شکایت از ساخت و ساز همسایه

ساخت‌وسازهای غیرمجاز و بدون رعایت قوانین، آرامش و آسایش همسایگان را به‌خطر می‌اندازد. اگر همسایه شما بدون اخذ مجوز لازم اقدام به ساخت‌وساز کرده و حقوق شما را به‌عنوان همسایه نقض می‌کند، می‌توانید برای رفع این مشکل از طریق مراجع قانونی اقدام کنید.

یکی از راه‌های پیگیری این موضوع، مراجعه به شهرداری است. شهرداری‌ها موظف هستند به شکایات شهروندان در خصوص تخلفات ساختمانی رسیدگی کنند. اما اگر روند رسیدگی به شکایت شما طولانی و پیچیده شد، بهتر است از یک وکیل پایه یک دادگستری کمک بگیرید؛ چرا که یک وکیل متخصص می‌تواند با دانش حقوقی و تجربه خود، به بهترین شکل از حقوق شما دفاع کند و روند رسیدگی به پرونده را تسریع نماید. در ادامه، به بررسی شکایت از ساخت‌و‌ساز همسایه خواهیم پرداخت.

در چه مواقع می توان شکایت از ساخت و ساز همسایه را مطرح کرد؟

ساخت‌وساز هر ساختمانی، چه مسکونی و چه تجاری، تابع قوانین و مقررات مشخصی است. پیمانکاران، مهندسان و مالکان ساختمان موظف هستند در طول فرآیند ساخت‌وساز، از این قوانین به‌ویژه قوانین شهرداری و وزارت مسکن و شهرسازی تبعیت کنند. عدم رعایت این مقررات نه‌تنها به حقوق همسایگان و ساکنین منطقه آسیب می‌زند، بلکه می‌تواند عواقب حقوقی و قضایی جدی برای متخلفان در پی داشته باشد.

از جمله مهم‌ترین تخلفاتی که معمولاً در حین ساخت‌وساز رخ می‌دهد و می‌تواند منجر به شکایت همسایگان شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• انجام عملیات ساختمانی در ساعات ممنوعه و خارج از ساعات مجاز تعیین شده توسط شهرداری؛
• جابه‎‌جایی مصالح ساختمانی با استفاده از وسایل نقلیه نامناسب و بدون تجهیزات ایمنی کافی؛
• عدم رعایت فاصله قانونی از ساختمان‌های اطراف و احتمال آسیب رساندن به آن‌ها در حین عملیات ساختمانی؛
• وارد آمدن آسیب به ساختمان، دیوارها، یا سایر اموال همسایگان در طول عملیات ساختمانی؛
• نادیده گرفتن درخواست‌ها و تذکرات همسایگان در خصوص کاهش آلودگی صوتی، گرد و غبار، یا سایر مزاحمت‌های ناشی از ساخت‌وساز؛
• پرتاب آجر، بلوک، یا سایر مصالح ساختمانی از ارتفاع و احتمال برخورد با افراد یا اموال؛
• مسدود کردن راه‌های دسترسی مشترک، پارکینگ‌ها، یا سایر فضاهای عمومی به‌دلیل عملیات ساختمانی؛

به‌طور کلی، در صورت بروز هر یک از این تخلفات، همسایگان می‌توانند با ارائه مدارک و مستندات لازم، نسبت به سازنده یا پیمانکار شکایت کرده و از حقوق خود دفاع کنند.

مراحل شکایت از ساخت و ساز همسایه

برای شکایت از همسایه و پیگیری مزاحمت‌های ناشی از ساخت‌وساز، ابتدا باید شواهدی دقیق از جمله تاریخ، ساعت و نوع مزاحمت را جمع‌آوری کنید. سپس با سازنده یا مالک ملک صحبت کرده و سعی داشته باشید که مشکل را به‌صورت دوستانه حل کنید. اگر توافقی حاصل نشد، می‌توانید از طریق مراجع قانونی نظیر شهرداری یا شورای حل اختلاف اقدام کنید.

مراجع رسیدگی به شکایت از ساخت‌‌و‌ساز همسایه برای رسیدگی به شکایت‌های ناشی از ساخت‌وساز همسایه، مراجع زیر صلاحیت دارند:

شهرداری

برای شکایت از ساخت‌وساز غیرمجاز و غیر‌اصولی ساختمان مجاور، می‌توانید به شهرداری منطقه مراجعه کنید؛ چرا که شهرداری به‌عنوان نهادی که مجوز ساخت‌وساز را صادر می‌کند، مسئول رسیدگی به تخلفات ساختمانی است. به این ترتیب، با طرح شکایت شما، تیم نظارت شهرداری به محل اعزام شده و پس از بررسی‌های لازم، نسبت به توقف ساخت‌وساز غیرمجاز و برخورد قانونی با متخلف اقدام خواهد کرد. در این راستا، می‌توانید از مشاوره‌های حقوقی موسسه دادنیک نیز برای تسریع روند شکایات خود بهره‌مند شوید.

سامانه 137 و 1888

اگر از ساخت‌وساز همسایه و مزاحمت‌های ناشی از آن ناراضی هستید، می‌توانید از طریق سامانه‌های 137 و 1888 شکایت خود را ثبت کنید. این سامانه‌ها به‌منظور رسیدگی به تخلفات ساختمانی و ایجاد مزاحمت برای همسایگان طراحی شده‌اند. طبق قانون، سازندگان و مالکان ساختمان موظف هستند در حین ساخت‌وساز، از ایجاد مزاحمت برای همسایگان خودداری کنند.

پس از ثبت شکایت، مسئولان مربوطه موظف هستند در اسرع وقت به موضوع رسیدگی کرده و اقدامات لازم برای رفع مشکل را انجام دهند. برای پیگیری دقیق‌تر و سریع‌تر شکایت خود نیز، می‌توانید با شماره‌های ذکر شده تماس گرفته اقدام کنید.

قوانین مرتبط با حقوق همسایه در ساخت و ساز

قوانین همسایگی در ساخت‌وساز برای حفظ آرامش و آسایش همه ساکنان یک منطقه وضع شده است. هر فردی‌که قصد ساخت‌وساز در مناطق شهری را دارد، موظف است به این قوانین پایبند باشد. این قوانین به‌شرح زیر هستند:

عدم ایجاد مزاحمت و آلودگی صوتی

ایجاد هرگونه سروصدای آزاردهنده که موجب مزاحمت برای همسایگان شود، ممنوع است. میزان صدای مجاز در این محدوده، بین ساعات 7 صبح تا 10 شب حداکثر 55 دسی‌بل و از ساعت 10 شب تا 7 صبح حداکثر 45 دسی‌بل تعیین شده است. به‌طور کلی، رعایت این مقررات، به‌منظور حفظ آرامش و آسایش ساکنین و ایجاد محیطی آرام و مطبوع ضروری است.

محدودیت در تردد ماشین‌های سنگین

بر اساس قوانین جدید، تردد و تخلیه بار توسط خودروهای سنگین تنها در ساعات مشخصی مجاز است. در روزهای تعطیل، این فعالیت‌ها باید بین ساعت 22 شب تا 6 صبح انجام شود. در روزهای عادی نیز، محدوده زمانی مجاز برای تردد این نوع خودروها از ساعت 6 صبح تا 12 ظهر تعیین شده است. هدف از این محدودیت‌ها، کاهش ترافیک، آلودگی هوا و همچنین، ایجاد آرامش برای شهروندان در ساعات اوج تردد است.

رعایت حق استفاده از نور و مناظر

یکی از این حقوق، حق دسترسی به نور طبیعی و لذت بردن از مناظر اطراف است. به‌همین دلیل، قوانین ساخت‌وساز به صراحت ساختن بناهایی که مانع از رسیدن نور به ملک همسایه شوند یا چشم‌انداز آن‌ها را مسدود کنند، ممنوع کرده است.

محدودیت‌های حفاری و تجهیزات

به‌منظور حفظ ایمنی و جلوگیری از ایجاد مزاحمت، هرگونه عملیات حفاری و نصب تجهیزات ممنوع است. در صورت ضرورت انجام عملیات حفاری، رعایت الزامات ایمنی از جمله استفاده از چراغ‌های چشمک‌زن و نصب حفاظ‌های مناسب در محل حفاری، الزامی است. این اقدامات به‌منظور هشدار به عابران و جلوگیری از بروز حوادث احتمالی انجام می‌شود.

ایجاد مسیرهای عبور ایمن

هنگام انجام عملیات حفاری در مسیرهای عبور عابرین پیاده، الزامی است تا یک پل موقت با حداقل عرض 1.5 متر برای تردد ایمن عابران احداث شود. این اقدام ایمنی، از بروز حوادث احتمالی برای عابران جلوگیری کرده و رفاه آن‌ها را در طول مدت انجام کار تضمین می‌نماید.

مسدود کردن مسیرهای عمومی

مسدود کردن مسیرهای عمومی بدون اخذ مجوز از مراجع ذی‌صلاح قانونی نبوده و تخلف محسوب می‌شود. تنها در شرایط خاص و با هدف ایجاد یک مسیر موقت، پس از دریافت مجوزهای لازم، امکان مسدود کردن بخشی از معابر عمومی وجود دارد.

عدم مسدود کردن فضاهای عمومی

برای حفظ حقوق عابرین و زیبایی شهر، مسدود کردن پیاده‌روها و فضاهای عمومی برای انبار کردن مصالح ساختمانی یا تجهیزات ممنوع است. همچنین، هرگونه مسدودسازی تنها با مجوز رسمی و اطلاع‌رسانی قبلی به ساکنین مجاور مجاز است.

دلایل اصلی برای طرح شکایت از ساخت‌وساز همسایه

ساخت‌وسازهای همسایه، در صورت عدم رعایت قوانین و مقررات شهری و ایجاد مزاحمت‌های مختلف برای ساکنان اطراف، می‌تواند به یک مشکل جدی تبدیل شود. برخی از رایج‌ترین دلایل شکایت  از ساخت‌وساز همسایه، شامل انجام فعالیت‌های ساختمانی نظیر زیر است:

• فعالیت در ساعات غیر‌مجاز و ایجاد آلودگی صوتی شدید
• استفاده نکردن از تجهیزات ایمنی مناسب و در نتیجه ایجاد خطر ریزش آوار و آلودگی محیط زیست
• بی‌توجهی به استحکام و ایمنی ساختمان‌های مجاور
• عدم توجه به تذکرات همسایگان و ادامه مزاحمت‌ها
• پرتاب اشیاء سنگین از ارتفاع و ایجاد خطر جانی و مالی 
•  مسدود کردن راه‌های دسترسی مشترک و معابر عمومی 

شرایط لازم برای شکایت از سر و صدای ساختمان‌سازی

برای اینکه یک فرد بتواند به‌صورت موثر از مزاحمت صوتی ناشی از فعالیت‌های ساختمانی شکایت کند و به نتیجه مطلوب برسد، باید شرایط خاصی فراهم باشد. این شرایط عبارت‌اند از:

• فرد شاکی باید به‌طور مستقیم تحت تأثیر سر‌و‌صدای ناشی از ساخت‌وساز قرار گرفته باشد. د‌ واقع، این صداها باید در محل زندگی یا کار او ایجاد مزاحمت کرده و آرامش و آسایش او را بر هم زده باشد.
• شاکی باید از نظر قانونی صلاحیت طرح دعوی را داشته باشد. یعنی باید دارای اهلیت کامل بوده و از نظر سنی و عقلی توانایی پیگیری حقوقی خود را داشته باشد.
• برای اثبات ادعای خود، شاکی باید مدارک مستدلی ارائه دهد. این مدارک می‌تواند شامل گزارش‌های پزشکی در صورت تاثیر صدا بر سلامت، شهادت شهود و همچنین، مستنداتی باشد که نشان‌دهنده تخطی از قوانین و مقررات ساختمانی هستند.
• نظر کارشناسی رسمی دادگستری یا شهرداری مبنی بر اینکه میزان صدای ایجاد شده از حد مجاز تعیین شده بیشتر بوده و برای ساکنین ایجاد مزاحمت کرده است، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این گزارش می‌تواند به‌عنوان یک مدرک قوی در اثبات ادعای شاکی مورد استفاده قرار گیرد.

مدارک لازم برای شکایت از سر و صدای ساختمان‌سازی

برای موفقیت در شکایت از مزاحمت صوتی ناشی از ساخت‌وساز، داشتن مدارک کافی الزامی است؛ چرا که این مدارک به‌عنوان سند محکمی برای اثبات ادعای شما در مراجع قضایی عمل می‌کنند. مهم‌ترین مدارک مورد‌نیاز عبارت‌اند از:

• ارائه مدارکی هم‌چون فیلم، عکس، گزارش‌های اندازه‌گیری صدا و شهادت همسایگان برای اثبات وجود آلودگی صوتی ناشی از ساخت‌وساز؛
• تهیه شکوائیه‌ای دقیق و جامع در قالب فایل ورد (Word) برای طرح رسمی شکایت در مراجع قضایی؛
• برای ثبت شکایت در سامانه قضایی، داشتن حساب کاربری فعال در سامانه ثنا الزامی است. شما می‌توانید از طریق سایت adliran.ir یا دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نسبت به ایجاد این حساب اقدام نمایید.

نحوه شکایت از سر و صدای ساختمان‌سازی

هنگامی‌ که سر‌و‌صدای ناشی از ساخت‌وساز همسایه یا در مجاورت محل سکونت شما، آرامش‌تان را بر هم می‌زند، می‌توانید از طریق روش‌های زیر اقدام قانونی کنید:

شکایت از طریق شهرداری

ساده‌ترین راه، تماس با شماره‌های ۱۳۷ و ۱۸۸۸ است. این شماره‌ها به‌طور ویژه برای رسیدگی به شکایات مربوط به مزاحمت‌های شهری، از جمله سر‌و‌صدای ساخت‌وساز، در نظر گرفته شده‌اند.

می‌توانید به شهرداری منطقه خود مراجعه کرده و شکایت خود را به‌صورت کتبی یا شفاهی مطرح کنید. کارشناسان شهرداری پس از بررسی موضوع، اقدامات لازم را برای رفع مشکل انجام خواهند داد.

شکایت از طریق مراجع قضایی

نخستین گام، تنظیم یک شکواییه دقیق و مستند است. پس از تهیه شکواییه، با در دست داشتن مدارک لازم (نظیر کپی شناسنامه، کارت ملی، سند ملک و…) به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و اقدام به ثبت شکایت و پرداخت هزینه دادرسی نمایید. پرونده شما پس از ثبت، به دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به این نوع پرونده‌ها را دارد، ارسال می‌شود.

کلام آخر

ثبت شکایت از مزاحمت‌های ساختمانی همسایه، فرآیندی حقوقی محسوب می‌شود که نیازمند دانش و تجربه کافی است. عدم آشنایی با قوانین و تشریفات قانونی، ممکن است منجر به عدم پذیرش شکایت توسط نهادهای ذی‌ربط نظیر شهرداری شود. برای اطمینان از پیگیری صحیح شکایت و احقاق حقوق خود، مشاوره با یک موسسه حقوقی معتبر هم‌چون دادنیک و یا وکیل پایه یک دادگستری توصیه می‌شود.

از این‌رو، موسسه حقوقی دادنیک با ارائه مشاوره‌های حقوقی جامع در زمینه‌های مختلف از جمله شکایت از سر و صدای بچه همسایه و یا ساخت‌وساز، آماده است تا شما را در مسیر یاری کند.

سوالات متداول