تواند پیگیری ثمربخش‌تری داشته باد.
اخذ وکیل منجر به کاهش هزینه و عدم اتلاف زمان می‌شود؛ بنابراین مؤسسه حقوقی دادنیک دارای وکلای دیوان عدالت اداری مجربی است که آماده‌اند تجربیات خود را در اختیار شما مخاطبان عزیز قرار دهند.
جمع‌بندی
امروزه آلودگی هوا معضل جدی زندگی هری شده است تا جایی که دولتمردان و قانون‌گذاران اقدامات و طرح‌های متفاوتی جهت حل این معضل پیشنهاد می‌دهند. یکی از راه‌حل‌های قانونی که هم اکنون اجرا می‌شود به کمیسیون ماده ۷ شهرداری یا کمیسیون باغات معروف شده است.
هدف اصلی از این پروژه حفظ فضای سبز محیط‌های شهری است. این قانون قطع هر گونه درختی را در محیط شهری ممنوع می‌کند و تنها در صورت صدور مجوز از طریق کمیسیون ماده ۷ شهرداری این امر ممکن است.
پیچیدگی حقوقی شکایت از آرای کمیسیون ماده ۷ شهرداری مراحل مختلف اعتراض در کمیسیون و دیوان عدالت اداری نکته‌سنجی و دقت حقوقی بالایی را می‌طلبد.
ما در مؤسسه حقوقی دادنیک آماده هستیم به سؤالات شما در زمینه پرونده‌های مطروحه در خصوص کمیسیون ماده ۷ شهرداری پاسخ دهیم.
سوالات متداول
آیا می‌توان درخت خشک را قطع کرد؟
اگر درخت به طور غیرعمدی خشک شده باشد با تأیید کمیسیون ماده ۷ قابل قطع است؛ اما متأسفانه برخی عمداً درختان را خشک می‌کنند. در این صورت با روش سر برداری از درخت بررسی می‌شود آیا درخت خشک شده است یا خیر. این فرایند حداقل ۶ ماه زمان می‌برد.
آیا می‌توان اراضی را تغییر کاربری داد؟
قانون به طور مطلق تغییر کاربری اراضی و باغات را ممنوع دانسته است؛ اما موارد استثنایی از طریق کمیسیون ماده ۷ بررسی شده و می‌توانند تغییر کاربری دهند. در صورت ساخت‌وساز غیرقانونی تا سه برابر قیمت ملک مشمول جریمه می‌شوید.
دادنیک چیست؟
دادنیک یک موسسه حقوقی است که خدمات حقوقی خانواده مانند انواع طلاق، انحصار وراثت، خدمات مربوط به کنسولگری و… را به ایرانیان داخل و خارج از کشور ارائه می‌دهد.
آیا امکان برگزار جلسه آنلاین با وکیل وجود دارد؟
بله. در صورتی که در شهر و یا کشورهای دیگر سکونت دارید و یا به دلیل مشغله کاری امکان حضور در دفتر را ندارید، می‌توانید جهت تنظیم جلسه آنلاین با وکیل پایه یک دادگستری، به واتس‌اپ یا تلگرام دادنیک پیام دهید.
چگونه به دادنیک اعتماد کنیم؟
وکلای موسسه دادنیک (یا همکاران ما در موسسه دادنیک) وکیل پایه یک دادگستری هستند و دارای پروانه وکالت فعال در کانون وکلا می‌باشند. ضمن اینکه قرارداد فی مابین موکل و وکلای دادنیک در سامانه ثنا که متعلق به قوه قضاییه است، تنظیم و ثبت می‌شود. که قابل پیگیری توسط وکیل و موکل می‌باشد.
این مطلب توسط تیم تحریریه دادنیک گردآوری و منتشر شده است.
تیم تحریریه دادنیک روزانه و در جهت افزایش اطلاعات کاربران سایت، مطالب متعددی در زمینه‌های مختلف منتشر می‌نماید.
برای مشاوره با وکیل متخصص می‌توانید با کارشناسان دادنیک در ارتباط باشید.
